Obrzeże z kostki granitowej. Krok po kroku, zrób to sam

O tym, że obrzeże jest ważne nie trzeba nikogo przekonywać. Szczególnie na łączeniu trawnika z inną powierzchnią ogrodową, wyłożoną korą, kamieniem albo innym dowolnym materiałem. Ułatwia pielęgnację, poprawia walory estetyczne. To chyba wystarczające powody, dla których warto je wykonać. Chociażby jako obrzeże z kostki granitowej.

Rodzajów obrzeży, a właściwie materiałów, z których są wykonywane jest dużo. Pisałem o tym chociażby w artykule: 30 sposobów na obrzeże ogrodowe. Czyli czym oddzielić. A to i tak nie wszystkie możliwe sposoby.

Niezależnie od tego, że sposobów jest wiele, wciąż jednym z najpopularniejszych obrzeży pozostaje stale i niezmiennie obrzeże z kostki granitowej. Jednak samych metod wykonania jest kilka. Zarówno jeśli chodzi o sposób ułożenia obrzeża czyli jedno lub dwurzędowo, a także jeśli chodzi o sam sposób „mocowania” czyli jego posadowienia. Są szkoły, które preferują układanie na zaprawie i wypełnianie szczelin między kostkami, ale są i takie, które uczą układania „na sucho” czyli na suchej mieszance piasku z cementem, bez wypełniania szczelin. Ile szkół wykonania tyle też gustów. Jedni wolą z wypełnieniem bo twierdzą, że zaprawa ładnie spaja kostki i tworzy jednolity „pas”, a drudzy wręcz przeciwnie bo twierdzą, że to nie naturalne jak widać granit przeplatany cementem. I bądź tu mądry.

Ja osobiście jestem zwolennikiem tej drugiej metody czyli bez „wypełniania” szczelin cementem. I podobnego zdania był właściciel ogrodu, w którym wykonaliśmy obrzeże, służące jako dzisiejszy przykład.
Przed przystąpieniem do realizacji zadania, teren wyglądał jak poniżej. Wzdłuż ogrodzenia były nasadzone tuje, powierzchnia między ogrodzeniem, a krawędzią trawnika była wyłożona „jakąś tkaniną” przypominającą geowłókninę i obsypane było drobną kora. Oczywiście z uwagi na brak obrzeża, trawa dość mocno przerastała w korę i wrastała w wyłożoną tkaninę. Ogólnie efekt wizualny nie był najlepszy, ale co najważniejsze było to trudne w utrzymaniu estetycznego wyglądu. Dlatego zapadła decyzja o wykonaniu obrzeża.

.

Obrzeże z kostki granitowej krok po kroku

Krok 1 – ustalenie linii (krawędzi) przyszłego obrzeża oraz właściwie wyniwelowanie czyli ustalenie poziomu góry przyszłego obrzeza granitowego. Element pierwszy czyli ustalenie linii nie stanowiło większego problemu ponieważ polegało ono na wyznaczeniu stałej odległości od podmurówki ogrodzenia, na całej długości przyszłego obrzeża. Punkt drugi czyli niwelowanie góry przyszłego obrzeża wymagało użycia niwelatora, za pomocą którego, na zabitych bolcach metalowych wyznaczających krawędź, zostały wyznaczone te same punkty wysokościowe. Następnie na bolcach, na wyznaczonej wysokości został rozciągnięty, dobrze naprężony i dobrze zawiązany sznurek budowlany. Tym sposobem prace przygotowawcze można było uznać za wykonane.

.

Krok 2 – przywóz kostki oraz zebranie kory. Kostka o wymiarach 8 – 11 centymetrów została zamówiona i dojechała na miejsce wykonywania prac. Element nie wymagający większego komentarza poza tym, że kostki to nie są idealne sześciany, w związku z czym będzie to trzeba uwzględnić przy układaniu. Tzn. układać jedną równą linią wzdłuż wyznaczonej krawędzi zewnętrznej (od trawnika) natomiast wszelkie nierówności w rozmiarach kostek, będą wychodziły od strony wewnętrznej (kory). Będzie to widać dokładnie na dalszych zdjęciach. Zebranie kory na celu oszczędzenie materiału tzn. wykorzystanie obecnie rozłożonej kory do przyszłego wyłożenia. Oczywiście można byłoby ją zostawić i nie ściągać, ale z pewnością pobrudziłaby się podczas prac. Wobec czego jednak zebrano i zwieziono w jedno miejsce na przygotowaną plandekę.

Tak wyglądało podłoże po jej zdjęciu.

.

A tak na marginesie… nie szukasz może innych pomysłów na ogrodowe obrzeże rabat? Jeśli tak, to mam dla Ciebie mnóstwo fajnych inspiracji na moim kanale, w których głosu udziela moja 17 letnia Córka:

.

Krok 3 – wykopanie rowka (koryta) pod przyszłe obrzeże z kostki granitowej. I tu cenna uwaga. W związku z tym, że wyznaczony sznurek określa górę przyszłego obrzeża, kopiąc rowek należy to uwzględnić. Czyli wykopać go na określoną głębokość, która pozwoli na wysypanie na spód niewielkiej warstwy kamienia (tłucznia) w celu wzmocnienia podłoża, a następnie warstwy około 5 centymetrów mieszanki piasku i cementu. I oczywiście musi się jeszcze zmieścić kostka o wysokości maksymalnej 11 centymetrów. Zatem rowek, od poziomu sznurka powinien mieć około 20-22 centymetrów, co też tak wykopaliśmy.

.

Krok 4 – rozwiezienie i rozłożenie kostki wzdłuż wykopanego rowku. Czynność nie jest obowiązkowa, ale praktycznie pomocna. Układając kostkę wygodniej jest sięgać ręką po przygotowany materiał niż chodzić co chwilę po jedną lub kilka kostek.

.

Krok 5 – zasypanie rowka około 5. centymetrową warstwą tłucznia, a następnie podobną warstwą mieszanki piasku i cementu i rozpoczęcie układania. Proporcje mieszanki są różne, jedni stosują 1:1, inni oszczędzają na cemencie więc 2:1 na rzecz piasku, ja staram się dawać więcej cementu. Lepiej więcej jak mniej tzn. niech kostka mocno „siedzi”, a nie później się rusza. Na tak przygotowanym podłożu, można zacząć układać kostki. Jak wspomniałem ich wymiary się różnią więc najbardziej estetycznie jest ułożyć je równo jedną krawędzią do sznurka czyli od strony trawnika. Trzeba się nieco nakombinować i naobracać każdą kostkę, ale jest to możliwe.

Oprócz tego, że trzeba pilnować linii układania to również wysokości. W tym celu najwygodniej jest mieć dosypane więcej mieszanki cementu, na to przykładać kostkę i dobijać gumowym młotkiem do poziomu sznurka.

I oczywiście posuwamy się kostka, po kostce wzdłuż całej wyznaczonej linii. Praca mozolna, ale przy odrobinie wprawy idzie całkiem sprawnie, a tym samym, obrzeże z kostki granitowej powoli się buduje.

.

Krok 6 – obsypanie boków ułożonej kostki mieszanką piasku i cementu. Tą samą na której była układana. Znów ważna uwaga. Jeśli kostka ma wysokości około 11 centymetrów, ja stosuję obsypanie tak mniej więcej do wysokości 6 –7. Oczywiście obustronnie. To wystarczy na usztywnienie kostki, a jednocześnie pozwoli na zasypanie tego warstwą ziemi tak aby około 2 centymetrów kostki wystawało ponad jej powierzchnię.

.

Krok 7 – robocze zasypanie reszty rowków i obsypanego cementu, warstwą ziemi. Robocze ponieważ nie jest to jeszcze wyprowadzenie powierzchni „na gotowo”, ale robocze osłonięcie.

.

Krok 8 – lanie wody. Czyli dwa zadania: dokładne spłukanie resztek cementu z kostek oraz wprowadzenie wody do mieszanki piasku i cementu aby umożliwić jej związanie. Wody nie można żałować, ale też nie przesadzić (również z ciśnieniem) aby wszystkiego nie wypłukać. I tu właśnie widać dobrze rolę ziemi, którą został obsypany cement. Ochrania go przed wypłukaniem, a jednocześnie umożliwia przeniknięcie wody i należyte związanie. W upalnie dni dodatkowo zabezpiecza przed nadmiernym i szybkim wiązaniem, które jak wiadomo cement znacznie osłabia.
Zadanie na tym etapie najlepiej pozostawić do dnia następnego. Z prostego powodu: kolejnym etapem będzie wykańczanie czyli układanie geowłókniny i kory więc czynności bardzo kontaktowe, którymi łato naruszyć świeżo ułożone i nie związane kostki. Robiąc to dnia kolejnego, nie mamy już takiego niebezpieczeństwa.

.

Krok 9 – czyli rozłożenie agrowłókniny to początek ostatecznego dekorowania. Czynność prosta, ale pracochłonna. Ostateczny efekt ma być taki, że musi być równo rozłożona, w miarę rozciągnięta i przyszpilkowana plastikowymi szpilkami do podłoża. Oczywiście z otworami przy istniejących nasadzeniach. W naszym przypadku geowłóknina została rozłożona na tą, która już pod spodem była. Być może utrudni to przebijanie chwastów.

.

Krok 10 – korowanie czyli wyłożenie korą. Element bardzo przyjemny i dość szybko „przybywający” w oczach, dający ładny końcowy efekt. Jedyne na co warto zwrócić uwagę to aby rozsypywana kora nie podwijała agrowłókniny i nie dostawała się pod nią. A także nie była jej ani za gruba ani za cienka warstwa – optymalnie około 4-5 centymetrów. W naszym przypadku mieliśmy dwa rodzaje kory – tą zdjętą wcześniej i złożoną na plandekę, którą rozsypywaliśmy na spód oraz świeżą, grubszą, workowaną, którą zasypywaliśmy na wierzchu.

.

Krok 11 – zbieranie resztek ziemi i darni oraz ostatecznie obsypywanie wzdłuż ułożonego obrzeża. Wraz z zagrabieniem i końcowym wyrównaniem. Kopiąc pod obrzeża w istniejącym trawniku dużo jest tzw. odpadu czyli kęp trawy, darni, których nie można ponownie użyć do obsypania obrzeża. W trakcie kopania były one składowane „na kupki”, które teraz trzeba wywieźć i teren posprzątać, wygrabiając wszystko to co zostało podczas kopania wyciągnięte.

.

Krok 12 – ostateczne sprzątanie. Mimo wielkiej uwagi aby podczas obsypywania obrzeży nie zabrudzić, zawsze jednak zostaną lekko zapruszone ziemią. Wobec tego po zakończeniu warto wszystko ponownie spłukać wodą, uważając jednak aby ciśnienie wody nie odsunęło kory ani nie wypłukało ziemi.

.

Krok 13 – sprzątanie. W zakres tych prac wchodzi ogólne sprzątanie terenu z wszystkich pozostałości materiałów, opakowań, worków, a także użytego sprzętu. Ponadto posprzątanie chodników i wszystkich miejsc którędy chodziliśmy brudnymi butami oraz jeździliśmy taczką przywożąc i wywożąc materiały oraz ziemię. Oczywiście według naszej zasady aby po skończonej pracy nie było widać, że coś było wykonywane.

.

A na zakończenie nie pozostaje nic innego jak z zadowoleniem spojrzeć na wykonane prace i ładnie prezentujący się teren.

W przypadku taki jak mój można pokusić się również o dosiewkę trawy (najlepiej samo zagęszczającej się), która została nieco zniszczona w miejscu prowadzenia prac.

.

Materiały użyte do wykonania obrzeży

Kostka granitowa o wymiarach 8 do 11 centymetrów. Czyli nie idealnie równe i identyczne sześciany.
Ponadto:

• kamień – tłuczeń,
• piasek,
• cement
• agrowłóknina,
• kora,
• woda,
• nasiona traw.

.

Sprzęt użyty do wykonania obrzeży

• szpilki – pręty metalowe długości 40 centymetrów,
• niwelator,
• taśma miernicza,
• sznurek budowlany,
• pisak niezmywalny do oznaczenia poziomów na prętach,
• szpadel,
• szufla,
• grabie,
• taczka,
• młotek gumowy,
• plandeka,
• wąż ogrodowy.

.

Podsumowanie

Obrzeże oddzielające trawnik od rabaty to bardzo praktyczna rzecz. Po pierwsze podnosi komfort użytkowania, po drugie użyte materiały dekoracyjne nie przesypują się i nie mieszają, a po trzecie, co najważniejsze, podnosi estetykę całego terenu. I to chyba koronny argument dlaczego warto je wykonać.

.

.

Natomiast obrzeże z kostki granitowej to ponadto stosunkowo tani element. Sama kostka nie jest droga, a z jednej tony kamienia (użytego w naszym przykładzie) można wykonać około 45 metrów bieżących obrzeża. Koszt tony kamienia to 250 złotych. Pozostałe materiały jak tłuczeń, piasek i cement, które zużyjemy w nie dużych ilościach, to niewielki wydatek. Warto także pamiętać, że obrzeże z kostki granitowej jest trwałe i posłuży wiele lat bez konieczności jakiegokolwiek poprawiania, zmieniania czy innych zabiegów. O ile oczywiście jest dobrze i solidnie wykonane, podłoże jest dobrze przygotowane, ziemia się nie zapada, a my nie będziemy po nich skakać czy przejeżdżać samochodami.

I co najważniejsze, wykonanie takiego obrzeża nie jest skomplikowane. Myślę, że powyższy przykład dobrze Ci w tym pomoże i przy odrobinie cierpliwości samodzielnie będziesz w stanie wykonać obrzeże w swoim ogrodzie.

Korzystając z okazji polecam Ci również swój podręcznik,

w którym znajdziesz informacje nie tylko o tym jak wykonać obrzeże z kostki granitowej, ale również mnóstwo innej praktycznej wiedzy, od etapu poszukiwania działki, poprzez projekt i budowę domu, a na kompleksowym wykonaniu ogrodu kończąc.

• About
• Latest Posts

Tomasz Szostak

Założyciel portalu at Z Ogrodem na TY

Od ośmiu lat intensywnie rozwija działalność internetową – początkowo bloga „Z ogrodem na TY”, a obecnie profesjonalny i specjalistyczny portal z zakresu szeroko pojętej branży ogrodniczej, który obecnie znajduje się w ścisłej czołówce stron o tej tematyce w Polsce. Autor licznych wystąpień oraz setek specjalistycznych publikacji w prasie branżowej, chociażby w takich magazynach jak „Przepis na Ogród”, „Mój Piękny Ogród”, „Kocham Ogród”, „Lider Biznesu – ogrodniczy magazyn branżowy” czy „Murator”.

Latest posts by Tomasz Szostak (see all)

• Najciekawsze betonowe ozdoby do ogrodu - 21 listopada 2024
• Zimowanie roślin w szklarni z poliwęglanu - 19 listopada 2024
• Stare rzeczy w ogrodzie , czyli busem przez polskie ogrody SEZON 7 – OGRÓD 17 - 15 listopada 2024