Agrest i porzeczka to jedne z niewielu krzewów, które można ciąć w kilku różnych terminach. Ja zdecydowałem się na cięcie o tej porze roku, a zatem w tym poście pokażę Ci, jak ten zabieg prawidłowo wykonać. Spójrz jak wygląda jesienne cięcie agrestu i porzeczki.
Agrest i porzeczka są od wieków tradycyjnie uprawiane i do dziś popularne w polskich ogrodach i na działkach. Ich soczyste, kwaskowe owoce to rarytas: w sklepach świeże są trudno dostępne, zresztą nic nie przebije smaku agrestu czy porzeczek zajadanych prosto z krzewu. Nadmiar plonów z pewnością się nie zmarnuje, bo to idealny surowiec na kompoty, dżemy i inne przetwory.
.
Agrest i porzeczka są bezproblemowe w uprawie: radzą sobie nawet na gorszych glebach, tolerują lekkie ocienienie i nie boją się mrozów. Jednak aby agrest i porzeczka co roku plonowały obficie i cieszyły się dobrym zdrowiem, kluczowe jest prawidłowo wykonane cięcie. Spokojnie: masz na ten zabieg dużo czasu, cięcie porzeczki i agrestu można bowiem wykonywać w trzech terminach:
- Późnym latem, tuż po zbiorach, czyli w sierpniu i wrześniu.
- Jesienią, mniej więcej do połowy listopada.
- Wczesną wiosną, po ustąpieniu silnych mrozów, ale przed początkiem wegetacji.
Cięcie późnym latem, po zbiorach, może pobudzić krzew do tworzenia nowych przyrostów, które nie zdążą już zdrewnieć i zimą najpewniej przemarzną. Z kolei wczesnowiosenny termin bywa ryzykowny ze względu na możliwość uszkodzenia nowych pąków, jeśli wykonasz zabieg zbyt późno. Z tych powodów wybrałem „złoty środek”, czyli cięcie agrestu i porzeczki jesienią.
.
Warto wiedzieć
W zasadzie niezależnie od tego, czy wykonujesz cięcie agrestu lub porzeczki jesienią, czy na przedwiośniu, zabieg wygląda praktycznie tak samo. Wyjątek stanowi pierwsze cięcie po posadzeniu młodych roślin, które zawsze wykonuje się wczesną wiosną, nawet jeśli krzewy rosną w gruncie już od jesieni. Należy skrócić wszystkie pędy nad 2-3 oczkiem nad ziemią.
.
Cięcie agrestu
Agrest najobficiej owocuje na dwu-, trzy- i czteroletnich pędach. Pięcioletnie i starsze pędy z każdym rokiem owocują coraz słabiej, więc nie opłaca się ich pozostawiać na krzewie. Najlepszą strategią jest rotacja pędów, czyli zastępowanie starych gałązek młodymi. Jak to wygląda w praktyce?
Z wyjątkiem pierwszego cięcia po posadzeniu, w pierwszych latach uprawy cięcie agrestu ogranicz do zabiegów sanitarnych, czyli usuwania pędów rosnących krzywo, płożących się po ziemi oraz słabych, cienkich odrostów.
.
Typowe cięcie formujące i prześwietlające wykonuje się od czwartego roku uprawy. Lub piątego, jeśli zamiast jesienią wykonujesz cięcie agrestu wczesną wiosną. Wytnij u podstawy czteroletnie lub starsze pędy, ponadto tak jak do tej pory usuń płożące się, chore i uszkodzone gałązki. Jeśli krzew nadal jest zbyt gęsty, możesz wyciąć ze środka nadmiar pędów, zaczynając od cienkich i krzyżujących się. Pozostawione pędy będą stanowiły szkielet krzewu. Pędy wyrastające wyraźnie poza obręb krzewu możesz lekko skrócić, ale nie jest to konieczne.
.
Cięcie porzeczki
Cięcie porzeczki jest podobne do cięcia agrestu. Przez pierwsze 3 lata uprawy wycina się tylko chore, martwe, złamane, pokładające lub krzyżujące się pędy. Od trzeciego lub czwartego sezonu (zależnie od tego, czy przycinasz jesienią, czy dopiero na wiosnę) co roku usuwaj u nasady najstarsze pędy, a w ich miejsce pozostawiaj taką samą liczbę silnych, jednorocznych. Nadmiar młodych pędów wycinaj bez wyrzutów sumienia, zaczynając od cienkich i słabych. Jedyne, co odróżnia cięcie porzeczki czerwonej i białej od cięcia agrestu, to konieczność skracania jednorocznych przyrostów nad 3-5 oczkiem, aby pobudzić tworzenie rozgałęzień. Uwaga, skracaj wyłącznie jednoroczne – 2- i 3-letnie pędy zostaw w spokoju. Z kolei u porzeczki czarnej skracanie nie jest wymagane: najważniejsze, by usuwać wyeksploatowane pędy, czyli trzyletnie i starsze. Oczywiście, jeśli jakiś pęd wyrasta w dziwnym kierunku, wybija poza obręb krzewu lub sprawia inne problemy, możesz go skazać na ścięcie – a konkretnie skrócenie.
.
Warto wiedzieć
Agrest i porzeczkę można szczepić na pniu – taki sposób uprawy ułatwia zbiór owoców i nadaje roślinom ciekawy wygląd. Korony takich minidrzewek przycina się tak samo jak formy krzaczaste agrestu i porzeczki. Dodatkowo trzeba koniecznie usuwać odrosty podkładki wybijające z pnia i u podstawy.
.
Czym przycinać agrest i porzeczkę?
Profesjonalne narzędzia to podstawa, dlatego wybrałem sprawdzony duet od marki GARDENA:
- Sekator ręczny B/S-M
- Nożyce do gałęzi EasyCut 500 B
.
Oba narzędzia posiadają ostre jak brzytwa ostrza ze stali nierdzewnej z powłoką adhezyjną, a ich trwałość potwierdza 25-letnia gwarancja deklarowana przez producenta. Są lekkie, pewnie leżą w dłoni, a praca za ich pomocą jest ergonomiczna i komfortowa. Co ważne, sekator ręczny B/S-M oraz nożyce do gałęzi EasyCut 500 B są uniwersalne i przydatne do wielu różnych prac w ogrodzie czy na balkonie. Za ich pomocą przytniesz nie tylko agrest i porzeczki, ale także maliny, róże, byliny, pnącza, i mnóstwo innych roślin.
Agrest jest uzbrojony w ostre ciernie. Wyjątek stanowią nieliczne odmiany bezkolcowe, takie jak ‘Spine Free’. Pozostałe podczas cięcia potrafią dotkliwie pokłuć. Aby tego uniknąć, cięcie agrestu wykonuj w rękawicach ogrodniczych, ponadto do wycinania pędów z wnętrza krzewu używaj nożyc do gałęzi zamiast ręcznego sekatora. Wydłużonym uchwytom narzędzia ostre ciernie nie zaszkodzą, za to Ty nie będziesz musiał narażać swoich rąk na skaleczenia.
.
Ręczny sekator przyda się do cięcia młodych, niedawno posadzonych krzewów agrestu oraz ewentualnego skracania pędów. Za jego pomocą możesz ponadto wycinać odrosty wybijające z podkładki piennego agrestu.
W przypadku porzeczki panuje pewna dowolność: nożyce do gałęzi ułatwią dostęp do wnętrza krzewu, ponadto są konieczne, gdy chcesz wyciąć grube, silnie zdrewniałe pędy.
Do cienkich gałązek powinien wystarczyć ręczny sekator.
.
Podsumowując
Agrest i porzeczka są łatwe w uprawie i plonują niezawodnie. Główny warunek powodzenia to prawidłowe cięcie. Dzięki profesjonalnym narzędziom wykonasz ten zabieg bez trudu!
