Ogród leśny pozwala poczuć się jak na łonie dzikiej natury o krok od domu. Co w nim posadzić i jak zaaranżować?
Słowem wstępu potrójna definicja, co należy rozumieć pod pojęciem leśny ogród. Dlaczego potrójna? Otóż to pojęcie można rozumieć na 3 różne sposoby!
Ogród w lesie – założony na zadrzewionej posesji, z wieloma dużymi, leśnymi drzewami, zwykle graniczący z prawdziwym lasem , którego część niegdyś stanowił.
Ogród w leśnym stylu – zakładany od zera, na wzór naturalnego lasu, z leśnymi bylinami i drzewami, w większości nowo posadzonymi.
Las żywnościowy – piętrowe nasadzenia roślin jadalnych i leczniczych różnego typu: drzew, krzewów, bylin, krzewinek i pnączy. To specyficzny system ekologicznej produkcji żywności, zbliżony do permakultury.
W tym poście skupię się na definicji nr 2, czyli leśnych ogrodach ozdobnych, zaprojektowanych tak, by jak najlepiej oddawały leśny klimat. Do dwóch pozostałych postaram się wrócić w osobnych, przyszłych wpisach.
.
Jak zaprojektować ogród leśny?
Ogród w stylu leśnym powinien mieć strukturę zbliżoną do prawdziwego, naturalnego lasu. Być może pamiętasz z lekcji biologii, że roślinność leśna tworzy wyraźne piętra:
- Wysokie drzewa – w praktyce chodzi o ich korony
- Podszyt – niskie drzewa i krzewy
- Runo leśne – krzewinki, byliny, paprocie, trawy, mchy, porosty i grzyby
- Ściółka – kawałki kory i martwego drewna, mech, opadłe liście, igliwie, szyszki itp.
Leśny ogród musi mieć wszystkie cztery warstwy lasu. Jeśli zależy Ci na stworzeniu ogrodowego ekosystemu jak najbardziej zbliżonego do dzikiego pierwowzoru, postaraj się ograniczyć do rodzimych gatunków roślin spotykanych w polskich lasach. Łącz je ze sobą na wzór natury, w takich zestawieniach, w jakich rosną w grądach, borach, buczynach czy łęgach.
Nieco mniej ambitne, ale co najmniej równie atrakcyjnym rozwiązaniem jest piętrowa kompozycja z roślin ozdobnych, stanowiąca nieco wyidealizowane wyobrażenie lasu.
Niezależnie od tego, którą wersję wybrałeś, kluczowe pytanie brzmi: co posadzić w leśnym ogrodzie?
.
Jak przejść z ogrodem na TY?
Podręcznik “Jak przejść z ogrodem na TY?” to KILKUSET STRONICOWA kwintesencja całej mojej wiedzy i wieloletniej praktyki z zakresu geodezji oraz urządzania i utrzymania terenów zieleni. W prosty i praktyczny sposób wyjaśnia oraz tłumaczy nieoczywiste zagadnienia, z którymi możesz zetknąć się na swojej drodze, od wyboru działki, poprzez formalności projektowe, budowę domu, następnie projekt ogrodu, aż do zakończenia jego urządzenia. Pozwala ustrzec się przed wieloma zagrożeniami, które mogą mieć niekorzystne konsekwencje prawne i finansowe, a także tłumaczy jak samodzielnie zaprojektować i wykonać pozornie trudne prace.
.
Rośliny do ogrodu w leśnym stylu
Każdy ogród, nie tylko leśny, najlepiej planować od ogółu do szczegółu. Zacznij klasycznie, od podziału posesji na strefy, wyznaczenia przybliżonego biegu ścieżek i układu nawierzchni. Zrezygnuj z prostych linii, kantów, figur geometrycznych i idealnej symetrii – prawdziwy las nie jest pod linijkę!
Ogród leśny i jego roślinność. Dobieraj ją piętrami, od góry do dołu, od największych po najmniejsze, czyli kolejno wysokie drzewa (iglaste i liściaste), niskie drzewa i krzewy, na końcu paprocie, krzewinki i byliny. Postaraj się wykorzystać istniejące rośliny, zwłaszcza drzewa i krzewy, nawet, jeśli nie są typowo leśne. Pozwolą uzyskać leśną atmosferę szybciej, niż nowe nasadzenia młodych drzewek, które dopiero urosną.
Przemyśl, jaki typ lasu chcesz uzyskać: iglasty, liściasty czy mieszany? Może marzy Ci się konkretny typ, np. widna brzezina albo cienisty bór jodłowo-świerkowy? Albo baśniowy las, z ozdobnymi odmianami dużych drzew i krzewów?
Dobieraj rośliny do gleby, nie na odwrót. W przeciwnym razie skazujesz się na wymianę wielu ton ziemi lub na oglądanie roślin marniejących w oczach. Ustal, jakie warunki glebowe panują na twojej posesji i dopiero wtedy podejmij decyzję. Jeśli podłoże jest piaszczyste i kwaśne, możesz założyć ogrodowy suchy bór sosnowy. Ziemia bogata w próchnicę to idealne warunki dla grądu lub żyznej buczyny.
Poniższa lista ułatwi Ci dobór konkretnych gatunków.
.
Zanim przejdziemy dalej polecam Ci film z leśnego ogrodu, który udowadnia, że nie ma rzeczy niemożliwych:
.
Leśne drzewa do ogrodu
Jeśli zależy Ci na szybkim uzyskaniu wrażenia lasu wokół domu, postaw na silnie rosnące odmiany o naturalnym pokroju.
Rodzime drzewa liściaste idealne do leśnego ogrodu to m. in.
- buk pospolity (Fagus sylvatica)
- grab pospolity (Carpinus betulus)
- dąb szypułkowy (Quercus robur)
- lipa drobnolistna (Tilia cordata)
- brzoza brodawkowata (Betula pendula)
- klon pospolity (Acer platanoides) i jawor (A. pseudoplatanus)
- wiąz górski (Ulmus glabra), pospolity (U. minor) i szypułkowy (U. laevis)
Alternatywą są leśne drzewa liściaste obcego pochodzenia, takie jak:
- dąb czerwony (Quercus rubra)
- brzoza pożyteczna (Betula utilis)
- klon srebrzysty (Acer saccharinum)
- ambrowiec balsamiczny (Liquidambar styraciflua)
W leśnym ogrodzie sprawdzą się wszystkie polskie drzewa iglaste, zwłaszcza:
- sosna zwyczajna (Pinus sylvestris)
- świerk pospolity (Picea abies)
- jodła pospolita (Abies alba)
- modrzew europejski (Larix decidua)
Obce drzewa iglaste do ogrodowego lasu:
- sosna czarna (Pinus nigra)
- świerk kłujący (Picea pungens) i serbski (P. omorika)
- jodła kaukaska (Abies nordmanniana) i kalifornijska (A. concolor)
- daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii)
- metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides)
.
Krzewy do leśnego ogrodu
Naturalistyczny ogród leśny powinien zawierać rodzime krzewy i niskie drzewa. Do najpiękniejszych należą:
- kalina koralowa (Viburnum opulus)
- bez koralowy (Sambucus racemosa)
- leszczyna pospolita (Corylus avellana)
- trzmielina pospolita (Euonymus europaea)
- dereń świdwa (Cornus sanguinea)
- jarząb pospolity (Sorbus aucuparia)
- głóg (Crataegus) – różne gatunki
Leśny klimat podkreślą również obce krzewy odporne na ocienienie. Szczególnie mile widziane są:
- różaneczniki i azalie japońskie (Rhododendron)
- hortensje (Hydrangea)
- leszczyna południowa (Corylus maxima)
- kalina sztywnolistna (Viburnum rhytidophyllum)
- dereń biały (Cornus alba) i rozłogowy (C. sericea)
- mahonia pospolita (Mahonia aquifolium)
- ostrokrzew Meservy (Ilex ×meserveae)
@zogrodemnaty LEŚNY OGRÓD – to ogród nr 7 w 8 sezonie projektu Busem przez polskie ogrody 🚘. Niebawem pełna relacja, a tymczasem krótka zapowiedź. Ogród możecie znaleźć na kanale @cztery_pory_roku_i_dom_ Zapraszam 😊 #las #ogród #huśtawka #ogrodoweinspiracje #poradyogrodnicze #gardenlife #gardenlovers #drzewa #rododendrony #azalie #kochamogród #wiosna #leśnyogród #kącikwypoczynkowy #garden
.
Krzewinki i byliny leśne do ogrodu
Strzałem w dziesiątkę będą gatunki kwitnące w leśnym runie:
- barwinek mniejszy (Vinca minor)
- konwalia majowa (Convallaria majalis)
- kokoryczka wielokwiatowa (Polygonatum multiflorum)
- zawilec gajowy (Anemone nemorosa)
- miodunka plamista (Pulmonaria officinalis)
- kokorycz pełna (Corydalis solida) i pusta (C. cava)
- przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)
- dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans)
- parzydło leśne (Aruncus dioicus
- cyklamen europejski (Cyclamen purpurascens)
- wrzos pospolity (Calluna vulgaris)
- wrzosiec krwisty (Erica carnea)
- funkie (Hosta) – nie spotkasz ich w polskich klasach, ale do cienia są idealne
Nie zapomnij o paprociach! Bez nich żaden leśny ogród nie ma racji bytu! Poświęciłem im osobny post, więc tym razem poprzestanę na zdjęciach.
Mile widziane będą cieniolubne trawy ozdobne:
- hakonechloa smukła (Hakonechloa macra)
- trzcinnik leśny (Calamagrostis arundinacea)
- turzyce (Carex)
- Sesleria Heuflera (Sesleria heufleriana)
- śmiałek darniowy (Deschampsia caespitosa)
- kosmatka owłosiona (Luzula pilosa)
.
Co jeszcze posadzić w leśnym ogrodzie?
Lubisz zbierać dary lasu? Niech Twój ogród leśny obfituje w owocowe!
- malina właściwa (Rubus idaeus)
- jeżyna bezkolcowa (Rubus fruticosus)
- poziomka pospolita (Fragaria vesca
- jagoda czarna (Vaccinium myrtillus)
- borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)
- porzeczka czerwona (Ribes spicatum)
- malina zachodnia (Ruus occidentalis)
- malinotruskawka (Rubus illecebrosus)
Tajemniczy, leśny klimat podkreślą pnącza wspinające się po pniach drzew.
- bluszcz pospolity (Hedera helix)
- trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei)
- hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris)
- przywarka japońska (Schizophragma hydrangeoides)
- wiciokrzew przewiercień (Lonicera caprifolium)
.
Ściółka leśna do ogrodu
Rośliny leśne wymagają ściółkowania! Ściółka jest konieczna zarówno ze względów praktycznych, jak i estetycznych. Ogród leśny uwielbia korę sosnową. Pozwala ona zapewnić warunki panujące w prawdziwym lesie: zatrzymuje wilgoć w glebie, w miarę rozkładu stopniowo wzbogaca podłoże w próchnicę i delikatnie je zakwasza. Jednocześnie hamuje rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów i sprzyja pożytecznym organizmom glebowym. Rozsypana wokół roślin sprawia, że aranżacja nabiera szczególnego uroku. Aby osiągnąć jeszcze bardziej naturalny efekt, warto łączyć ze sobą różne frakcje kory.
Uwaga: upewnij się, że kupujesz korę z pewnego źródła! Do bezpiecznego bezpośredniego zastosowania na rabatach nadaje się wyłącznie przekompostowana kora sosnowa, pozbawiona toksycznych substancji i patogenów. Taką gwarancje dają odpowiednie certyfikaty jakości i pozwolenia przyznawane przez Ministra Rolnictwa. Może się nimi poszczycić firma Kor-Drew, renomowany producent kory sosnowej. Oferuje korę sortowaną, w 4 różnych frakcjach: mieloną, drobną, średnią i grubą. Można ją zamówić w workach lub luzem, w większej ilości (to się opłaca!).
Dla urozmaicenia możesz uzupełnić korę szyszkami, a nawet miejscami wykorzystać je jako jednorodną ściółkę. Kropkę nad „i” postawią leśne dekoracje, np. poskręcane korzenie i konary porośnięte mchem.
.
Leśny trawnik
Trawnik w cieniu drzew w leśnym ogrodzie? Opcje są trzy:
- Załóż trawnik z mieszanki nasion traw odpornych ocienienie. Przy systematycznej pielęgnacji mimo trudnych warunków może przypominać zielony dywan! Stosuj nawozy typu anty-mech, nawadniaj w okresach suszy i upałów, grab liście, igły, szyszki, patyki i oczywiście regularnie koś.
- Załóż trawnik i pozwól mu zarosnąć mchem. Zielony dywan z mchu tez jest zimozielony!
- Zrezygnuj z trawnika pod koronami drzew. Tam, gdzie nie zamierzasz chodzić zastosuj cieniolubne rośliny okrywowe, a resztę wyściółkuj korą sosnową.
.
Podsumowując
Tajemnicza atmosfera, romantyczne zakątki skąpane w świetlistym cieniu i odświeżający chłód w upalne dni – zaaranżuj ogród leśny, a będziesz się mógł nimi cieszyć na co dzień!
.
.
Post we współpracy z marką KOR-DREW
- Ogród leśny – inspiracje, porady i polecane rośliny - 6 czerwca 2025
- Beton architektoniczny w ogrodzie i na tarasie - 5 czerwca 2025
- Staw kąpielowy w ogrodzie, czyli busem przez polskie ogrody SEZON 8 – OGRÓD 6 - 4 czerwca 2025
