Wikipedię zna i widział chyba każdy. To znaczy każdy kto chociaż raz poszukiwał definicji „czegoś” w internecie. Ale już mało kto wie, że Wikipedię może tworzyć każdy, dosłownie każdy, nie wyłączając także Ciebie.
Jeśli nie wydaje Ci się to możliwe, to spójrz na jej definicję: wielojęzyczny projekt internetowej encyklopedii działającej w oparciu o zasadę otwartej treści. Funkcjonuje wykorzystując oprogramowanie MediaWiki (haw. wiki – „szybko”, „prędko”), wywodzące się z koncepcji WikiWikiWeb, umożliwiające edycję każdemu użytkownikowi odwiedzającemu stronę i aktualizację jej treści w czasie realnym. Słowo Wikipedia jest neologizmem powstałym w wyniku połączenia wyrazów wiki i encyklopedia. Slogan reklamowy Wikipedii brzmi: „Wolna encyklopedia, którą każdy może redagować”.
.
A dlaczego to takie istotne?
Nie byłbym sobą gdybym tworząc bloga pod nazwą zogrodemnaTY, nie spojrzał do Wikipedii, a konkretnie do tego, co ma do powiedzenia na temat ogrodów. I jak się okazuje ma do powiedzenia wiele ciekawych rzeczy, ale jednocześnie ma też wiele braków, które czekają na uzupełnienie. A ponieważ dodawać i uzupełnić wątki może każdy, pomyślałem, że może wśród Czytelników bloga znajdzie się ktoś, kto podejmie się tego wyzwania. Może nawet będziesz to Ty i zechcesz podzielić się swoją wiedzą dla wspólnego dobra. W dalszej treści, kolorem czerwonym, oznaczyłem sprawy, o których uzupełnienie możesz się pokusić.
Zrobisz to czy nie, warto przede wszystkim spojrzeć, co Wikipedia mówi na temat ogrodu. A mówi jak zaznaczyłem wiele ciekawych rzeczy, które jako miłośnik zagadnienia warto abyś przeczytał.
Na początek definicja ogólna, która ku mojemu wielkiemu zdziwieniu zawiera się w jednym zdaniu:
Ogród – pojęcie z zakresu ogrodnictwa oznaczające miejsce przeznaczone do uprawy roślin.
Następnie klasyfikacja ogrodów.
.
Na początek według stylu
Ogród angielski – popularny od XVIII w. typ ogrodu, zrywający ze sztucznością i rygorami ogrodów barokowych (np. ogrodów francuskich), nawiązujący do naturalnych ogrodów krajobrazowych.
Ogród angielski miał charakter nastrojowo-sentymentalny z elementami architektury sztucznie nawiązującej do przeszłości, np. sztuczne ruiny, obeliski, świątynie (folly), naśladujące gotyckie lub antyczne budowle. Ogrodnicy wykorzystywali naturalne warunki miejsca, w którym zakładali ogród. Unikali też płotów oraz parkanów. Zamiast sztucznych ogrodzeń pojawiły się skały, żywopłoty oraz strumienie.
Ogród chiński
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogród francuski – ogród barokowy, ogród w stylu francuskim ewentualnie barokowym, a także barokowy/francuski styl ogrodowy oraz francuski ogród regularny – styl aranżacji ogrodu zapoczątkowany we Francji w XVII wieku. Tego typu ogrody powstały dzięki rozwojowi gospodarczemu, a zwłaszcza kulturalnemu Europy. Wywodzi się je z renesansowych ogrodów włoskich, które na początku XVII wieku stały się ważnym dodatkiem pałaców i dworów, stanowiąc ich niezbędne dopełnienie. Do ozdobności ogrodów należących do królów francuskich przywiązywano wielką wagę…
Charakterystyczną cechą typowych ogrodów francuskich jest regularność kompozycji, zwykle zaznaczana symetrią dwuboczną względem alejki głównej biegnącej przez środek ogrodu. Drzewa i krzewy formowano i równo strzyżono. Aleje, szpalery, labirynty i punkty widokowe układały się w ogrodowe wnętrza o różnych funkcjach. W ogrodach barokowych niezwykle ważne były kontrast i światłocień – ich uzyskanie w praktyce polegało na zróżnicowaniu wysokości terenu w bezpośrednio sąsiadujących częściach ogrodu oraz dbałości o rozmaitość kolorystyki sadzonych roślin. Starano się tak projektować założenia ogrodowe, aby zachowywały cechy dynamiczne, zwracały uwagę swoim bogactwem kształtów i kolorów oraz efektownością i rozmiarami. Zieleń wzbogacano ławkami, fontannami, rzeźbami. Pałace, a zwłaszcza zamki, które wcześniej miały charakter obronny, stały się częścią ogrodów poprzez zabudowę na planie podkowy z dziedzińcem pośrodku (tzw. układ entre cour et jardin). Najlepszy widok na główny ogród, zwykle umieszczony za pałacem, roztaczał się z okien sali balowej pałacu. Wzdłuż osi ogrodu umieszczano elementy podkreślające reprezentacyjność – strumyk, basen, aleję lub pawilon ogrodowy. W dalszej części ogrodu znajdowały się elementy charakterystyczne dla baroku i rokoka – labirynty, gabinety, boskiety oraz teatry ogrodowe; zazwyczaj umieszczano je poza częścią parterową ogrodu.
Ogród holenderski
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogród japoński – ogród w tradycyjnym, japońskim stylu, spotykany przy domach prywatnych, w parkach, przy świątyniach buddyjskich i shintō oraz w pobliżu zabytków (np. zamków).
Ogród japoński ma naśladować przyrodę, nie starając się jej podbić ani zniszczyć. Należy go tak pielęgnować, aby jak najstaranniej ukryć działania człowieka. Ideałem dla japońskich ogrodników jest odpoczynek wśród dzikiej przyrody. Jeden z tekstów dotyczących urządzania ogrodów japońskich (XI w.) mówi: ucz się od natury, lecz jej nie kopiuj.
Istnieje kilka rodzajów ogrodów japońskich, ale wszystkie cechuje harmonia, prostota, asymetria i elegancja. Dwa podstawowe style ogrodów to TSUKIYAMA z małymi pagórkami, kamieniami symbolizującymi góry, stawami naśladującymi morza i jeziora oraz KARESANSUI – styl suchego ogrodu ze żwirem przedstawiającym wodę, głazami wyobrażającymi wyspy i grabionym piaskiem imitującym uderzające w nie fale.
Niezbędnym elementem w klasycznym ogrodzie japońskim jest woda – wnosi do niego życie, ruch. Czasem bywa zastąpiona nieregularną plamą jasnego żwiru. Konieczny jest także kamień – symbolizuje niezmienność i trwałość przyrody. Głazy użyte do dekoracji ogrodu powinny mieć naturalną formę, taki sam kolor i fakturę. W roślinności dominuje kolor zielony. Kwiaty zastosowane są tylko jako pojedynczy akcent. Najczęściej używane rośliny to: azalie japońskie, klony palmowe, magnolie i wiśnie oraz peonie. W japońskim ogrodzie znajdziemy także kamienne latarnie i ścieżki ułożone z pojedynczych płaskich kamieni.
Ogród włoski
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogród zen – Karesansui (jap. ogród suchego krajobrazu) zwany również sekitei (jap. ogród kamienny) albo ogrodem zen to kompozycja ogrodowa usypana ze żwiru, piasku i kamieni, stworzona pod wpływem estetyki zen. Miniaturową wersją ogrodów karesansui są bonseki.
W 2002 r. trzej naukowcy z uniwersytetu w Kioto: Gert J. van Tonder, Michael J. Lyons i Yoshimichi Ejima ogłosili w piśmie Nature, iż rozwiązali tajemnicę ogrodów zen. Otóż według nich, oddziałują one na podświadomość widza nie bezpośrednio poprzez widok kamieni, z których są zbudowane, ale poprzez puste przestrzenie pomiędzy kamieniami. W przypadku świątyni Ryōan-ji w Kioto w podświadomości ma powstawać obraz drzewa, którego pień przechodzi przez statuę Buddy w świątyni. Takie wykorzystanie wolnych przestrzeni wydaje się być świetną ilustracją do pojęcia siunjaty z filozofii mahajany, która głosi między innymi, że wszelkie byty są jedynie zawirowaniami pustki.
.
Następnie klasyfikacja według asortymentu
Ogród skalny (alpinarium) – ogród zbudowany ze skał, kamieni i ziemi, w którym odtwarzane jest górskie środowisko naturalne z roślinami wysokogórskimi, czasem także arktycznymi, które mają podobne wymagania. Alpinaria stanowią działy ekologiczne wielu ogrodów botanicznych i różnią się od ogrodów skalnych tym, że naśladują warunkami siedliskowymi i składem gatunkowym odpowiednio górskie lub arktyczne układy roślinności. W ogrodach skalnych uprawia się w celach dekoracyjnych różnorodne rośliny ozdobne.
Ogród bylinowy (byliniarnia) – ogród obsadzony ozdobnymi roślinami trwałymi — bylinami i niewielką liczbą krzewinek i krzewów; służy często dydaktyce.
Ogród dendrologiczny (arboretum) – ogród dendrologiczny, dendrarium (łac. arbor, arboris – drzewo) – miejsce, w którym kolekcjonuje i zwykle prowadzi się badania nad drzewami i krzewami. Przy arboretach działają często placówki naukowe badające morfologię, anatomię, ekologię, fizjologię i genetykę roślin drzewiastych oraz możliwości aklimatyzacji gatunków obcych. Arboreta funkcjonować mogą jako placówki samodzielne, ale stanowić też mogą część ogrodów botanicznych o wszechstronnych kolekcjach. Gatunki dawniej nasadzano w kolekcjach arboretów głównie kierując się względami estetycznymi. Współczesne kolekcje gromadzą różne gatunki według kryterium ekologicznego (tworząc grupy o podobnych wymaganiach siedliskowych) lub systematycznego (grupując gatunki i rodzaje spokrewnione).
Według niektórych definicji arboretum jest szczególnym rodzajem ogrodu botanicznego, którego zasady tworzenia i funkcjonowania w Polsce definiuje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Według innych źródeł arboretum to dowolna powierzchnia służąca uprawie kolekcji drzew i krzewów.
Ogród oliwny (ogrójec/getsemani) – Getsemani, Getsemane, Ogrójec (hebr. (Gat Szemanim), dosłownie “tłocznia oliwek”, tradycyjnie tłumaczone jako “ogród oliwny”) – miejsce w Jerozolimie, w którym Jezus przebywał na czuwaniu modlitewnym razem z Apostołami, w wieczór przed pojmaniem.
Ogród różany (rozarium) – Rozarium (łac. rosarium), różanka, ogród różany – ogród lub jego część, gdzie uprawiane i eksponowane są kolekcje róż. Rozaria cechują się zwykle bogactwem kultywarów tego rodzaju. W Europie rozaria istniały od średniowiecza, a rozpowszechniły się w XIX wieku. Za jeden z pierwszych wyspecjalizowanych ogrodów różanych uważany jest ten założony przez pierwszą żonę Napoleona Bonaparte Joséphine de Beauharnais w La Malmaison (Francja). W chwili jej śmierci, w 1814 roku, w ogrodzie, prezentowane zarówno w donicach jak i na rabatach, rosło około 400, czyli wszystkie dostępne wówczas odmiany róż. Obecnie w dalszym ciągu istnieje tam rozarium, jednak ma ono niewiele wspólnego ze swoim słynnym pierwowzorem. O ile w ciągu XIX wieku róże uprawiano zwykle w rozariach, w ciągu XX wieku ich znaczenie zmalało, a róże znalazły zastosowanie w urządzaniu rozmaitych terenów zielonych.
Ogrody różane mają zazwyczaj geometryczną, prostolinijna architekturę. Składają się z zespołu rabat, najczęściej o regularnych, geometrycznych kształtach. Na każdej rabacie uprawiane są róże dobrane tak, by zachować harmonię kolorystyczną kwiatów. Między rabatami umieszczane są pergole, łuki i trejaże pozwalające na ekspozycję odmian pnących.
Park – teren rekreacyjny, przeważnie z dużą ilością flory, w tym często zadrzewiony. W miastach ma charakter dużego, swobodnie ukształtowanego ogrodu z alejami spacerowymi. W Polsce 9249 parków jest objętych ochroną prawną poprzez wpisanie ich do rejestru zabytków lub rejestru pomników przyrody. Łącznie zajmują obszar 50354,65 ha.
Kategorie parków to m.in.: miejskie, zdrojowe, botaniczne, ludowe, sportowe, pałacowe, dworskie, park safari, park etnograficzny.
Określenie park używane jest również dla określenia tworów urbanistycznych i urbanistyczno-ekonomicznych niezwiązanych bezpośrednio z terenami zieleni, choć często projektowanych przy znaczącym udziale zieleni: park technologiczny, park naukowy, park badawczy, park przemysłowy, park archeologiczny, park rozrywki, park tematyczny, park miniatur, park maszynowy.
Używane również do określenia zakładu przemysłowego produkującego energię elektryczną – farma wiatrowa – np. Park Wiatrowy Suwałki.
Sad – obszar użytkowany rolniczo, plantacja, na którym uprawia się drzewa lub krzewy dostarczające jadalnych owoców. Gałęzią nauki zajmującą się czynnościami związanymi uprawą sadu jest sadownictwo.
Uprawą sadu zajmuje się osoba prawna lub fizyczna. Drzewa zasadzone przez rolnika, zwanego sadownikiem lub przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną na własnym terenie bądź na terenie przekazanym w wieczyste użytkowanie przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki bądź na terenie dzierżawionym od właściciela nieruchomości. Według przepisów kodeksu cywilnego drzewa posadzone przez rolniczą spółdzielnie produkcyjną na wieczyście użytkowanym terenie stanowią własność tejże spółdzielni, natomiast przez sadownika nie stanowią jego własności, pomimo ich trwałego związania z gruntem.
Winnica – miejsce, gdzie uprawia się winorośl z przeznaczeniem na wino, rodzynki oraz do bezpośredniej konsumpcji.
.
Inne ogrody
Ogród aklimatyzacyjny
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogród botaniczny – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, będący miejscem ochrony ex situ, uprawy roślin różnych stref klimatycznych i siedlisk, uprawy roślin określonego gatunku oraz prowadzenia badań naukowych i edukacji.
Pierwszy publiczny ogród botaniczny istniał w 1333 w Wenecji. Pierwszy polski ogród botaniczny, Królewski Ogród Botaniczny w Grodnie, założono przy tamtejszej Królewskiej Szkole Lekarskiej w 1775.
Ogród działkowy (rodzinny ogród działkowy, pracowniczy ogród działkowy) – obszar gruntu rolnego podzielony na działki przeznaczone pod uprawy ogrodowe i oddane w użytkowanie osób fizycznych, wyposażony w urządzenia niezbędne do prowadzenia upraw ogrodowych oraz służący zarazem do wypoczynku użytkowników działek i innych osób. Osoba mająca prawo użytkowania działki w ogrodzie działkowym nazywana jest działkowcem.
Ogród jordanowski – specjalistyczny teren zieleni, zakładany głównie na terenach miast, przeznaczony dla dzieci i młodzieży.
Ogród krajobrazowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogród rustykalny
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogród tarasowy – celowe ukształtowanie terenu (naturalne lub sztuczne) nadające ogrodom specyficzny, schodkowy wygląd. Poziome płaszczyzny wzmacniane były murem stawianym od strony stoku. Wzmocnienie zabezpieczało płaszczyznę tarasu przed zniszczeniem (rozmyciem wodą deszczową). Ogrody tarasowe znano w starożytności (Babilon, kraje muzułmańskie, Ameryka Południowa), w czasach nowożytnych najpopularniejsze w okresie renesansu i baroku we Włoszech.
Ogród zimowy – według terminologii nowoczesnego budownictwa jest to budynek kubaturowy. Ogród zimowy często mylony jest z oranżerią (w potocznym znaczeniu tego słowa) lub werandą – z powodu podobnego zastosowania – i szklarnią – z powodu bezpośredniego (i niewłaściwego) kojarzenia nazw.
Zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem budowlanym w Polsce (Art. 29 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1373, tekst ujednolicony Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414) nie wymagane jest pozwolenie na budowę ogrodu zimowego, jeżeli jego powierzchnia nie przekracza 25 metrów2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.
Ogród sensoryczny (ogród zmysłów) – ogród tak zaprojektowany, aby w sposób zintensyfikowany i celowy oddziaływać na zmysły pozawzrokowe w większym stopniu niż zwykle.
Ogrody zmysłów wykorzystywane są do celów socjalizujących, terapeutycznych i edukacyjnych dla osób niewidomych oraz osób z upośledzeniem zmysłowym i z zaburzeniami psychofizycznymi. Idea powstawania ogrodów sensorycznych przystosowanych do potrzeb niepełnosprawnych rozwija się na świecie od początku XX wieku. Po raz pierwszy ideę takiego ogrodu przedstawił na początku XX w. Hugo Kukelhaus. W Polsce takie ogrody powstają od początku XXI wieku.
Podstawowa funkcja nie wyklucza użytkowania ogrodów sensorycznych przez osoby zdrowe. Ogród zmysłów może być podzielony na strefy: smakową, dotykową, zapachową, słuchową, wzrokową i dźwiękową.
Ogród zoologiczny, zoo – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie przetrzymywane są oraz eksponowane publicznie przez co najmniej 7 dni w roku żywe zwierzęta gatunków dziko występujących, z wyjątkiem: cyrków, sklepów ze zwierzętami, miejsc, w których eksponowanych jest publicznie nie więcej niż 15 gatunków tych zwierząt i łącznie nie więcej niż 50 gadów, ptaków i ssaków.
Ogród zoologiczny ma pełnić przede wszystkim rolę edukacyjną i rekreacyjną, jednakże nowoczesne placówki tego typu zazwyczaj mają też bazę naukową potrzebną do systematycznych badań nad hodowanymi gatunkami. Ogrody zoologiczne mogą odgrywać pewną rolę w zachowaniu gatunków, które wyginęły w warunkach naturalnych lub są na granicy wyginięcia, przykładem może być proces przywracania przyrodzie żubra, konia Przewalskiego czy jelenia milu.
.
Wikipedia ustosunkowuje się także do budowli ogrodowych, chociaż ich ilość nie jest oszałamiająca
Palmiarnia – rodzaj wysokiej szklarni przystosowanej do uprawy i eksponowania w strefie klimatu umiarkowanego palm. W szerszym znaczeniu określa się tym mianem wszelkie duże szklarnie, w których uprawiane są i eksponowane rośliny osiągające duże rozmiary i pochodzące z krajów tropikalnych. Palmiarnie budowane są w ogrodach botanicznych, w parkach, dawniej także w parkach przypałacowych, a mogą być także samodzielnymi jednostkami budowanymi i zarządzanymi przez miasta.
Pomarańczarnia (oranżeria) – budynek ogrodowy, parterowy, wolno stojący lub połączony z tarasem, ogrzewany.
Pomarańczarnie budowano jako budynki o wysokich i szerokich oknach, zwłaszcza od strony południowej, często dach też był szklany. Wewnątrz mieściło się jedno duże albo kilka mniejszych pomieszczeń. Pomarańczarnie służyły do hodowli roślin egzotycznych (pomarańcze – stąd nazwa budynku, cytryny, itp.). Pełniły też funkcję ogrodów zimowych. Budowano je w parkach, ogrodach pałacowych, przy rezydencjach itp. od XVII do XIX wieku. Oranżerie były też miejscem spotkań towarzyskich, zabaw towarzyskich, przedstawień teatralnych (np. Stara Pomarańczarnia w Łazienkach Królewskich, zbudowana w latach 1786–1788).
Szklarnia, cieplarnia – budowla, której szkielet zbudowany jest ze stalowych profili, pokryty w całości (zarówno ściany jak i dach) szkłem lub plastikowymi płytami. Szklarnia pozwala maksymalnie wykorzystać światło i ciepło pochodzące z promieniowania słonecznego i wytworzyć odpowiedni mikroklimat do uprawy roślin. Często jest wyposażona w urządzenia do ogrzewania, nawilżania gruntu i powietrza, doświetlania oraz wymiany powietrza, w nowoczesnych szklarniach systemy są sterowane elektronicznie. Szklarnia chroni również liście i łodygi roślin przed opadami atmosferycznymi, zmniejszając w ten sposób ryzyko wystąpienia chorób grzybowych.
Wiwarium – ogólna nazwa sztucznego pomieszczenia służącego do przetrzymywania drobnych zwierząt lub roślin w warunkach maksymalnie zbliżonych do naturalnych, w celu ich prezentacji, chowu, hodowli lub badań. Do wiwariów nie zalicza się akwariów i wolier dla ptaków.
.
Kolejna ważna grupa to kierunki w sztuce ogrodowej
Naturalizm (fr. naturalisme) – metoda w literaturze i sztuce zmierzająca do wiernego, niemal fotograficznego naśladownictwa natury, mająca na celu ukazanie jej w pierwszej fazie rozwoju. Powstała we Francji w drugiej połowie XIX wieku. Głównym założeniem naturalizmu było wierne naśladowanie rzeczywistości oparte na dokładnej obserwacji bez zbędnej oceny, komentarza, selekcji i interpretacji. Często uwypuklano ciemne strony życia, wybierano przeciętny i brzydki temat lub model. Działalność artystyczna została ograniczona do biernego odtwarzania zjawisk.
Dziki ogród – nurt w ogrodnictwie zapoczątkowany przez Williama Robinsona (1938-1935). Przełom w sztuce i projektowaniu ogrodów zapoczątkowany w Anglii. Autor zalecał stosowanie go zarówno do ogrodów prywatnych jak i publicznych. Ta ‘dzikość’ nie propagowała nieporządku i chaosu panującego w ogrodzie oraz stosowania wyłącznie gatunków rodzimych – dziko rosnących. Była to natomiast sztuka mieszanina roślin dzikich oraz uprawianych (także tropikalnych i subtropikalnych), które mogły przetrwać na dworze cały rok, w warunkach zbliżonych do naturalnych np. na terenach podmokłych.
Dziki ogród poprzez swoja formę miał na celu pokazanie indywidualnego piękna roślin w zależności od układu.
Styl preriowy (ang. Prairie Style) – w sztuce ogrodowej ukształtował się pobudzony ruchem Arts and crafts. Styl preriowy w architekturze zainspirowany został w 1900-1916 przez Louisa H. Sullivana a rozwijał go w swoich projektach Frank Lloyd Wright. Nurt preferował szerokie widoki horyzontalne oraz miał za zadanie podkreślać unikatowy charakter krajobrazu. Przejawiał również pogardę dla geometryzacji.
Modernizm − ogólne określenie prądów w architekturze światowej rozwijających się w latach ok. 1918-1975, zakładających całkowite odejście nie tylko od stylów historycznych, ale również od wszelkiej stylizacji. Architektura modernistyczna opierała się w założeniu na nowej metodzie twórczej, wywodzącej formę, funkcję i konstrukcję budynku niemal wyłącznie z istniejących uwarunkowań materialnych
Arts and crafts – jeden z początkowych nurtów nowoczesnych w sztuce ogrodowej, jako styl nowoczesny odrzucający historyzm. Silnie zaznaczają się w tym kierunku wątki narodowe i regionalne. Czołową postacią nurtu był William Morris. Arts and crafts to rodzaj wzornictwa ogrodowego który cechował kult “wiejskiego ogrodnictwa”. Używano głównie typowych i znanych roślin (np. bratek, nagietek, róża) pnącz oraz rzemiosła ogrodowego. Charakterystyczne dla nurtu były płyty tarasowe poprzerastane trawą oraz rabaty bylinowe. Cechuje się doskonałym połączeniem geometrycznej konstrukcji ogrodów z miękkością plam roślinnych.
Eklektyzm (z greckiego eklektikós – “wybierający”) – kierunek polegający na łączeniu w jednej budowli w sposób swobodny, często niezgodnych ze sobą, elementów wybranych z różnych stylów architektonicznych. Eklektyzm występuje w różnych epokach, choć od 2. ćwierci XIX wieku do początku wieku XX był, pod postacią historyzmu, stosowany świadomie i programowo, obejmując swym zasięgiem całą Europę oraz Amerykę Północną. W okresie swojego trwania zbiegł się z secesją. Początkowo było to niemal bezkarne łączenie różnych stylów, wchodzących w skład tzw. stylów historyzujących, czyli tych które były popularne jako style “neo-“. Style te to: neorenesans, neobarok i neogotyk, czasem obserwuje się elementy klasycystyczne. Następnie w stosowaniu eklektyzmu nastąpił pewien ład i porządek, w miejskich kamienicach eklektycznych obserwuje się dużo cech renesansowych. Np. okna z charakterystycznymi ozdobami, kolumny i podobne. Z czasem zaczęto budować również tylko w określonym stylu historyzującym.
.
Kierunki w sztuce ogrodowej przed XX wiekiem
Angielski styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Barokowy styl ogrodowy – Ogród francuski (fr. jardin à la française), ogród barokowy, ogród w stylu francuskim ewentualnie barokowym, a także barokowy/francuski styl ogrodowy oraz francuski ogród regularny – styl aranżacji ogrodu zapoczątkowany we Francji w XVII wieku. Tego typu ogrody powstały dzięki rozwojowi gospodarczemu, a zwłaszcza kulturalnemu Europy. Wywodzi się je z renesansowych ogrodów włoskich, które na początku XVII wieku stały się ważnym dodatkiem pałaców i dworów, stanowiąc ich niezbędne dopełnienie. Do ozdobności ogrodów należących do królów francuskich przywiązywano wielką wagę. Za Ludwika XVI ogród w Wersalu osiągnął szczytową formę i stał się wzorem. Idea natury w pełni zdominowanej i kontrolowanej przez człowieka korespondowała z wówczas modnym absolutyzmem oświeconym. Styl szybko rozprzestrzenił się nie tylko na dworach możnowładców francuskich, ale też stopniowo w całej Europie. W poszczególnych krajach kładziono nacisk na różne elementy ozdobne i styl często wzbogacano nowymi elementami architektonicznymi w duchu narodowym oraz nowymi roślinami w zgodzie z miejscowym klimatem. Po klęsce Napoleona rola Francji jako wzorca znacznie osłabła, a w ogrodnictwie zapanował romantyczny styl angielski. Mimo to, w wielu miejscach regularne ogrody w stylu francuskim są wciąż utrzymywane, a nawet zakładane od nowa.
Chiński styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Japoński styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Krajobrazowy styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Ogrody islamu
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Renesansowy styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Romantyczny styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
Sentymentalny styl ogrodowy
W Wikipedii nie ma artykułu o tym tytule. Możesz go stworzyć, wpisując treść.
.
To oczywiście nie wszystko co Wikipedia ma do powiedzenia na temat ogrodów. Na deser pozostawia jeszcze rzecz specjalną czyli:
INNE ZNACZENIA SŁOWA OGRODY
Miejscowość
· Ogrody – przysiółek w woj. wielkopolskim, w pow. leszczyńskim, w gminie Święciechowa
Części miast
· Ogrody – część Biłgoraja
· Ogrody – część Bydgoszczy
· Ogrody – część Kalisza
· Ogrody – część Ostrowca Świętokrzyskiego
· Ogrody – część Jeżyc w Poznaniu
· Ogrody – część Kołobrzegu
· Długie Ogrody – część Gdańska
· Nowe Ogrody – część Gdańska
· Wiszące Ogrody – część osiedla Kiełpinek w Gdańsku
Film
· Ogród – film brytyjskiego reżysera Dereka Jarmana
· Ogród Allaha – amerykański film w reż. Ryszarda Bolesławskiego z 1936 r.
· Ogród rozkoszy ziemskich – film w reż. Lecha J. Majewskiego z 2003 r.
· Ogród Luizy – polski film w reż. Macieja Wojtyszko z 2007 r.
· Tajemniczy ogród (film 1949) – amerykański film w reż. Freda Wilcoxa z 1949 r.
· Tajemniczy ogród (film 1993) – amerykańsko-brytyjski film w reż. Agnieszki Holland z 1993 r.
· Wiszący ogród – kanadyjsko-brytyjski melodramat w reż. Thoma Fitzgeralda z 1997 r.
· Wiszące ogrody – film produkcji hiszpańskiej z 1993 roku
Literatura
· Ogród bestii – książka Jeffery Deavera z 2004 r.
· Ogród ziemskich rozkoszy – powieść Joyce Carol Oates
· Północ w ogrodzie dobra i zła – powieść Johna Berendta
· Tajemniczy ogród – powieść obyczajowa autorstwa Frances Hodgson Burnett
Malarstwo
· Ogród rozkoszy ziemskich i niebiańskich – obraz Hieronima Boscha
· Rajski ogród – obraz anonimowego artysty z 1410 r
Muzyka
· Ogrody – album grupy IRA
· Ogród – ballada rockowa zespołu IRA pochodząca oraz zamykająca szóstą płytę Ogrody
· Ogród koncentracyjny – album grupy Świetliki
· Już teraz we mnie kwitną twe ogrody – Pieśń religijna
.
Inne
Chemiczny ogród – doświadczenie chemiczne polegające na dodaniu soli metali przejściowych, np. siarczanu miedzi lub chlorku kobaltu do wodnego roztworu krzemianu sodu, bardziej znanego jako szkło wodne. Wizualnym efektem eksperymentu jest spontaniczne tworzenie się w roztworze kolorowych wykwitów o kształtach kojarzących się z szybko rosnącymi roślinami.
Miasto-ogród – koncepcja urbanistyczna miasta satelickiego, osiedla oddalonego od centrum miasta, charakteryzującego się niską, luźną zabudową, a przede wszystkim znacznym udziałem terenów zielonych (lasów, ogrodów, parków, itp.) w ogólnej powierzchni miasta. Pojawiła się w odpowiedzi na problem przeludnienia miast.
Ogród Bajek w Międzygórzu – skansen z kolekcją drewnianych rzeźb przedstawiających bajkowe postacie i miejsca. Niemal stuletnia kolekcja usytuowana jest na wysokości ok. 780 m n.p.m. i zajmuje 0,23 hektara.
Kolekcji początek dał leśnik i botanik Izydor Kriesten, który tuż po I wojnie światowej wybudował sobie dom w Międzygórzu i według podań – w ramach hołdu legendarnemu Duchowi Gór złożonemu za uratowanie życia, rozpoczął gromadzenie drewnianych rzeźb, przedstawiających bajeczne postacie, które rozlokowane zostały wśród egzotycznych roślin. Dzieła tworzone były w zakresie tzw. korzenioplastyki – z kory, patyków itp. przez ok. 20 lat. Miejscowi nadali temu miejscu nazwę “Ogród Bajek” i tak już pozostało. Po roku 1960 ogród uległ poważnemu zaniedbaniu.
W 1974 jego odbudowę podjęli harcerze z Hufca ZHP Poznań-Nowe Miasto, którzy się nim opiekowali systematycznie do 1980, jednak po 1980 trudności ekonomiczne i transportowe spowodowały, że zaprzestano organizowania obozów w Międzygórzu. Ogród znowu popadł w zaniedbanie, dopiero w końcu roku 1985, przejęty przez Oddział PTTK w Międzygórzu, ogród rozpoczął rozkwitać na nowo. Odbudowano całą strukturę, sukcesywnie uzupełniając ją nowymi dziełami członka PTTK – Jerzego Drożkowskiego oraz rzeźbiarzy: Czesława Zawojskiego i innych.
Wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie – jeden z siedmiu cudów świata starożytnego zbudowany na polecenie wielkiego króla Nabuchodonozora II (604-562 p.n.e.), który podarował je swojej żonie, Amytis.
Niezwykłość wiszących ogrodów budziła podziw wszystkich ludzi współczesnych a także zdumienie i wielkie zainteresowanie potomnych. Opisywali je często historycy greccy, a od czasów Aleksandra Wielkiego zalicza się je do siedmiu cudów świata. Zostały zbudowane na polecenie wielkiego króla Nabuchodonozora II, który podarował je swojej żonie, Amytis, ponieważ po przyjeździe do Babilonu bardzo tęskniła za bujną zielenią ojczystego kraju – Medii. Niejasne jest, dlaczego nazwano je imieniem Semiramidy, asyryjskiej królowej, która żyła dwa wieki wcześniej …
.
Tyle na temat ogrodów według Wikipedii. I dużo i mało. Ale najważniejsze jest to, że wiele jest jeszcze do uzupełnienia. Kolor czerwony razi w wielu miejscach, a to i tak nie jedyne braki. Wiele stylów i rodzajów ogrodów wcale nie zostało jeszcze zdefiniowanych. Dlatego jest jeszcze szerokie pole do popisu.
Mam nadzieję, że podoba Ci się zbiór myśli na temat ogrodów według Wikipedii. Ciekawy jestem czy masz coś do dodania.
Myślę, że jako Czytelnik tego wpisu jesteś jednocześnie miłośnikiem ogrodów. A skoro tak to z pewnością masz bogatą wiedzę. Więc może staniesz się współtwórcą Wikipedii? Warto, zachęcam.
- Najciekawsze betonowe ozdoby do ogrodu - 21 listopada 2024
- Zimowanie roślin w szklarni z poliwęglanu - 19 listopada 2024
- Stare rzeczy w ogrodzie , czyli busem przez polskie ogrody SEZON 7 – OGRÓD 17 - 15 listopada 2024
