Maliny i jeżyny smakują najlepiej prosto z krzewu, więc warto zaprosić je do ogrodu. Słodkie, soczyste, pachnące i… tęczowe? Owszem – poznasz je bliżej w tym poście.
Słowem wstępu wyjaśnię podstawową kwestię: czym się różnią maliny i jeżyny? Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest oczywista. To nieprawda, że maliny są zawsze czerwone, a jeżyny czarne, o czym przekonasz się w dalszej części tego postu. Główna różnica tkwi w budowie owoców: dojrzałe maliny łatwo oddzielają się od stożkowatego dna kwiatowego, więc zerwane owoce są jakby „puste w środku”.
Tymczasem owoce jeżyn są silnie zrośnięte z dnem kwiatowym i oddzielają się od pędów razem z nim.
Tak czy inaczej maliny i jeżyny łączy bardzo wiele. Są doskonale przystosowane do naszego klimatu i bardzo łatwe w uprawie. Owocują niezawodnie, co roku, a nawet dwa razy w sezonie (więcej o tym za chwilę). A przede wszystkim rodzą przepyszne owoce pełne zdrowia! Maliny i jeżyny lubi chyba każdy. Słodkie, soczyste, pachnące, wyśmienite świeże, prosto z krzewu i doskonałe do deserów, na przetwory lub do mrożenia.
Pyszne, świeże owoce na wyciągnięcie ręki, przy tarasie, kąciku wypoczynkowym albo w osobnym jagodniku – maliny i jeżyny po prostu trzeba mieć w ogrodzie!
Najlepiej jedne i drugie, i to w kilku odmianach. Tym bardziej, że są bardziej różnorodne, niż myślisz!
.
Odmiany maliny
Podstawowy podział obejmuje maliny letnie i maliny jesienne, poza tym odmiany różnią się m. in. plennością, wielkością i barwą owoców, a także odpornością na choroby i szkodniki malin. Sadząc kilka odmian, możesz zbierać świeże owoce od czerwca aż do przymrozków!
Malina letnia czerwona
Maliny letnie, inaczej maliny wczesne, to odmiany zbliżone do dzikiej maliny właściwej (Rubus idaeus). Są całkowicie mrozoodporne, mało wrażliwe na choroby grzybowe i wirusowe. Świetny wybór, jeśli stawiasz na uprawę ekologiczną, bez chemicznych oprysków. Typowe maliny letnie owocują raz w sezonie, za to bardzo obficie, na przełomie czerwca i lipca, na zeszłorocznych pędach.
Malina jesienna czerwona
Malina jesienna owocuje dwa razy w sezonie. Plonuje bardzo obficie od połowy sierpnia aż do pierwszych przymrozków, na tegorocznych pędach, rodząc dorodne, podłużne maliny. Mniej liczne, nieco drobniejsze owoce pojawiają się wczesnym latem, na zeszłorocznych pędach. Jest odporna na zamieranie pędów oraz szkodniki, takie jak kwieciak i kistnik malinowiec. Owoce malin jesiennych są mniej soczyste (bardzie „treściwe” i słodsze), zachowują świeżość po zbiorze dłużej niż maliny letnie.
Malina żółta ‘Golden Queen’
Od lipca aż do września rodzi słodkie, żółte owoce, najlepsze na surowo. Niezawodnie zimuje, jest bardzo odporna na choroby grzybowe i wirusowe, z tego względu polecana do uprawy ekologicznej.
Malina morelowa ‘Valentina’
Nowa, bardzo cenna odmiana o nieprzeciętnym smaku i kolorze. Rodzi duże, słodkie, morelowo-różowe owoce, wyraźnie odróżniające ją od innych odmian. Ma małe wymagania, jest odporna na choroby oraz mróz. Ma bardzo mało kolców, co znacznie ułatwia zbiory. Owocuje na pędach dwuletnich (zeszłorocznych), w lipcu i sierpniu.
Malina czarna ‘Black Jewel’
To nie jest jeżyna! Pomimo czarnego koloru ma owoce typowe dla malin, choć ich smaku i aromatu nie da się z niczym porównać. Owocuje wybitnie obficie, mniej więcej w połowie lipca. Ma pędy dłuższe i bardziej wiotkie niż inne odmiany malin. Nie wymaga chemicznych oprysków, więc świetnie nadaje się do uprawy ekologicznej.
Malina fioletowa ‘Glen Coe’
Powstała ze skrzyżowania maliny czerwonej z maliną czarną. Od czerwca do sierpnia, na dwuletnich pędach, zawiązuje fioletowe owoce o niepowtarzalnym smaku i aromacie. Jest całkowicie bezkolcowa! Nie boi się mrozu, omijają ją choroby, generalnie nie sprawia problemów.
.
Odmiany jeżyny
Typowe, dzikie jeżyny uzbrojone w kolce możesz wykorzystać jako drut kolczasty przy ogrodzeniu, broniący dostępu do działki. Do uprawy w ogrodzie moim zdaniem nadają się wyłącznie jeżyny bezkolcowe, które możesz zrywać bez obaw i ryzyka skaleczeń. Jeżyna bezkolcowa owocuje obficie na pędach dwuletnich. Starsze pędy słabo plonują, więc najlepiej je wycinać po zbiorach.
Jeżyna bezkolcowa ‘Black Butte’
Od połowy sierpnia do przymrozków dojrzewają błyszczące, cylindryczne owoce o średniej wielkości (do 5 cm) oraz jędrnym, kwaskowato-słodkim miąższu, bardzo aromatyczne.
Jeżyna bezkolcowa ‘Thornfree’
Wybitnie plenna, amerykańska odmiana, ceniona przez plantatorów. Z pojedynczego krzewu tej odmiany można zebrać do 7 kg dorodnych owoców! Dojrzewają w drugiej połowie sierpnia, wyróżniają się delikatnym, słodkim smakiem.
Jeżyna bezkolcowa ‘Thornless’
Plonuje bardzo obficie na przełomie sierpnia i września. Jest ceniona również za względu na walory dekoracyjne: liście tej odmiany są ozdobnie postrzępione, ponadto nie opadają na zimę.
Jeżyna bezkolcowa ‘Navaho’
To amerykańska odmiana wybitnie odporna na choroby i bardzo plenna, o ciemnogranatowych owocach z pięknym połyskiem.
Jeżyna bezkolcowa ‘Black Satin’
To jedna z najwcześniej dojrzewających i najobficiej owocujących odmian jeżyny. Jej duże, stożkowate, czarne, słodkie i soczyste owoce są gotowe do zbioru już od początku sierpnia.
.
Kolekcjonerskie rarytasy
Szukasz czegoś naprawdę oryginalnego? Postaw na botaniczne, mało znane gatunki i hybrydowe odmiany!
Jeżyna rdzawa
Jeżyna rdzawa (Rubus phoenicolasius) to dziki azjatycki gatunek. Jest mniej wymagająca, a bardziej odporna na choroby, szkodniki i mróz w porównaniu do typowych, sadowniczych odmian malin i jeżyn. Owocuje od połowy lipca do jesieni, od 2-3 roku po posadzeniu. Jej owoce są czerwone, lekko szkliste, błyszczące, soczyste i bardzo aromatyczne. Na pędach wyrastają w dużych gronach po kilkanaście sztuk. Jeżyna rdzawa jest bardzo dekoracyjna: ma wiotkie pędy pokryte rdzawymi włoskami, daje się łatwo oplatać na podporach.
Malinojeżyna ‘Tryberry’
Zgodnie z nazwą malinojeżyna jest mieszańcem maliny i jeżyny. Jest bardzo plenna, owoce dojrzewają stopniowo od końca czerwca do końca sierpnia. Są duże, wydłużone i ciemnoczerwone, o subtelnym aromacie i wykwintnym smaku.
.
Kiedy sadzić krzewy malin i jeżyn?
Najlepszy termin sadzenia malin i jeżyn przypada jesienią, od września do początku listopada. Wtedy możesz bez obaw sadzić zarówno rośliny w doniczkach, jak i z odkrytym korzeniem. Upały już nie wrócą, do mrozów jeszcze daleko, a jesienne deszcze podleją sadzonki.
.
Podsumowując
Odmiany malin są kolorowe i niezwykle różnorodne już na pierwszy rzut oka, a odmiany jeżyn potrafią zaskoczyć odmiennym terminem owocowania, plennością, wielkością owoców i odpornością na choroby. Jedno jest pewne: nie kupuj sadzonek byle gdzie, bo możesz otrzymać „dziczkę” zamiast wybranej odmiany.
Osobiście polecam szkółkę Matysiak. Oferują ogromny wybór roślin owocowych, w tym najlepsze odmiany malin i jeżyn, sprawdzone przez profesjonalnych plantatorów i polecane do uprawy amatorskiej w ogrodzie przydomowym lub na działce.
.
.
Post we współpracy z marką Matysiak
- Najciekawsze betonowe ozdoby do ogrodu - 21 listopada 2024
- Zimowanie roślin w szklarni z poliwęglanu - 19 listopada 2024
- Stare rzeczy w ogrodzie , czyli busem przez polskie ogrody SEZON 7 – OGRÓD 17 - 15 listopada 2024
