Style ogrodów. Jak wybrać i czym się kierować?

45a15cbe69ce206202463065b370dcbf
45a15cbe69ce206202463065b370dcbf

Rośliny to chyba jedna z ważniejszych spraw w każdym ogrodzie. To one podkreślają jego wygląd, określają styl i sprawiają, że ogród wyróżnia się z otoczenia. Dlatego warto poświęcić im szczególną uwagę i dokładnie zagłębić się w zagadnienie: jak wybrać rośliny do ogrodu? Tak właśnie rozpoczynał się niedawny post, który można uznać za wstęp do obecnego: Style ogrodów. Jak wybrać i czym się kierować?

Na marginesie dodam, że jeśli postu „Jak wybrać rośliny do ogrodu? Rodzaje, rola i zasady, które powinieneś znać.” nie widziałeś, powinieneś poświęcić mu chwilę uwagi, aby dobrze wprowadzić się w bieżący temat.

 

Natomiast mając już świadomość tego, czym kierować się przy wyborze roślin i rozpoczynając planowanie nasadzeń w swoim ogrodzie, musisz na wstępie określić, jaką formę widziałbyś u siebie najchętniej. Podobnie jak w przypadku formy samego ogrodu, którą wcześniej powinieneś określić. Poświęciłem temu wpis „Jak samodzielnie zaprojektować ogród – część 1.”, w który również powinieneś spojrzeć. Dlatego, że forma ogrodu decyduje o jego ogólnym kształcie i charakterze. W skrócie przypomnę, że najprościej wybrać z czterech głównych schematów: ogród oparty na prostych równoległych do budynku, prostych skośnych, okręgach lub liniach swobodnych:

Zanim przejdę dalej nadmienię, że jeśli potrzebujesz omawianą tu wyrywkowo wiedzę w całości + do tego całą masę innych informacji związanych z działką i samym ogrodem, już teraz możesz ją zdobyć. Po prosu zdecydować się na Podręcznik. A gwarantuję Ci, że warto i zainwestowane pieniądze szybko Ci się zwrócą…

.

Wracając jednak do stylów ogrodów. Jeśli określiłeś już przyszły kształt swojego ogrodu (np. jedną z powyższych czterech form), teraz częściowo wybór masz już ograniczony, bo styl nasadzeń powinien nawiązywać do stylu ogrodu jaki wybrałeś i zaprojektowałeś. O samym projektowaniu i jak to samodzielnie wykonać „od A do Z” dowiesz się oczywiście z Podręcznika.

.

Jeśli zdecydowałeś się na ogród regularny, geometryczny, oparty np. na liniach prostych, nasadzenia również powinny tą tendencję podtrzymywać. Średnio będzie wyglądało, jeśli teraz te proste linie ogrodu wypełnisz jakimiś pływającymi i falującymi roślinami. Taka forma bardziej pasuje do ogrodów nieregularnych, swobodnych, z łagodnymi liniami, czyli jak czwarty z powyższych przykładów.

Co więcej, styl nasadzeń musi komponować się również z otoczeniem, czyli zarówno elementami Twojej działki, jak i tym, co jest poza jej granicą. Zresztą wspominałem już o tym we wpisie „Jak samodzielnie zaprojektować ogród – część 2.”, w który również powinieneś spojrzeć.

Stylów ogrodów i sposobów nasadzeń roślinnych, które w dużej mierze je definiują, jest dużo. Z pewnością niejednokrotnie spotkałeś się z określeniem „ogrody francuskie”, które wyglądają jak idealne, geometryczne figury, regularne i symetryczne wzory, przypominające nawet wielkie naturalne dywany. Albo „ogrody angielskie”, w których dla odmiany dominują trawniki oraz wielkie nieregularne, kwiatowe rabaty. Pewnie słyszałeś także o ogrodach japońskich, w których dominuje prostota, harmonia i charakterystyczne powierzchnie kamienne. Do tego głazy, które mają symbolizować trwałość i niezmienność przyrody.

Jak więc widzisz, styl ogrodu, wyraźnie definiują elementy zagospodarowania oraz właśnie rośliny, sposób ich nasadzeń, prowadzenia i sam dobór gatunków.

Stylów wytworzyło się dużo. Jedne są mniej znane, inne bardziej. Jedne bardziej zdefiniowane i charakterystyczne, inne mniej. Do najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych można zaliczyć:

  • nowoczesny (geometryczny)
  • naturalny (wiejski),
  • romantyczny,
  • rustykalny,
  • skandynawski,
  • śródziemnomorski,
  • francuski,
  • angielski,
  • użytkowy,
  • elegancki,
  • marynistyczny,
  • wypoczynkowy.

Niezależnie od tego nie można zapominać również o ogromnej ilości pięknych ogrodów, które specjalnie nie reprezentują żadnego stylu, a mimo to wyglądają ciekawie i zachęcająco. W końcu urządzając ogród i planując nasadzenia, nie trzeba za wszelką cenę wpisywać się w określony styl.

Nie ulega jednak wątpliwości, że projektując nasadzenia, jakiegoś „klucza” trzeba się trzymać. Jak wspominałem we wpisie o doborze roślin, najgorszą z możliwych rzeczy, jest wsadzanie roślin „od przypadku do przypadku”, na „chybił trafił”, albo na zasadzie, zobaczymy, co z tego wyrośnie.

Dlatego przed projektowaniem musisz określić następujące elementy:

  • czy nasadzenia będą regularne, uporządkowane, bardziej geometryczne i taki też będzie ewentualny pokrój roślin i sposób ich prowadzenia,

  • czy może nasadzenia będą nieregularne, swobodne, luźno wijące się i „wylewające” z rabat,

Ponadto zdecyduj, czy ewentualnie widzisz swój ogród w którymś z bardziej zdefiniowanych stylów, czy raczej oprzesz się na własnych kompozycjach roślinnych, dopasowanych do Twojej sytuacji i upodobań.

Jeśli chodzi o wybór pierwszy, czyli sposób nasadzeń regularny czy swobodny, to sugerowałbym dowiązać go do stylu samego ogrodu (zagospodarowania), na który się zdecydowałeś.

Natomiast aby ułatwić Ci wybór drugi, poniżej zaprezentuję Ci kilka przykładów zagospodarowania i obsadzenia ogrodów, które mniej lub bardziej wpisują się w określone style. Zwróć uwagę, że w charakterystyce tych stylów, skupiam się głównie na roślinach.

 

Nowoczesny – częściej określany jako geometryczny, co w dużej mierze określa już właśnie jego cechy. Oparty jest na kształtach i figurach geometrycznych, cechuje się raczej prostotą i niespecjalnie skomplikowaną formą nasadzeń. Rośliny są proste, a przy tym dominują gatunki, które w łatwy sposób daje się formować, właśnie w różne geometryczne elementy. W ogrodzie nowoczesnym ilość roślin, jak i samych gatunków nie jest duża, co dodatkowo upraszcza jego prowadzenie. Ogrody nowoczesne szczególnie dobrze sprawdzają się na mniejszych, miejskich działkach, w otoczeniu budynków o nowoczesnej architekturze.

Naturalistyczny – to ogród, który z założenia komponuje się z otaczającym go krajobrazem, jakby naturalnie się w niego wpisując. Są to ogrody niezwykle bujne, z dużą ilością roślin i gatunków. Sposób ich prowadzenia również nasuwa skojarzenie, jakby wykonywała to sama natura. W związku z czym stanowią zupełne przeciwieństwo ogrodów nowoczesnych. Ogrody te wprowadzają element tajemniczości, trochę nieładu i naturalnego wyglądu. Najlepiej sprawdzają się na większych działkach, szczególnie gdzieś na terenach wiejskich, podmiejskich, w otoczeniu lasów, łąk czy innych naturalnych krajobrazów.

Wiejski – to kolejny przykład ogrodu, który jest zupełnym przeciwieństwem ogrodów nowoczesnych. Tutaj nie znajdziesz równo przystrzyżonych trawników czy wymodelowanych jak od linijki rabat. W zamian za to dominują naturalne materiały, trawniki przypominające łąki, zakątki pełne kwiatów, ziół i warzyw. Ogród zdecydowanie wpisujący się w krajobraz wiejski, z niewielką ilością roślin iglastych, który w prawdziwej formie ciężko zrealizować na miejskim osiedlu. Stąd też polecany dla osób, którym nie przeszkadza pozorny nieład, przebijające się tu i tam chwasty oraz mnogość wszelkiego rodzaju kolorowych roślin i kwiatów.

Romantyczny – to kolejny ogród o nieregularnej formie. Cechuje się tajemniczością, licznymi ustronnymi zakątkami, altanami i luźno rosnącymi, zwisającym roślinami, które wprowadzają elementy naturalności i lekkiej zadumy. W ogrodach tych bardzo często występują elementy kamienne, wodne, oraz dominują spokojne kolory, które mają wpływać uspokajająco i relaksacyjnie. Ogrody romantyczne również pasują do działek wiejskich, podmiejskich, osłoniętych naturalnym krajobrazem. Ponadto lepiej sprawdzają się na działkach większych, gdzie możliwe jest tworzenie różnych ustronnych zakątków.

Rustykalny – który często nazywany jest również wiejskim. Jest do niego bardzo zbliżony formą, również nieregularny, z mnóstwem gatunków roślin, kolorowych kwiatów, zapachów, raczej z małym udziałem roślin iglastych. Cechuje się dużą ilością materiałów drewnianych, kamiennych, a także ceglanych, które wyśmienicie komponują się właśnie z kolorowymi, kwiatowymi rabatami. Ogród rustykalny, podobnie jak wiejski, w czystej formie jest ciężki do zrealizowania na miejskim osiedlu. Zdecydowanie lepiej wpisuje się w wiejskie otoczenie, a jeszcze lepiej w otoczenie drewnianych domów czy innych form, przypominających minione czasy.

Marynistyczny – to styl kojarzący się z klimatami nadmorskimi i roślinnością naturalnie występującą na wybrzeżu. Do jego aranżacji wykorzystuje się kamienie, a nawet piasek, którym mogą być wykładane rabaty i całe duże powierzchnie. Ogród marynistyczny kojarzy się z widokiem nadmorskich wydm. Roślinność jest lekka, zwiewna, wykorzystuje się m.in. liczne gatunki traw ozdobnych.

Angielski – to ogród, w którym centralną część stanowią ładne, zadbane trawniki, a wokół otaczają je duże, niezwykle bogate, kolorowe rabaty. Styl angielski, odpowiednio przełożony „na nasz”, to bardzo ciekawa forma aranżacji ogrodu, właśnie takiego o nieregularnych kształtach, jak w pokazanym na wstępie przykładzie nr 4, czyli opartym na nieregularnych kształtach.

Japoński – to ogród, który w takim przydomowym wydaniu ma najczęściej formę zamkniętych przestrzeni, w których dominują podłoża wyłożone kruszywami kamiennymi, często z większymi głazami czy zagrabionym piaskiem. Cechuje je prostota i elegancja, a nieodzownym elementem jest woda symbolizująca ruch. Rośliny dobierane są jako pojedyncze, efektowne elementy, w których dominuje kolor zielony. Ogrody te sprawdzają się na niewielkich, miejskich działkach, dobrze wpisują się w nowoczesną architekturę.

Aby dopełnić obraz najpopularniejszych stylów ogrodowych, warto jeszcze wspomnieć o:

Francuskim – gdzie ogrody wyglądają jak idealne, geometryczne figury, regularne i symetryczne wzory, przypominające nawet wielkie naturalne dywany. Ogrody te są perfekcyjnie zadbane, a wywodzą się wprost z pałacowych ogrodów francuskich. W związku z tym ewentualnie dedykowane są dla dużych działek, gdzie można tworzyć układy alejek, placów i kompozycji roślinnych, przeplatanych fontannami i rzeźbami. Rośliny to przede wszystkim gatunki, które można modelować, tworzyć z nich różnego rodzaju figury i obwódki, a także inne kolorowe wypełnienia.

Skandynawskim – który jest bardzo ciekawą ogrodową propozycją. To połączenie stylu nowoczesnego, który jest geometryczny, funkcjonalny i minimalistyczny, ze stylem naturalnym, który cechuje nawiązanie do otaczającego, naturalnego krajobrazu. Rośliny są proste i łatwe w uprawie, sadzone swobodnie i prowadzone raczej w naturalnej formie. Występują w nich często ozdobne trawy, a także gatunki występujące w otaczającym krajobrazie. Niemniej jednak nasadzenia są „skąpe” stosunkowo niezróżnicowane gatunkowo i kolorystycznie. Styl dobrze sprawdza się na mniejszych, miejskich działkach, również takich w zwartej zabudowie.

Śródziemnomorski – to styl stosunkowo „egzotyczny” i znacząco różny od naszych rodzimych warunków i panującego klimatu. Zasadniczo cechuje się ograniczeniem lub całkowitą rezygnacją z powierzchni trawnikowych, na rzecz brukowanych, kamiennych czy nawet żwirowych. Do tego bogaty jest we wszelkiego rodzaju murki, schodki, tarasy, płytkie baseny, fontanny i miejsca wypoczynkowe. Roślinność jest raczej prosta, w pastelowych kolorach, a rabaty tradycyjne, z niższymi gatunkami z przodu i wyższymi z tyłu. Cechą charakterystyczną ogrodów śródziemnomorskich są również rośliny uprawiane w pojemnikach, a także specjalnie wydzielone ziołowe, aromatyczne zakątki.

 

Ponadto można wyróżnić kilka stylów i określeń ogrodu wynikających bezpośrednio z ich funkcji i ewentualnych korzyści jakie dają:

Elegancki – to przykład ogrodu, w którym wszystko musi znajdować się na swoim miejscu, a jego głównym zadaniem jest „dobrze wyglądać”. Ma być estetyczny, równy i tworzyć wizytówkę dla znajdującego się na działce domu. Kojarzy się raczej ze stylem nowoczesnym, geometrycznym, gdzie wszystko jest równo, estetycznie, a często także symetrycznie posadzone oraz przycinane.

Użytkowy – to ogród nastawiony na użytkowanie, czyli jego produktywność. W związku z tym przeważają w nim przestrzenie zagospodarowane pod warzywniki, względnie takie, czy inne formy drzew i krzewów owocowych oraz ziół. Rośliny użytkowe mogą być przeplatane roślinami ozdobnymi, ale również możliwy jest taki ich częściowy dobór, aby poza funkcją użytkową posiadały jednocześnie walory estetyczne. W ogrodzie użytkowym ważną rolę odgrywają również wszelkiego rodzaju elementy wspomagające uprawę jak szklarnie, donice, podpórki, pergole itd., które również mogą stanowić ozdobę.

Wypoczynkowo – rekreacyjny – to ogród nastawiony właśnie na swobodne spędzanie czasu. Dlatego dominują w nim przestrzenie przeznaczone na takie czy inne aktywności (np. boisko, plac zabaw) lub różne formy rekreacji jak baseny, tarasy, altany. W ogrodzie tym, z definicji, roślinność musi mieć prostszą formę, aby jej prowadzenie nie było zbyt absorbujące i wymagające.

Rozmawiając o ogrodowych stylach, szczególnie tych dumnie brzmiących pt. angielski, francuski itd., nie można zapominać o stylach tzw. „bez stylu”. Tzn. ogrodach, które nie wpisują się specjalnie w żadne określone ramy, a mimo wszystko potrafią zadziwiać i niezwykle mocno inspirować, nie tylko zwykłych, przydomowych ogrodników, ale również projektantów i wykonawców ogrodów.

Stąd też przymierzając się do projektu nasadzeń, który jeszcze przed Tobą, czy ogólnie do projektu samego ogrodu, takie style „bez stylów” musisz brać pod uwagę. Pisząc „bez stylów”, nie mam oczywiście na myśli niczego złego, że ogrodom tym czegoś brakuje, czy są może jakieś nieudane. Wręcz przeciwnie, a to określenie „bez stylu” oznacza, że mają styl swój własny, jedyny w swoim rodzaju.

 

Poniżej zaprezentuję Ci przykład takiego ogrodu, który właśnie jest jedyny w swoim rodzaju. Osoby, które go znają, o każdej porze dnia i nocy, są w stanie go rozpoznać. I nie pomylą go z żadnym innym. A to oznacza, że ogród ten ma swój indywidualny styl, który stał się jego „marką” i znakiem rozpoznawczym. Widać w nim wkładane wielkie zaangażowanie, pasję i niebywałą pracę, która jest wykonywana każdego dnia. Jeśli jeszcze zastanawiasz się, dlaczego Ci o tym piszę, to już spieszę donieść, że o stylu Twojego ogrodu i całym jego wyglądzie, będzie decydowało właśnie to, ile czasu będziesz mu w stanie poświęcić. Jeśli chcesz się nim zajmować, czujesz do tego powołanie i zacięcie, to z pewnością na etapie użytkowania wypracujesz swój własny styl. Naturalnym odruchem zaczniesz podążać w określoną stronę, pewne rośliny staną Ci się bliższe, będziesz je cenił bardziej niż inne. Spójrz więc zatem na niebywały ogród, w swoim własnym stylu, którego nie można nazwać inaczej jak „Stylem Iwony”. Od imienia jego Właścicielki.

Znasz już więc główne założenia, style i ich poszczególne cechy, w których ewentualnie będziesz się obracał, dobierając rośliny do własnego ogrodu.

Musisz wybrać ten, który najbardziej będzie pasował do Twojej działki oraz efektu, który chcesz osiągnąć. A także dopasować go do Twojego stylu życia i projektu, który opracowałeś.

Kolejnym krokiem będzie już więc tylko dobranie gatunków, które pomogą Ci zamierzony efekt zrealizować.

Wszystkie opisane powyżej przykłady stylów ogrodowych, pozwalają osiągać w ogrodzie określone efekty wizualne. Odpowiednio modelować przestrzeń i wypełniać określone miejsca roślinami o pożądanych cechach i wielkościach. To pozwala osiągać cele (np. osłaniające, ozdobne itd.), w których rośliny mogą pomóc, o czym możesz przeczytać we wspomnianym już wpisie: Jak wybrać rośliny do ogrodu? Rodzaje, rola i zasady, które powinieneś znać.”

 

Znając więc możliwości jakie dają określone rodzaje roślin oraz decydując się na określony styl, a więc zestawiając przywołany powyżej wpis z wpisem dzisiejszym, wszystko to razem da Ci pewien pogląd na sprawę samodzielnego projektowania i doboru roślin, czyli rozważania na temat: style ogrodów. Niemniej jednak, jak wspomniałem, nie na tyle dokładnie jak w Podręczniku, ponieważ w postach nie ma możliwości tego przekazać. Jeśli jednak będziesz chciał temat zgłębić i przekonać się jak mogę Ci w tym pomóc, wiesz gdzie szukać informacji:

Natomiast ważne jest przynajmniej to, że posty z tej serii dadzą Ci pewien obraz, jak podchodzić do samodzielnego projektowania. Ale przede wszystkim mają Ci zasygnalizować i uświadomić, że absolutnie jesteś w stanie zrobić to samemu. Dopasowując się do swoich potrzeb, upodobań i uwarunkowań swojego terenu. I nie słuchaj nikogo, kto powie Ci, że jest to niemożliwe. Masz na to moje słowo, że jest. A jeśli tylko pójdziesz odpowiednio wyznaczoną drogą, dasz radę.

 

A na zakończenie: myślę, że powyższa wiedza i użyty „język projektowy” jest przystępny i w sposób prosty przedstawia temat samodzielnego projektowania ogrodu, wyboru stylu i rodzajów roślin. W każdym razie dokładałem wszelkich starań, aby tak właśnie było, a przekazywane informacje były przydatne do wykorzystania. Myślę, że to się udało.

Tomasz Szostak
Latest posts by Tomasz Szostak (see all)

Cześć! 👋
Zapisz się do naszego newslettera!

Zapisz się do naszego newslettera! Odbierz e-book Zioła dla zdrowia

Nie wysyłamy SPAMu, przeczytaj naszą politykę prywatności aby dowiedzieć się więcej.

Join the Conversation

2 Comments

  1. says: bomo

    mam pytanie odnośnie zdjęcia ogrodu naturalistycznego – jakie krzewy (drzewa ?) są widoczne na pierwszym planie ? chodzi mi o te dwa kwitnące na biało oraz ten pomiędzy nimi, z liśćmi jakby jarzębiny ?

Leave a comment
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *