Rośliny ogrodowe, aby łatwiej było o nich rozmawiać, dzielą się na kilka głównych grup. Mam na myśli taki najogólniejszy podział, który kwalifikuje je według podstawowych cech np. rośliny liściaste, iglaste, owocowe, warzywa itd. Dalej te grupy dzielą się na kolejne podgrupy, którym przypisuje się już określone właściwości. Będąc na etapie ogólnego rozważania o roślinach do ogrodu, warto posługiwać się tym podziałem ogólnym, ponieważ dobrze określa podstawowe kategorie roślin. Jedną z takich kategorii, bez wątpienia bardzo liczną i zróżnicowaną, są rośliny iglaste. To rośliny niezwykle zróżnicowane, odporne, łatwe w uprawie, bez których właściwie nie można sobie wyobrazić żadnego ogrodu. Dlatego warto je bliżej poznać i uwzględniać w swoich ogrodowych nasadzeniach.
Jeśli sobie przypominasz, tak właśnie rozpoczynał się pierwszy post z serii ‘O iglakach’, czyli dlaczego warto je stosować w ogrodzie. Mam nadzieję, że jesteś po jego lekturze, ponieważ to tam były przedstawione wszystkie ogólne zalety roślin iglastych, które zdecydowanie wyróżniają je na tle pozostałych. Jeśli jednak nie miałeś okazji tego przeczytać, zdecydowanie polecam Ci na moment do tego powrócić.
Obecny post to oczywiście kontynuacja tematu, którą można nazwać już ‘wyższą szkołą świadomości o iglakach’. To znaczy, że o ile pierwsza część mówiła o ich ogólnych zaletach, ta dotyczy już konkretnych właściwości, które je wyróżniają. Inaczej mówiąc pierwsza miała Cię przekonać do nich ogólnie, ta pozwoli Ci już konkretnie zwrócić uwagę na określone gatunki, aby w pełni wykorzystać ich zalety.
Natomiast tymi zaletami są bez wątpienia ozdobne szyszki, o których niestety stosunkowo mało się mówi, mało zwraca się na nie uwagę, a przede wszystkim mało o nich wie. Przede wszystkim brakuje świadomości, że ozdobne szyszki istnieją, w różnych kształtach, rozmiarach i kolorach, co zdecydowanie może zdobić ogród i wprowadzać elementy powszechnie niespotykane.
Dzisiejszy post, podobnie jak pierwszy z tej serii, powstał przy udziale i ze wsparciem Szkółki Polskie Korzenie A&M Kałuzińscy, bez wątpienia eksperta w zakresie hodowli i uprawy roślin iglastych.
.
Szyszki ozdobne najpopularniejszych roślin iglastych
Świerki, sosny i jodły to drzewa z rodziny sosnowatych. Drzewo, aby się rozmnażać potrzebuje nasion. Świerki, sosny i jodły to rośliny jednopienne, co oznacza, że na jednym drzewie występują męskie i żeńskie narządy rozrodcze. Większość ludzi na pytanie, czy sosna kwitnie odpowiedziałaby pewnie, że nie, a to zdecydowanie nie jest prawdą, bo kwitnie. Sosnowate wykształcają dwa rodzaje kwiatów: męskie i żeńskie.
.
Szyszki sosen
Kwiaty męskie sosny są jajowate o żółtym zabarwieniu, długości 5–8 mm, gęsto skupione u podstawy młodych pędów. Po przekwitnięciu kwiaty odpadają pozostawiając fragment pędu bez igieł. Kwiaty żeńskie natomiast są w postaci zielonkawych lub czerwonawych łusek zebranych w stojące, szyszeczkowate kwiatostany. Szyszki sosny rosą na drzewie samodzielnie lub w grupach (pojedyncze, podwójne i potrójne). Kiedy szyszka jest młoda, jest zamknięta i cała zielona, gdy jest sucho otwiera się, wysypuje nasiona i wysycha na słońcu (staje się brązowa). Szyszki sosny otwierają się dopiero wtedy gdy powietrze jest suche, jest w nim mało wilgoci – wody – są więc dobrym higrometrem. Wysypują się z nich nasiona, opadają na ziemię, a z niektórych z nich może powstać nowa roślina.
.
Ciekawe rodzaje kwiatów męskich sosen:
Nazwa: Sosna gęstokwiatowa ‘Edsal Wood’
Nazwa: Sosna gęstokwiatowa ‘Henry Bud’
Nazwa: Sosna górska ‘Andrzej‘
Nazwa: Sosna górska ‘Golden Glow’
Nazwa: Sosna drobnokwiatowa ‘AOI Nishiki’
Cenne właściwości kwiatów męskich sosny.
Początek maja to pora zbioru jednego z surowców zielarskich, jakim są męskie kwiaty sosny. Są one jadalne, chrupiące i aromatyczne. Są pękate, soczyste, słodkawe i sycące, dzięki zawartości pyłku kwiatowego, co stanowi doskonałą przekąskę. Można je jeść wprost z drzewa, można też przyrządzać na różne sposoby, w zależności od poszukiwanych nowych smaków. Wybrać należy zamknięte kwiatostany, czyli takie, z których nie osypuje się pyłek w czasie zbierania. Twarde, łuskowate czubki najlepiej odciąć. Z kwiatów sosny sporządzić można syrop, wspomagający odporność, leczniczy przy chorobach górnych dróg oddechowych. To właśnie pyłek, który rozwiewany przez wiatr zapładnia kwiatostany żeńskie, ma właściwości odżywcze i lecznicze.
Ciekawe rodzaje szyszek, czyli kwiatów żeńskich sosen:
Nazwa: Sosna bośniacka ‘Horak’
Nazwa: Sosna bośniacka ‘Smidtii‘
Nazwa: Sosna czarna ‘Hornibrookiana’
Nazwa: Sosna górska ‘Pal Maleter’
Nazwa: Sosna drobnokwiatowa ‘Bergman’
Nazwa: Sosna drobnokwiatowa ‘Bonnie Bergman’
Nazwa: Sosna drobnokwiatowa ‘Goldilocks’
Nazwa: Sosna Schwerina ‘Wiethorst’
..
Szyszki świerków
Szyszki świerka wyglądają inaczej: są duże i podłużne. Te u sosny rosły po środku gałęzi, na świerku szyszki rosną zupełnie na końcach gałęzi – to znak szczególny tego drzewa. Niestety szyszki te rosną w górnych partiach pnia i gdy drzewo jest duże, szyszki są trudno dostępne. Dojrzałe szyszki nasienne są długie, nawet do 15 cm, gładkie i zwisające. Kiedy są młode, w zależności od odmiany mogą przybierać różne odcienie czerwieni i różu, później stają się jasnobrązowe. Opadają w całości.
.
Ciekawe rodzaje kwiatów żeńskich, czyli szyszek świerków:
Nazwa: Świerk pospolity ‘Acrocona’
Nazwa: Świerk pospolity ‘Inversa’
Nazwa: Świerk pospolity ‘Lombartsii’
Nazwa: Świerk Engelmanna ‘Pendula’
Nazwa: Świerk kaukaski ‘Aureospicata’
Kwiaty męskie to podłużne „kotki” czerwonawe lub żółtawe. Kwitnienie świerków przypada na maj, zazwyczaj około 2 tygodni wcześniej niż sosny. Kwiaty pojawiają się na zeszłorocznych pędach. Szyszki otwierają się i opadają w całości dopiero w kolejnym roku na wiosnę, pod wpływem słońca i temperatury.
Ciekawe rodzaje kwiatów męskich świerków:
Nazwa: Świerk pospolity ‘Loreley‘
Nazwa: Świerk pospolity ‘Ohlendorffii’
.
Szyszki jodeł
Szyszki jodły przypominają szyszki świerka, ale rosną do góry. Kwiaty męskie w postaci jajowatych żółtawych, czerwonawych, a nawet purpurowych kotków wyrastają pojedynczo w kątach igieł, na ubiegłorocznych gałązkach. Kwiaty żeńskie zebrane są w wielołuskowe, wyprostowane, stające na gałęzi szyszki. Z czasem szyszki zmieniają barwę na brązową, dojrzewają tego samego roku we wrześniu i rozsypują się w październiku. Na drzewie pozostaje sam trzpień, czyli oś szyszki. Roślina kwitnie od kwietnia do maja.
Jodły są wymagające. Lubią ciepło i wilgoć w glebie oraz powietrzu. Jodłę w ogrodzie sadzi jako soliter bądź w kompozycji z innymi roślinami. Zdecydowanie może być dekoracją skalniaków, wrzosowisk, trawników oraz zbiorników wodnych.
.
Ciekawe rodzaje kwiatów żeńskich, czyli szyszek jodły:
Nazwa: Jodła balsamiczna ‘Tyler Blue’
Nazwa: Jodła koreańska ‘Blue Emperor‘
Nazwa: Jodła koreańska ‘Gait’
Nazwa: Jodła koreańska ‘Silberlocke’
Nazwa: Jodła kaukaska ‘Pendula’
Nazwa: Jodła numidyjska ‘Glauca’
Ciekawe rodzaje kwiatów męskich jodły:
Nazwa: Jodła hiszpańska ‘Fastigiata’
Nazwa: Jodła numidyjska ‘Glauca’
Nazwa: Jodła koreańska ‘Silberlocke’
Nazwa: Jodła grecka ‘Mayer’s Dwarf’
Nazwa: Jodła kalifornijska ‘Violacea’
.
.
Jak zatem zauważyłeś rośliny sosnowate to efektowna ozdoba ogrodów. Co jednak ważne, można z ich szyszek i młodych przyrostów przyrządzać również smaczne konfitury, a zatem łączyć przyjemne z pożytecznym. Konfitura z młodych przyrostów świerka ma niesamowity smak, niemal nie czuć w niej igliwia, lecz coś jakby kwaśne winogrona. Konfitura z szyszek świerka smakuje bardzo, ale to bardzo korzennie! Wyczuć w niej można gałkę muszkatołową, cynamon, goździki… Smak sosnowego dżemu z młodych, zielonych szyszek jest intensywnie żywiczny, lekko kwaskowaty. A zatem to cała paleta smaków, nie spotykanych na co dzień. Warto więc chyba je odkryć, tym bardziej, że są właściwie na wyciągnięcie ręki.
Myślę, że chyba warto również dodać, że wszystkie pokazane odmiany nie rosną gdzieś w Azji, Ameryce czy na Księżycu, a ich zalety można podziwiać tylko w gazecie czy telewizji. Ale wręcz przeciwnie, to gatunki występujące w Polsce, które z powodzeniem możesz uprawiać w ogrodzie. Jak wszystkich iglaków, ich wymagania nie są duże, nie są problematyczne, podatne na choroby czy przypadkiem jednoroczne, które za chwilę znikną z Twojego ogrodu. Wręcz przeciwnie, to rośliny proste, nie wymagające szczególnych zabiegów i jak już chyba wiesz śledząc moje strony, zdobiące ogród przez cały sezon. Stąd oczywiście powinieneś je u siebie uwzględnić, być może właśnie kierując się pokazanym powyżej kryterium, czyli ozdobnymi szyszkami. Ze swej strony polecam!
Tymczasem już teraz polecam Ci kolejną część serii postów o zaletach iglaków, w której zobaczysz jak efektowne przyrosty wiosenne, dodatkowo mogą ozdobić Twój ogród. Zapraszam.
- Nawóz na lato? GP Lato! Czyli ochrona i pielęgnacja trawnika w ekstremalnych warunkach - 25 lipca 2024
- Bluszcz – idealne pnącze zimozielone - 24 lipca 2024
- Nawóz z pokrzywy – jaki wybrać, jak go stosować w ogrodzie i dlaczego warto? - 24 lipca 2024
