Ziemianka ogrodowa – fakty i inspiracje

Zastanawiałeś się kiedyś, jak dawniej radzono sobie bez lodówek i chłodni? Ziemianka ogrodowa to rozwiązanie znane od wieków i nadal równie skuteczne. Przechowywane w niej owoce i warzywa zachowują świeżość przez kilka miesięcy 

Owoce i warzywa z supermarketu nie umywają się do tych wyhodowanych we własnym ogrodzie. A więc sadzisz ulubione odmiany jabłoni i z każdym rokiem cieszysz się z coraz obfitszych zbiorów. Aż wreszcie, po kilku latach, z młodego drzewka wyrasta dorodne drzewo rodzące kilkadziesiąt kilo (albo i więcej) owoców rocznie. Nie da się ich wszystkich zjeść od razu, więc część rozdajesz sąsiadom, rodzinie i znajomym, a resztę chcesz zachować sobie na później. I tu pojawia się pytanie: gdzie przechowywać owoce i warzywa, aby zachowały świeżość jak najdłużej? Idealne warunki składowania różnią się nieco w przypadku różnych warzyw i owoców, niemniej generalnie potrzebne jest chłodne, dość wilgotne miejsce. Lodówka ma mocno ograniczoną pojemność, a piwnica pod domem jest ogrzewana… Rozwiązaniem Twojego problemu jest ziemianka ogrodowa.

.

Co to jest ziemianka ogrodowa?

Ziemianka, nazywana też piwniczką ogrodową, to niewielkie pomieszczenie zagłębione w ziemi, służące do przechowywania żywności (głównie warzyw, owoców oraz przetworów). Tradycyjne sposoby sprawdzają się dziś równie dobrze jak wieki temu. Współczesne chłodnie sadownicze poniekąd naśladują warunki panujące w ziemiankach: za pomocą elektronicznych urządzeń utrzymywane są w nich niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza. Co prawda, w ogrodowej ziemiance nie da się precyzyjnie kontrolować tych parametrów, ale jeśli jest zbudowana prawidłowo i starannie zaizolowana, przez cały rok utrzymuje się w niej temperatura w granicach 4-10oC („ziemiankowym” ideałem jest 5-8oC, ale bądźmy realistami) oraz wilgotność powietrza powyżej 80%.

.

Warto wiedzieć

W zamierzchłych czasach, gdy cywilizacja ludzka była jeszcze w powijakach, ziemianki pełniły funkcję prymitywnych domów. Wraz z rozwojem budownictwa człowiek przeprowadził się do ambitniejszych siedzib, a ziemianki wykorzystywano jako prototyp lodówki. Do dziś pomieszczenia wkopane w ziemię z sukcesem służą do magazynowania żywności. Mało tego, w dobie ocieplenia klimatu coraz częściej dostrzega się korzyści z budowy domostw usytuowanych częściowo pod ziemią. Historia zatoczyła koło?

.

Co można przechowywać w ziemiance i jak długo?

Jak już wspomniałem, ziemianka ogrodowa służy do przechowywania nadmiaru plonów. Długość składowania zależy od trwałości różnych gatunków warzyw i owoców, a nawet konkretnej odmiany. Najdłużej, bo nawet przez 9 miesięcy, można magazynować w ziemiance warzywa korzeniowe, takie jak marchew, pietruszka, seler, buraki, rzepa i skorzonera. Przez co najmniej pół roku świeżość zachowują ziemniaki, cebula, zimowe odmiany jabłek, a niewiele krócej najtrwalsze odmiany gruszek. Miękkie owoce i warzywa szybko psują się nawet w lodówce, za to przyrządzone z nich przetwory (np. dżemy, syropy, kompoty czy pikle) mogą stać w ziemiance przez ponad rok.

Tak naprawdę zastosowanie ziemianki ogrodowej może być znacznie szersze. Z powodzeniem możesz ją wykorzystać również jako piwniczkę na wino i inne alkohole albo składzik na narzędzia i meble ogrodowe.

.

Pamiętaj!

Świeże warzywa i owoce przeznaczone do przechowywania muszą być zdrowe i nieuszkodzone! Obite jabłko szybko zacznie przejrzewać i gnić. Efektem ubocznym tego procesu będzie obficie produkowany etylen, hormon roślinny przyspieszający dojrzewanie i starzenie się owoców. W ślad za psującym się jabłkiem wkrótce pójdą pozostałe – taki owocowy efekt domino. 

.

Czy ziemiankę można mieć w każdym ogrodzie?

Tak i nie. Dobra wiadomość jest taka, że nie jest wymagane urzędowe pozwolenie na budowę ziemianki o powierzchni do 35 metrów kwadratowych, traktowanej wówczas jako obiekt małej architektury. Musisz jedynie zgłosić budowę takiego obiektu do starostwa powiatowego. Jest jedno „ale”: na każde 500 metrów kwadratowych powierzchni działki mogą przypadać maksymalnie dwa obiekty małej architektury. Jeśli więc masz niewielki ogród, w którym stoją już garaż i altana, musisz zrezygnować z ziemianki (która zresztą i tak by się już najpewniej nie zmieściła). 

O zasadach wyboru miejsca na ziemiankę, budowie takiego obiektu i tak dalej postaram się napisać niedługo w innym poście. Tym razem skupię się na korzyściach, jakie daje ziemianka ogrodowa oraz sposobach jej aranżacji. Połącz przyjemne z pożytecznym: ziemianka ogrodowa może pełnić jednocześnie funkcję użytkową i dekoracyjną!

.

Zanim przejdziemy dalej, polecam Ci podręcznik mojego autorstwa “Jak przejść z ogrodem na TY?”.

To prawdziwa gratka nie tylko dla tych, którzy są dumnymi właścicielami ogrodów, działek czy domów, ale i tych, którzy dopiero myślą o ich zakupie lub budowie. W podręczniku odnajdziesz wszystkie odpowiedzi na najbardziej nurtujące Cię pytania, które będą Ci towarzyszyły od poszukiwań działki do urządzenia lub przebudowy ogrodu. To jedyne opracowanie, które jeszcze bardziej szczegółowo niż na blogu, w prosty, praktyczny i oparty na przykładach sposób, tłumaczy zawiłe sprawy geodezyjne, granic działek i problemów z tym związanych, niwelacji terenu i samodzielnego, kompleksowego zaprojektowania i wykonania ogrodu.

Jestem przekonany, że podręcznik pomoże Ci nie tylko rozwiązać szereg problemów, ale również może przyczynić się do oszczędności Twojego czasu, nerwów i pieniędzy.

.

Wspomnę również, że post możesz zobaczyć także w wersji filmowej, w której głosu udziela moja 18- letnia Córka:

.

Ziemianka ogrodowa – ciekawe aranżacje

Ziemianka, chociaż kojarzy się głównie z tradycją i rustykalnym klimatem, wbrew pozorom pasuje do każdego stylu ogrodowego, nawet nowoczesnego. Wystarczy, że jest pomysłowo zaaranżowana. 

1. Śródziemnomorska ziemianka ogrodowa

Oto przykład niezwykle urokliwej ziemianki zaaranżowanej w sposób prosty, a zarazem pomysłowy i nadzwyczaj udany. Przednia i tylna ściana są wyłożone kolorowym kamieniem dekoracyjnym. Jasne, ciepłe odcienie szarości, beżu, żółci i różu kojarzą się ze śródziemnomorskim klimatem. To wrażenie podkreśla rosnąca tuż obok lawenda wąskolistna, której fioletowe kwiatostany kontrastują ze złotymi słonecznikami bylinowymi. 

Solidne drewniane drzwi zdobi stara, żeliwna kołatka, a nad nimi znajduje się stylowa latarnia. Po żeliwnym stelażu pnie się glicynia.

Integralną częścią aranżacji tej ziemianki jest półokrągły zielony dach obsadzony rozchodnikami. Pięknie i ekologicznie zarazem. Jak na wzorową ziemiankę przystało, z dachu wystaje komin wentylacyjny. 

W kamienną elewację tylnej ścianę ziemianki wbudowano stare konary, imitujące drzewo. Tuż obok zaaranżowano miejsce do biesiadowania przy palenisku.

.

2. Minimalistyczna ziemianka ogrodowa

Ta ziemianka ogrodowa udowadnia prawdziwość powiedzenia, że liczy się wnętrze. Z zewnątrz wydaje się niepozorna: trójkątny dach z tworzywa, podtrzymywany drewnianymi belkami. Wejście obudowane szarymi cegłami i plastikowe drzwi imitujące drewno. Obok żwirowa rabata z jałowcami, świerkiem kłującym, dwiema młodymi śliwami oraz borówką.

Za to wewnątrz ta ziemianka ogrodowa skrywa raj dla konesera trunków wysokoprocentowych. Ceglane ściany i podłogi, praktyczne drewniane półki, skrzynki oraz beczki na wino.

Podłużne lustro na ścianie dodaje wnętrzu przestronności i odbija światło stylowych latarni.

Nieoczekiwanym akcentem jest odcisk ogromnego liścia na suficie.

.

Myślisz o wyjątkowym, ciepłym i klimatycznym domu w cenie kawalerki?

.

3. Kamienna ziemianka ogrodowa

W tej aranżacji zdecydowanie dominuje kamień w kilku odsłonach. Ziemianka z elewacją z beżowożółtego kamienia ozdobnego graniczy z suchym murkiem z piaskowca oraz nawierzchnią wyłożoną granitową kostką brukową. 

Półokrągły dach ziemianki wyłożono czerwonopomarańczową ceramiczną dachówką, która wizualnie ociepla surowość kamiennej stylistyki. Doskonale pasują tu masywne drzwi z ciemnego drewna. Metalowa barierka na dachu podtrzymuje gałęzie rozrośniętego jałowca, który zwiesza się nad ziemianką. 

Inne gatunki i odmiany jałowców porastają półki suchego murka. Rosną na nich również zimozielone minidrzewka: sosna kosodrzewina oraz trzmielina Fortune’a, obie szczepione na pniu. W tle widać leszczynę w odmianie ‘Contorta’ o fantazyjnie poskręcanych pędach.

Obok ziemianki znajduje się kamienna altana z grillem oraz miejscem do biesiadowania. To duża wygoda – gdy zabraknie trunków, kiszonych ogórków czy warzyw na szaszłyki, w każdej chwili można skoczyć do ziemianki.

.

4. Ziemianka ogrodowa Hobbita

Ta bajkowa ziemianka prawie wtapia się w tło. Wygląda, jakby stała tu od co najmniej dziesięcioleci, chociaż tak naprawdę ma zaledwie kilka lat. Sklepienie ze starej cegły, dach zamaskowany kawałkami sosnowych pni i konarów, drzwi z desek nadgryzionych zębem czasu oraz metalowa tabliczka, podkowa i inne elementy wyszperane na targu staroci.

Rośliny zdążyły już opanować dach i ściany ziemianki. Po fasadzie pną się hortensja pnąca i aktinidia ostrolistna. Nad dachem pędy rozpostarła irga pozioma. Obok rośnie młody świerk kłujący, czerwienią się owoce kaliny sztywnolistnej i złocą kwiaty rudbekii. Lilak Meyera w maju i czerwcu pokazał, co potrafi, za to teraz w tle obficie kwitnie hortensja bukietowa. Na pierwszym planie widać dorodną kępę funkii ‘Albomarginata’.

Ziemianka ogrodowa jest niewielka, ale wewnątrz wystarczyło miejsca na półkę z przetworami i sporą kolekcję rozmaitych alkoholi. Jak widać, ziemianka w roli piwniczki na wino zyskała sporą popularność. 

.

Natomiast o hydroterapii w ogrodzie oraz jej zaletach, przeczytasz w tym cyklu na blogu.

.

Ziemianka ogrodowa – jak poprawnie wybudować?

Ziemianka to budowla, która jak każda inna, powinna być wykonana zgodnie ze sztuką budowlaną. Co więcej, ze względu na jej posadowienia w ziemi, trzeba zwrócić szczególną uwagę na kwestie związane z izolacją przeciwwilgociową, a także sprawy wpływające na trwałość konstrukcji, która z kolei przekłada się na nasze bezpieczeństwo podczas pracy i użytkowania.

Dlatego ja zdecydowanie polecam rozwiązania gotowe, które właśnie są bezpieczne, a także zaoszczędzą wielu kłopotów podczas realizacji.

Zwróć uwagę, że taka konstrukcja zapewnia szereg elementów, jak chociażby poprawną wentylację. A co ją charakteryzuje? Kilka ważnych elementów:

1. Instalacja elektryczna, która może składać się z oświetlenia wewnętrznego, mechanicznej wentylacji czy dodatkowych gniazdek.
2. Wentylacja mechaniczna lub grawitacyjna.
3. Idealne warunki, które przy poprawnej realizacji, są idealne do przechowywania napojów, owoców i warzyw.
4. Korpus, który z zewnątrz pokryty jest warstwą izolacji bitumicznej zapewniającej ochronę przed działaniem wód gruntowych.
5. Przedsionek, który pełni dodatkową funkcję izolacyjną, ułatwia obsypanie piwniczki ziemią i montaż drzwi wejściowych.
6. Drzwi zewnętrzne dębowe.

Natomiast pamiętaj, że warstwa zewnętrzna (obsypanie ziemią – 7), dla zapewnienia odpowiednich warunków i temperatury w piwniczce, powinno wynosić ok. 60 centymetrów.

.

Podsumowując

Ziemianka ogrodowa to idealne miejsce do przechowywania nadmiaru plonów, przetworów, alkoholi, narzędzi ogrodniczych i wszystkiego, co Ci się tam jeszcze uda wcisnąć.

Zastosowanie to jedno, ale jak udowadniają powyższe przykłady, ziemianka dopasowana do stylu ogrodu może przy okazji stanowić oryginalną dekorację. 

.

.

Post we współpracy z marką Piwniczkiogrodowe.pl