Do niedawna bukszpan był królem wiecznie zielonych żywopłotów, obwódek i roślinnych rzeźb, ale pod naporem azjatyckiej ćmy ustępuje pola odporniejszym roślinom. Co posadzić zamiast bukszpanu? Tu znajdziesz aż 7 rozwiązań tego dylematu.
Jeszcze kilkanaście lat temu formowane żywopłoty, równiutko przycięte kule i geometryczne obwódki z bukszpanu (Buxus sempervirens) były stałym elementem ogrodów, parków, miejskich skwerów i zieleni osiedlowej.
Zresztą, ten wiecznie zielony krzew zdobył popularność już w starożytności, a formalne, francuskie ogrody barokowe bez bukszpanu praktycznie się nie zdarzały.
To już przeszłość, odkąd w początkach XXI wieku w Europie rozpowszechnił się wyjątkowo niszczycielski szkodnik, czyli azjatycka ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis).
Prawdopodobnie słyszałeś o niej nieraz i z pewnością widziałeś tragiczne efekty żerowania jej larw.
Gąsienice ćmy bukszpanowej są małe, ale niezwykle liczne i żarłoczne. Początkowo mają zalewie kilka milimetrów długości, ale nigdy nie występują pojedynczo. Tysiące gąsieniczek doszczętnie ogołacają krzewy z liści, szybko powodując ich zasychanie i zamieranie. W Polsce wydaje do trzech pokoleń rocznie i nie ma naturalnych wrogów. Biorąc pod uwagę, że jednorazowo składa ok. 20 jajeczek, w sezonie jedna samica ćmy może dać początek kolonii liczącej 8000 osobników.
Skuteczna walka z inwazją ćmy bukszpanowej jest trudna i wymaga arsenału chemicznych środków ochrony roślin. Jeśli przegapisz pierwsze objawy żerowania larw tego szkodnika i nie podejmiesz natychmiast odpowiednich środków zaradczych, wkrótce możesz nie mieć czego ratować.
Naturalne metody działają na krótką metę i często bywają zawodne. Z kolei chemiczne preparaty owadobójcze zdają się mieć w sobie cała tablicę Mendelejewa. Poddać się bez walki? Poniekąd, ale nie do końca. Co prawda będziesz musiał pożegnać się z wiecznie zielonym klasykiem,
za to unikniesz faszerowania ogrodu chemikaliami i powtarzających się w nieskończoność wydatków związanych z zakupem „broni chemicznej”.
Innymi słowy istnieje sprytny sposób na ćmę bukszpanową. Fortel polega na posadzeniu w miejsce zniszczonych bukszpanów innej, zimozielonej rośliny, która równie dobrze znosi formowanie.
.
Co zamiast bukszpanu?
Słowem wstępu przedstawią Ci listę cech, które według mnie musi posiadać idealny zamiennik bukszpanu.
12,12a,12b
- Wiecznie zielone liście lub igły.
- Gęsty pokrój.
- Odporność na silne cięcie, częste strzyżenie oraz formowanie.
- Mrozoodporność.
- Niskie wymagania siedliskowe (bukszpan jest wyjątkowo tolerancyjny – o jego wymaganiach i możliwościach zastosowania przeczytasz w tym poście).
Do tej listy trzeba dodać jeszcze cechy pretendujące dany gatunek do konkretnej roli w ogrodzie. Bukszpan, jak niemal każdy krzew, posiada liczne odmiany, różniące się m. in. pokrojem oraz siłą wzrostu. Silnie rosnące, o wąskim, kolumnowym pokroju nadają się na żywopłoty, niskie na obwódki, a rosnące w formie regularnych, rozłożystych krzewów do formowania topiarów, np. kul i innych brył.
.
Warto wiedzieć
Ostrokrzew karbowanolistny (Ilex crenata), inaczej ostrokrzew bukszpanowy, jest niemal idealnym sobowtórem bukszpanu. Zimozielone, drobne listki, gęsty pokrój i odporność na cięcie – czego chcieć więcej? Niestety, jest bardziej wymagający, a jego mrozoodporność zawodna. Sprawdzi się w najcieplejszych regionach kraju, na zacisznych stanowiskach osłoniętych od wiatru. Potrzebuje żyznej, przepuszczalnej, ale wilgotnej gleby bogatej w próchnicę. Latem wymaga regularnego podlewania. W Polsce rośnie znacznie wolniej niż w swoich rodzimych stronach (czyli Azji Wschodniej).
.
Wspomnę również, że post możesz zobaczyć także w wersji filmowej, w której głosu udziela moja 18- letnia Córka:
.
Problemy ze zniszczonym bukszpanem
Sytuacja nr 1: ćma zdewastowała obwódkę z bukszpanowych kulek
Tym razem sprawa jest dość prosta: wystarczy zastąpić bukszpan kulistą odmianą jednego z zimozielonych iglaków. Mogą to być m. in.:
Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) ‘Danica’,’ ‘Mr Bowling Ball’, Rheingold, ‘Little Dorit’ lub ‘Tiny Tim’
Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera) ‘Nana’, ‘Pygmaea’, ‘Filifera Nana’ (na zdjęciach są inne odmiany)
Sosna kosodrzewina (Pinus mugo) ‘Pumilio’, ‘Mini Mops’, ‘Minikin’
Cis pospolity (Taxus baccata) ‘Kugel, cis pośredni (Taxus x media) ‘Anna’, ‘Groenland’
Alternatywą są zimozielone krzewy liściaste odporne na formowanie, np. suchodrzew mirtolistny (Lonicera nitida), suchodrzew chiński (Lonicera pileata), trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei), trzmielina japońska (Euonymus japonicus), ostrokrzew karbowanolistny (Ilex crenata).
.
Sytuacja nr 2: ćma zdewastowała żywopłot z bukszpanu
Problem jest poważny, ale nie bez wyjścia. Walka za pomocą chemicznych oprysków ze szkodnikiem, który opanował cały żywopłot, wymaga mnóstwa pracy, czasu i kosztów. Jest zaprzeczeniem ekologii i w gruncie rzeczy ma marne szanse powodzenia. Z drugiej strony, pozbycie się z dnia na dzień żywego parawanu z bukszpanu, który po wielu latach czekania i pielęgnacji wreszcie osiągnął pokaźne rozmiary, to niełatwa decyzja.
Oprócz zrozumiałej frustracji, oznacza odsłonięcie ogrodu na widok publiczny, uliczny hałas, spaliny i wiatr. Dlatego zamiast sadzić od nowa żywopłot z młodych roślin, warto pomyśleć o szybszej, a w zasadzie natychmiastowej alternatywie. Mam na myśli żywopłot modułowy, który pozwala uzyskać żywe ogrodzenie praktycznie od ręki, bez czekania. Więcej na temat żywopłotów modułowych przeczytasz w tym poście.
.
Czym zastąpić żywopłot z bukszpanu?
Wybór odpowiednich kandydatów na zimozielony żywopłot jest spory i zaskakująco różnorodny.
Zamiast bukszpanu sprawdzą się wiecznie zielone krzewy i drzewa odporne na formowanie. Wśród iglaków warto wymienić:
- Cis pospolity (Taxus baccata) – dowolna kolumnowa odmiana
.
Wiecznie zielone krzewy liściaste na żywopłot zamiast bukszpanu to na przykład:
Laurowiśnia wschodnia (Prunus laurocerasus) ‘Genolia’
Ostrokrzew Meserwy (Ilex meserveae) ‘Blue Maid’
Ostrokrzew Meserwy (Ilex meserveae) ‘Heckenpracht’
Mniej oczywistym rozwiązaniem jest żywopłot z bluszczu. Zamiast sadzić młode sadzonki wzdłuż ogrodzenia, a potem czekać, aż urosną, oplotą płot i utworzą zwartą, zieloną ścianę, możesz zastosować gotowe moduły z bluszczu irlandzkiego (Hedera hibernica) prowadzonego na metalowym stelażu.
Żywy, całoroczny parawan z bluszczu jest idealny jako osłona tarasu.
Wersją last minute jest system Green Shado , czyli gotowy żywopłot z bluszczu w betonowych donicach. Wystarczy ustawić jeden lub kilka modułów, by zazielenić boczną ścianę tarasu albo stworzyć zaciszny zakątek na patio.
.
Podsumowując
Czasem żeby wygrać, trzeba się poddać – ta zasada świetnie ilustruje sprytny sposób na ćmę bukszpanową.
Zamiast skazywać się na frustrującą i kosztowną walkę za pomocą chemicznych oprysków, można zastąpić bukszpan innym wiecznie zielonym krzewem. A jeśli chcesz uniknąć czekania na efekty, zdecyduj się na gotowy żywopłot modułowy. W tej kwestii warto zaufać sprawdzonym producentom specjalizującym się w roślinach żywopłotowych, do których bez wątpienia należy do nich szkółka Blumkowsky.
.
.
Post we współpracy z marką Blumkowsky
- Najciekawsze betonowe ozdoby do ogrodu - 21 listopada 2024
- Zimowanie roślin w szklarni z poliwęglanu - 19 listopada 2024
- Stare rzeczy w ogrodzie , czyli busem przez polskie ogrody SEZON 7 – OGRÓD 17 - 15 listopada 2024
