Olbrzymie liście w kształcie serc, duże białe kwiaty, długie owoce atrakcyjne jesienią i zimą, wyrazisty pokrój oraz łatwa uprawa – katalpa w ogrodzie zawsze wygląda pięknie! Jeśli Ty także dałeś się jej uwieść, przydadzą Ci się pomysły na aranżacje z udziałem tego drzewa.
Jak zwykle na początek parę słów o bohaterce tego postu.
Katalpa, której prawidłowa nazwa brzmi surmia bignoniowa (Catalpa bignonioides), to z natury okazałe drzewo. W swoich ojczystych południowo-wschodnich stanach USA dorasta do 20 m. Również w Polsce jej wzrost jest szybki, bez cięcia osiąga ponad 10-12 m wysokości. Jeśli Twój ogród jest niewielki, postaw na rekordowo popularną katalpę w odmianie ‘Nana’. To niewielkie drzewo z koroną w kształcie spłaszczonej kuli, zaszczepioną na pniu.
Wysokość szczepienia (zwykle ok. 1,5-2 m) ogranicza rozmiary rośliny: rozrasta się tylko korona, wysokość pnia się już nie zmienia. W efekcie drzewko docelowo osiąga do 45 m wysokości i średnicy, a przy corocznym cięciu nawet o połowę mniej. Katalpa ‘Nana’, tak samo jak forma botaniczna tego gatunku, ma ogromne liście w kształcie serc.
Wiosną młode przyrosty są brązowofioletowe, później liście przybierają jasnozielony kolor, by jesienią olśnić złocistym odcieniem. Wadą odmiany ‘Nana’ jest brak kwitnienia. Kwiaty katalpy są przepiękne: białe dzwony z żółtymi smugami i fioletowymi plamkami wewnątrz, zebrane po kilkanaście, kilkadziesiąt sztuk w sterczące wiechy. Pojawiają się późno, dopiero w czerwcu i lipcu.
Od sierpnia ich miejsce zajmują długie (do 30-40 cm), cienkie torebki nasienne, mylnie nazywane strąkami. Utrzymują się na pędach przez całą zimę, stanowiąc dekorację bezlistnej o tej porze roku katalpy.
.
Katalpa: uprawa w ogrodzie
Katalpa preferuje słoneczne stanowiska osłonięte od wiatru. Jest tolerancyjna, ale najlepiej czuje się w żyznej, przepuszczalnej, ale dość wilgotnej glebie. Jest ciepłolubna, jednak dobrze radzi sobie w Polsce, zwłaszcza odkąd klimat się ocieplił. Katalpa w ogrodzie rozpoczyna wegetację dopiero pod koniec kwietnia, więc aranżacje z jej udziałem nie są zagrożone wiosennymi przymrozkami. Młode katalpy potrzebują okrycia na zimę, z wiekiem stają się mrozoodporne. Dużą zaletą katalpy jest odporność na choroby i szkodniki. Jeśli uznasz, że Twoja katalpa nadmiernie się rozrosła, co kilka lat, a w przypadku odmiany ‘Nana’ co roku, możesz jej śmiało zafundować radykalne postrzyżyny. Na przełomie marca i kwietnia skróć wszystkie pędy wyrastające z głównych konarów nad 3-4 pąkiem.
Wkrótce katalpa odbije ze zdwojoną siłą, tak jak złotolistna odmiana ‘Aurea’ na zdjęciu poniżej.
Skoro wiesz już, jakie zalety ma katalpa i jak ją uprawiać w ogrodzie, pora na aranżacje, które miałem okazję podziwiać podczas podróży Busem.
.
Zanim przejdziemy dalej, polecam Ci podręcznik mojego autorstwa “Jak przejść z ogrodem na TY?”.
To prawdziwa gratka nie tylko dla tych, którzy są dumnymi właścicielami ogrodów, działek czy domów, ale i tych, którzy dopiero myślą o ich zakupie lub budowie. W podręczniku odnajdziesz wszystkie odpowiedzi na najbardziej nurtujące Cię pytania, które będą Ci towarzyszyły od poszukiwań działki do urządzenia lub przebudowy ogrodu. To jedyne opracowanie, które jeszcze bardziej szczegółowo niż na blogu, w prosty, praktyczny i oparty na przykładach sposób, tłumaczy zawiłe sprawy geodezyjne, granic działek i problemów z tym związanych, niwelacji terenu i samodzielnego, kompleksowego zaprojektowania i wykonania ogrodu.
Jestem przekonany, że podręcznik pomoże Ci nie tylko rozwiązać szereg problemów, ale również może przyczynić się do oszczędności Twojego czasu, nerwów i pieniędzy.
.
Katalpa w ogrodzie – aranżacje
- Parasol nad rabatą
„Zwykła” katalpa (forma botaniczna) rozwija szeroką, parasolowatą koronę. Znajdzie się pod nią mnóstwo miejsca na cieniolubne krzewy i byliny, takie jak hortensja bukietowa, magnolia, bukszpan i funkia. Ponieważ katalpa bardzo późno rozpoczyna rozwój na wiosnę, możesz pod nią posadzić całe łany roślin cebulowych. Nim korona katalpy zdąży się w pełni zazielenić, nawet tulipany zakończą już tegoroczne występy i zapadną w letni spoczynek.
Również w tym ogrodzie katalpa rozkłada swój parasol nad bylinową rabatą obramowaną podkładami drewnianymi. Rosną tu m.in. żurawki, bluszcz, berberys, bez czarny ‘Black Lace’, a z przodu, gdzie światła jest pod dostatkiem, wrzosy oraz mikołajek ‘Blue Hobbit’.
.
- Wzdłuż ścieżki
Regularnie cięte katalpy w odmianie ‘Nana’ zachowują regularny, zwarty pokrój i zajmują niewiele miejsca, więc nawet w małym ogrodzie zmieści się ich kilka. Posadzone po dwóch stronach ścieżki wprowadzają wrażenie rytmu, ładu i porządku.
.
Wspomnę również, że post możesz zobaczyć także w wersji filmowej, w której głosu udziela moja 18- letnia Córka:
.
- Wśród róż
Zestawienie żywozielonych sercowatych liści i regularnej sylwetki katalpy ‘Nana’ z przepychem setek kwiatów kwitnących bez końca róż wygląda bajkowo. Te dwie rośliny doskonale dopełniają się pod względem kompozycyjnym, dlatego jako duet zasłużyły na osobne miejsce w tym zestawieniu.
.
Myślisz o wyjątkowym, ciepłym i klimatycznym domu w cenie kawalerki?
.
- Wśród kwitnących bylin
Jak już wspomniałem, katalpa ‘Nana’ nie kwitnie, za to ma atrakcyjny pokrój i ulistnienie. Dlatego, na zasadzie kontrastu, doskonałym dopełnieniem jest dla niej morze różnokolorowych kwiatów. Im więcej, tym weselej: na tej rabacie kwitną m.in. jeżówki, liatry kłosowe, szałwie, lawendy, słoneczniki bylinowe i jednoroczne. Ciemna zieleń i zwarty kształt kosodrzewiny uspokaja nieco ten wspaniale kwitnący chaos. Katalpa ‘Nana’ rośnie przy wejściu do domu: ściana budynku zapewnia jej osłonięte stanowisko, a właściciele mają cudowny widok z okna!
.
- Wśród drzew
Jeśli zależy Ci, aby szybko zasłonić granicę ogrodu koronami drzew, katalpa w typowej botanicznej formie będzie jak znalazł. Rośnie szybko, w kilka lat osiąga pokaźne rozmiary. Jasny kolor liści katalpy oraz wierzby całolistnej ‘Pendula’ ciekawie kontrastuje z ciemną zielenią robinii ‘Umbraculifera’ oraz czarnopurpurowym ulistnieniem pęcherznicy ‘Diabolo’. Dół kompozycji zajmują rośliny cieniolubne: różaneczniki, funkie, bukszpany i żurawki.
.
Ciekawostka
Jeśli podoba Ci się katalpa, najpewniej polubisz jej bliską krewną.
Chitalpa taszkiencka (Chitalpa x tashkentensis) to mieszaniec katalpy bignoniowej z tzw. wierzbą pustynną. Rośnie szybko, ale jej wysokość w naszym klimacie przyhamowuje po osiągnięciu 3-4 m. W lipcu wśród jej eliptycznych, wąskich liści rozkwitają smukłe wiechy dużych różowych kwiatów z żółtym wnętrzem i pofalowanymi płatkami. Chitalpa jest świetnie przystosowana do globalnego ocieplenia: kocha pełne słońce i upały, doskonale znosi suszę i najlepiej czuje się na piaszczystych glebach. Może zimować w gruncie, ale w pierwszych latach uprawy potrzebuje okrycia na zimę.
.
Korzystając z okazji polecam mój kanał na Tik-Toku, gdzie również znajdziesz mnóstwo podpowiedzi i inspiracji.
@zogrodemnaty
.
- Wśród miskantów i blisko iglaków
Jeśli nie zależy Ci na kwiatach, za to lubisz zabawę formą i fakturą, spodoba Ci się ta aranżacja. Katalpa, w tym przypadku „bezodmianowa”, wyrasta w ogrodzie wśród ażurowych fontann miskantów chińskich ‘Gracillimus’. Ich cienkie, długie, łukowato wygięte źdźbła wyraźnie odróżniają się od zwartej, gęstej korony i wielkich, sercowatych liści katalpy. Szpaler świerków białych naprzeciwko po pierwsze osłania katalpę przed wiatrem, a po drugie zapewnia dekorację zimą i wczesną wiosną, gdy katalpa świeci nagimi gałęziami.
.
Natomiast o hydroterapii w ogrodzie oraz jej zaletach, przeczytasz w tym cyklu na blogu.
.
- Jasna zieleń kontra ciemna purpura
Znów sprawdza się zasada, że przeciwieństwa się przyciągają. Katalpę ‘Nana’ i śliwę ‘Pissardii’ łączy zwarty, regularny pokrój, a dzieli barwa ulistnienia. Przód aranżacji zajmują tawuła wczesna, świerk biały, trzmielina szczepiona na pniu, funkie, juka, kostrzewa sina i rozplenica japońska. Niby chaos, a jednak wszystko zaskakująco dobrze ze sobą współgra.
Od tyłu aranżacja wygląda zupełnie inaczej: okazuje się, że katalpie towarzyszy druga katalpa, a także dzielżan, bukszpany oraz żywotnik uformowany w żywą rzeźbę. Z przodu widać tawułę japońską i jałowiec płożący ‘Glauca’ szczepiony na pniu.
.
- Przy ogrodowej plaży
Za ogrodową miniplażą rozciągają się sinoniebieskie łany wydmuchrzycy piaskowej. Katalpa przypomina w tym kontekście zielony parasol przeciwsłoneczny. Podsadzono ją kasztanowcem drobnolistnym, który w przeciwieństwie do innych gatunków z tego rodzaju jest krzewem.
.
- Wzdłuż ogrodzenia
Regularna, geometryczna sylwetka katalpy ‘Nana’, powtórzona kilkakrotnie w równych odstępach wzdłuż ogrodzenia, już od wejścia zawiadamia, że w tym ogrodzie panują ład i porządek. Jeśli masz nieprzejrzyste ogrodzenie, możesz poprzestać na samych katalpach.
W przeciwnym razie dobrze byłoby zapełnić czymś pustkę pomiędzy pniami katalp. Tę piętrową aranżację tworzą żywotniki ‘Smaragd’ i kurtyna bluszczu, który szczelnie pokrył ogrodzenie.
.
Podsumowując
W ogrodzie katalpa i jej aranżacje same w sobie stanowią cenną dekorację, a kontrastowe towarzystwo dodatkowo podkreśla jej urok. Mam nadzieję, że w tym poście znalazłeś inspiracje, z czym łączyć i gdzie sadzić katalpę, a może nawet postanowiłeś przenieść do swojego ogrodu gotowe kompozycje.
