Gabiony w ogrodzie można wykorzystać na wiele sposobów. Tu znajdziesz praktyczne inspiracje, a także porady, jaki kamień do gabionów wybrać.
Na początek zasadnicza kwestia: czym są gabiony? Mówiąc najprościej: Gabiony to stalowe klatki wypełnione kamieniami (rzadziej innym materiałem), wykorzystywane w budownictwie i architekturze zieleni.
Każdy gabion stanowi zestaw złożony z dwóch zasadniczych elementów:
- kosz gabionowy – to mocna, ażurowa klatka wykonanego z prętów i siatki stalowej. Najczęściej kosze gabionowe mają kształt prostopadłościanu, ale zdarzają się również zaokrąglone, zakrzywione a także przestrzenne konstrukcje oraz tzw. donice gabionowe.
- wypełnienie – czyli kamienie gabionowe, rzadziej ich zamienniki na tyle duże, by nie wypadły przez oczka siatki gabionowej. Więcej na ich temat znajdziesz w dalszej części tego postu.
.
Jak wykorzystać gabiony w ogrodzie?
Przede wszystkim gabiony przydają się nie tylko w ogrodzie. Doskonale sprawdzają się na terenach zieleni miejskiej i osiedlowej, w parkach i na innych publicznych terenach, a nawet we wnętrzach. Nic w tym dziwnego, biorąc pod uwagę ich różnorodność. Teoretycznie kosze gabionowe mogą mieć nieskończenie wiele kształtów i rozmiarów, a do ich wypełnienia można użyć wszystkiego, co nie przeciśnie się przez oczka siatki gabionowej. Nawet ograniczając się wyłącznie do różnych rodzajów kamieni, liczba możliwości wynosi mniej więcej… nieskończoność do sześcianu.
.
Najczęstsze zastosowanie gabionów
Ogrodzenia gabionowe – Kilka rzędów gabionów ustawionych jeden na drugim, jak klocki lub cegły, tworzy solidny mur. Alternatywa są swego rodzaju panele ogrodzeniowe w formie stalowych koszy, wysokich i szerokich, ale stosunkowo cienkich (zwykle 25-50 cm). Płot gabionowy nie wymaga zastosowania żadnego spoiwa, za to niezbędne są mocne słupki stabilizujące, zakotwiczone w podłożu, oraz łączniki poprzeczne wzmacniające druciane kosze.
Słupki ogrodzeniowe z gabionów – to lżejsza alternatywa dla masywnej i nieprzejrzystej ściany gabionowej. Pomiędzy nimi można zamontować panele ogrodzeniowe z drewna, metalu albo najzwyklejszej siatki.
Murki oporowe z gabionów – umacnianie skarp to jedno z pierwotnych, najczęstszych zastosowań gabionów. W tej roli sprawdzają się znakomicie, zarówno ze względów praktycznych, jak i wizualnych. Zastosowane do tarasowania stoku trwale stabilizują teren i zapobiegają osuwaniu się ziemi.
Stabilizacja brzegów zbiorników wodnych i rzek – to już poważna sprawa, dla profesjonalnych inżynierów budownictwa i hydrologii. Niemniej na mniejszą, ogrodową skalę można wykorzystać gabiony do umocnienia brzegów oczka wodnego lub budowy kaskady.
Donice gabionowe – kosze gabionowe w kształcie naśladującym ścianki dużych, prostopadłościennych donic, po wypełnieniu kamieniami faktycznie się w takie donice zmieniają. Doskonale komponują się w ogrodach nowoczesnych i formalnych.
Mała architektura i wyposażenie – Gabiony wykorzystane w kreatywny sposób pozwalają tworzyć niepowtarzalne meble, altany, paleniska, obudowy wgłębników, śmietników, podwyższonych zagonów i niecek fontann… możliwości są nieograniczone.
Murki i obrzeża – podłużny rząd niskich koszy gabionowych może oddzielać rabaty od trawnika i nawierzchni albo grać rolę podmurówki pod ogrodzenie.
.
Czym wypełnić gabiony?
Kluczowe znaczenie ma dobór wielkości elementów wypełnienia do wielkości oczek siatki gabionowej. Muszą być o rozmiar większe, inaczej zaczną wypadać jak przez sitko.
Kamień naturalny – to podstawowy materiał stosowany do wypełniania koszy gabionowych. Możesz wybierać spośród różnych rodzajów skał, w różnych barwnych odmianach i frakcjach, a także łączyć ze sobą kilka rodzajów kamieni. Wrócę do nich za chwilę.
Szkło: duże kawałki szkła, zwykłego lub barwionego, stanowią ciekawe uzupełnienie dla kamieni gabionowych. Uwaga: do tej roli nadaje się wyłącznie specjalne „bezpieczne” szkło o zaokrąglonych krawędziach). Szkło gabionowe jako podświetlana wstawka dodaje ogrodzeniu z gabionów filuternego charakteru.
Gruz – kawałki betonu lub cegieł są tanie, ale szczerze mówiąc niezbyt estetyczne. Moim zdaniem sprawdzą się najwyżej jako wypełnienie gabionów o czysto praktycznym zastosowaniu (np. umacniających skarpę), w miejscach nierzucających się w oczy.
Drewno – duże kawał ki drewna i pocięte konary w stalowych klatkach wyglądają intrygująco. Niestety, w warunkach zewnętrznych z ich trwałością bywa różnie. Szybko porastają mchem, z czasem zaczynają się rozkładać i próchnieć.
.
Jaki kamień do gabionów wybrać?
Estetyka jest kwestia gustu: jednym podoba się szary granit albo jasny dolomit czy piaskowiec, innym czarny bazalt, błyszczący gnejs lub zielonkawy serpentynit.
Chciałbym jednak zwrócić uwagę na mało znaną, ekologiczną korzyść, jaką daje wypełnienie koszy gabionowych pewnym szczególnym, zielonym kamieniem. Chodzi oczywiście o serpentynit.
Serpentynit antygorytowy nie tylko pięknie wygląda, ale ponadto pomaga chronić środowisko i przeciwdziałać zmianom klimatu (jak podaje Polish Green). Ta niezwykła skała posiada rzadką zdolność do wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla (CO2) zawartego w atmosferze. Minerały zawarte w serpentynicie reagują z dwutlenkiem węgla rozpuszczonym w deszczówce, przekształcając węgiel w stabilne, trwałe formy, które pozostają uwięzione w skałach na długi czas, szacowany na ponad 10 000 lat! 1 tona serpentynitu może pochłonąć nawet 500 kg CO2. To cenne wsparcie w walce z globalnym ociepleniem!
Oczywiście serpentynit antygorytowy posiada też wiele innych zalet. Wygląda niezwykle elegancko, zachwyca niepowtarzalną kolorystyką z odcieniami zieleni. W zetknięciu z wodą, przybiera jeszcze intensywniejszą, zieloną barwę, mieniącą się w różnymi odcieniami seledynu, szmaragdu i grafitu. Jest wytrzymały, odporny na skrajne warunki atmosferyczne, zarysowania. Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w poście Zielony kamień ogrodowy.
Wracając do gabionów: serpentynit jako kamień gabionowy jest dostępny w wielu frakcjach, zawierających bryłki o średnicy 31-69 mm, 80-150 mm lub 80-250 mm. Dzięki temu można dobrać odpowiedni kamień do każdego rozmiaru oczek siatki drucianych koszy.
Ciekawym wypełnieniem koszy gabionowych są otoczaki: ich gładka, lśniąca powierzchnia i zaokrąglony kształt wizualnie łagodzą i równoważą „kanciastość” drucianych klatek.
.
Podsumowując
Gabiony w ogrodzie mają zaskakująco wiele zastosowań. Mogą pełnić kilka praktycznych funkcji na raz, a przy okazji stanowić element dekoracyjny. Jeśli zdecydujesz się wypełnić kosze gabionowe serpentynitem, zyskają dodatkowe znaczenie, jako wsparcie w walce z globalnym ociepleniem.
.
.
Post we współpracy z marką Polish Green
- Jak wykorzystać i czym wypełnić gabiony w ogrodzie? - 24 kwietnia 2025
- Wiosenne opryski drzew owocowych - 23 kwietnia 2025
- Górskie siedlisko, czyli busem przez polskie ogrody SEZON 8 – OGRÓD 2 - 22 kwietnia 2025
