Charakterystyczny wygląd storczyków z rodzaju Paphiopedilum niezbyt przystaje do klasycznego wyobrażenia orchidei, niemniej bezdyskusyjnie należą do najpiękniejszych i najoryginalniejszych roślin doniczkowych.
Polska nazwa storczyków z rodzaju sabotek Paphiopedilum odnosi się do sabotów, czyli, inaczej mówiąc, drewniaków. Z kolei łacińskie Paphiopedilum pochodzi od cypryjskiego miasta Pafos, gdzie według mitologii greckiej bogini Afrodyta wyłoniła się z morskiej piany, oraz słowa „pedilion”, które w klasycznej grece oznacza „pantofelek”. Trzeba przyznać, że porównanie do „pantofelków bogini” doskonale oddaje wygląd kwiatów o rozdętych warżkach, z jednym jajowatym płatkiem u góry i dwoma po bokach, zaokrąglonymi lub długimi i spiralnie pozwijanymi.
Do tego te kolory! Kwiaty gatunków, odmian i mieszańców Paphiopedilum oferują niezliczone odcienie żółci, pomarańczu, zieleni, bieli, różu, czerwieni, brązu, fioletu aż po niemal czarny, do tego z reguły są ozdobione fantazyjnym deseniem pasków lub kropek.
.
Kilka przykładów przedstawionych poniżej to jedynie ułamek różnorodności, jaką oferują storczyki Paphiopedilum:
Paphiopedilum bellatulum
Paphiopedilum ‘Prince Edward of York’
.
Na tym nie koniec, bo wśród przedstawicieli tego rodzaju często zdarzają się ozdobne liście, pokryte wzorem plamek, z kontrastowo zaznaczoną nerwacją lub odmiennie wybarwionym spodem. Wzorzyste ulistnienie oferują m.in. liczne odmiany Paphiopedilum Maudiae.
Storczyk Paphiopedilum rozwija jeden lub najwyżej kilka kwiatów na łodydze, za to są to kwiaty wyjątkowo okazałe w stosunku do rozmiaru całej rośliny. Przykładowo, Paphiopedilum delenatii przy wzroście około 20 cm tworzy kwiaty o średnicy aż 8 cm. Nawiasem mówiąc, to kolejny sabotek o marmurkowych liściach.
Z kolei Paphiopedilum rothschildianum może wytworzyć na jednej łodydze do 4 kwiatów, z których każdy osiąga ponad 30 cm średnicy! Wrażenie robią również ich pasiasto-cętkowane, szeroko rozpostarte płatki.
Wracając do popularnego wyobrażenia „typowego” storczyka, storczyk Paphiopedilum przełamuje stereotypy również pod względem trybu życia. Zaledwie kilka spośród ponad 80 gatunków z tego rodzaju to epifity zasiedlające korony drzew – zdecydowana większość sabotków to storczyki naziemne. Pochodzą ze środowisk tak różnych jak stoki Himalajów oraz ściółka równikowych lasów deszczowych porastających wyspy Oceanii.
Co ciekawe, wygląd konkretnego storczyka z rodzaju Paphiopedilum do pewnego stopnia oddaje jego wymagania. Otóż sabotki o marmurkowych liściach są przeważnie ciepłolubne: niezależnie od pory roku najlepiej czują się w temperaturze 22-26°C w dzień oraz 18-22°C w nocy. Tolerują nawet upały rzędu 30°C, o ile zadbasz o wysoką wilgotność powietrza, np. poprzez zamgławianie powietrza wokół rośliny. Do tej grupy można zaliczyć np. Paphiopedilum niveae, Paphiopedilum micranthum
oraz mieszańcowe Paphiopedilum ‘Ho Chi Minh’.
Z kolei sabotki o jednolicie zielonych, mięsistych blaszkach w pełni wegetacji powinny mieć zapewnione 18-22°C w dzień i 13-17°C w nocy. W ich przypadku do inicjacji zawiązywania pąków kwiatowych niezbędny jest okres spoczynku, dlatego jesienią należy na miesiąc obniżyć temperaturę do 10-14°C, przerwać nawożenie oraz ograniczyć podlewanie (dawka wody raz na 7-10 dni). Tę grupę sabotków reprezentują m.in. hybrydy, takie jak ‘Harbur Comet’ ,‘Magic Lantern’,
‘Berenice’,
a także botaniczne gatunki, takie jak Paphiopedilum fairrieanum , Paphiopedilum hangianum,
Paphiopedilum malipoense oraz Paphiopedilum emersonii.
.
Storczyk Paphiopedilum – uprawa i wymagania
Storczyki z rodzaju Paphiopedilum wymagają podłoża o dość wysokim odczynie, tzn. pH 6,5-7,2, i niewielkiej granulacji. Odpowiednia będzie mieszanka rozdrobnionej kory sosnowej lub chipsów kokosowych, perlitu, kłączy paproci i mchu torfowca, w razie potrzeby odkwaszona niewielkim dodatkiem dolomitu lub pokruszonych muszelek wapiennych. Podłoże musi być luźne i koniecznie dobrze przepuszczalne, ale jednocześnie utrzymujące wilgoć. Innymi słowy, Paphiopedilum lubią mieć stale lekko wilgotno, ale nigdy mokro, a już w żadnym wypadku nie mogą stać w wodzie.
Wiosną i latem raz w tygodniu, a zimą raz w miesiącu, warto zasilić Paphiopedilum nawozem dla storczyków, rozcieńczonym do ¼ dawki zalecanej na opakowaniu. Aby zapobiec nadmiernemu zasoleniu podłoża, należy raz w miesiącu przepłukać podłoże, czyli kilkukrotnie, w godzinnych odstępach, podlać roślinę dużą dawką czystej wody.
Sabotki mają przeciętne wymagania świetlne: poradzą sobie nawet przy północnym oknie, choć idealne byłoby wschodnie lub zachodnie. Co znamienne, gatunki i odmiany preferujące chłodniejsze warunki uprawy wymagają więcej światła w porównaniu do ciepłolubnych.
.
Warto wiedzieć
Nietypowy kształt kwiatów Paphiopedilum to nie przypadek: rozdęta warżka stanowi pułapkę dla owadów zapylających. Insekt, aby wyjść z „bucika”, musi przecisnąć się obok tzw. prętosłupa, zabierając ze sobą pręciki lub przeciwnie, pozostawiając pręciki pobrane wcześniej od innego sabotka.
Identyczny mechanizm zapylania stosują storczyki z pokrewnych rodzajów, takich jak Phragmipedium,
Selenipedium, Mexipedium oraz obuwik Cypripedium. Nawiasem mówiąc, obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) występuje dziko w polskich lasach. W naturze jest ściśle chroniony, ale okazy pochodzące z legalnych hodowli można uprawiać w ogrodzie.
.
Podsumowując
Sabotki Paphiopedilum fascynują oryginalnym wyglądem i bogatą kolorystyką. Kluczem do sukcesu w uprawie jest znajomość wymagań konkretnego gatunku czy odmiany, zwłaszcza odnośnie do temperatury. To żaden problem, jeśli nabywasz rośliny u profesjonalnych hodowców i dystrybutorów storczyków, takich jak OrchidGarden. Masz wówczas pewność, że otrzymasz storczyka najwyższej jakości, w pełni zdrowego, zadbanego i bez żadnych wątpliwości należącego do poszukiwanej przez Ciebie odmiany.
.
.
Post we współpracy z marką OrchidGarden
