W blogowych wpisach nie sięgam zbyt często do opisów konkretnych roślin. Staram się zostawiać to innym, może bardziej lubiącym wypowiadać się w tym zakresie. Jednak są pewne gatunki, o których wspomnieć muszę. Co więcej, nawet wypada. Dlatego, że to rośliny na tyle efektownie zdobiące ogrody, że przemilczenie tego byłoby jawnym nietaktem z mojej strony. Jedną z nich jest bez wątpienia piwonia krzewiasta.
Tradycyjne, bylinowe piwonie chińskie (Paeonia lactifora) zna każdy: ogromne kwiaty o upojnej, intensywnej woni i atłasowych płatkach, kwitnące przez cały czerwiec na czerwono, różowo lub biało. Od kilku lat coraz większą (i w pełni zasłużoną) popularność zyskują ich kuzynki, czyli piwonie krzewiaste, zgodnie z nazwą będące krzewami. Są niezwykle efektowne, robią ogromne wrażenie już jako pojedynczy okaz, posadzony solo lub w towarzystwie roślin o stonowanej urodzie, na przykład na tle żywopłotu z żywotników. Jako piwonie krzewiaste określane są odmiany rosnące w formie krzewów, pochodzące od piwonii krzewiastej (Paeonia suffruticosa) oraz jej podgatunków.
.
Piwonia krzewiasta: czym różni się od bylinowej i dlaczego warto ją sadzić?
Piwonia krzewiasta to długowieczny krzew o grubych, zdrewniałych, słabo rozgałęzionych i wieloletnich pędach. Czasem wykształca wyraźny pień, dlatego bywa nazywana również piwonią drzewiastą. Rośnie powoli, ale ostatecznie osiąga 1-2 m wysokości. U starszych roślin, na końcu każdej łodygi, powstaje okazały pąk kwiatowy. Piwonie krzewiaste kwitną długo i spektakularnie, od końca kwietnia do początku czerwca. Czyli średnio o miesiąc wcześniej niż piwonie bylinowe. Ich kwiaty są naprawdę olbrzymie, o średnicy ponad 20 cm (u rekordzistów nawet do 30 cm!).
Mogą być pojedyncze, półpełne lub pełne, z kulą złotych pręcików w centrum. Płatki często bywają dwubarwne i nieregularnie powcinane, prezentują całą gamę odcieni bieli, różu, czerwieni, fioletu, a nawet pomarańczu i żółci.
Oprócz kwiatów, ozdobne są również bardzo duże, dekoracyjne, złożone liście. Opadają na zimę, ale wcześniej pięknie przebarwiają się na czerwono-pomarańczowo odcienie.
Piwonie krzewiaste wszędzie wyglądają bajkowo, jednak są stworzone do aranżacji w orientalnym stylu. Natomiast w nowoczesnym, minimalistycznym ogrodzie oszałamiają przepychem i z pewnością grają rolę pierwszoplanowej gwiazdy.
.
Jak uprawiać piwonie krzewiaste?
Piwonie krzewiaste wymagają słonecznego lub lekko ocienionego stanowiska, zacisznego i osłoniętego od wiatru. Świetnie sprawdzają się przy murach, ścianach budynków, gęstych żywopłotach i parkanach. Gleba powinna być żyzna, bogata w próchnicę, o odczynie od lekko kwaśnego po lekko zasadowy. Warto ją użyźnić kompostem lub innym organicznym nawozem. Natomiast jeśli masz w ogrodzie glebę silnie kwaśną, musisz ją koniecznie zwapnować (odkwasić nawozem wapiennym).
Piwonie krzewiaste są długowieczne i korzenią się głęboko. Dlatego dobrze przemyśl, gdzie chcesz je posadzić, bo nie lubią przesadzania. Najlepiej sadzić je do gruntu późną wiosną, w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko przymrozków, ale nie ma jeszcze upałów. Alternatywą jest wrzesień – przed zimą muszą zdążyć przyzwyczaić się do nowego miejsca i dobrze się ukorzenić.
Odmiany piwonii krzewiastych są często szczepione na podkładce z piwonii bylinowych (lekarskiej lub chińskiej), a śladem po tym zabiegu jest zgrubienie u nasady krzewu. Wówczas roślinę trzeba posadzić nieco głębiej, by miejsce szczepienia znalazło się 5-10 cm pod ziemią. Dzięki temu odmiana wytworzy dodatkowe, własne korzenie, przez co będzie wydajniej czerpać wodę i składniki odżywcze z gleby.
Młode, niedawno posadzone piwonie krzewiaste potrzebują regularnego podlewania, zwłaszcza jeśli rosną w pełnym słońcu. Są dosyć wrażliwe na suszę, szczególnie w okresie zawiązywania pąków kwiatowych i kwitnienia. W starszym wieku stają się odporne na mróz, ale przez pierwszych kilka lat trzeba je zabezpieczyć na zimę, otulając warstwą włókniny zimowej i kopczykując podstawę krzewu ziemią lub suchymi liśćmi. Dodatkowo możesz obwiązać pędy luźno sznurkiem – wtedy na pewno nie złamią się pod ciężarem śniegu.
Piwonie krzewiaste nie lubią i nie wymagają przycinania, oprócz usuwania ewentualnych martwych i uszkodzonych pędów. Warto także ścinać przekwitające kwiaty, aby krzew nie marnował energii na zawiązywanie nasion.
Uwielbiają nawożenie organiczne, na przykład dobrze rozłożonym kompostem – gotowym lub samodzielnie wyprodukowanym. Najlepiej zastosować dwie dawki: wczesną wiosną oraz bezpośrednio po kwitnieniu.
Prawie nie chorują i nie lubią ich szkodniki. Jedynym problemem bywa szara pleśń. Dlatego aby zmniejszyć ryzyko infekcji, unikaj moczenia liści podczas podlewania. Natomiast jeśli na liściach, pąkach czy pędach pojawiły się już popielate plamy, konieczny jest oprysk preparatem grzybobójczym.
I to tyle najważniejszych informacji dotyczących uprawy piwonii krzewiastych. Mam nadzieję, że będą Ci przydatne.
.
Najciekawsze odmiany
Piwonia krzewiasta, jak większość gatunków roślin, ma wiele ciekawych odmian. Ich cechą wspólną jest oszałamiająca uroda, kojarząca się bez wątpienia z egzotyką. Różnią się głównie wielkością i kolorystyką kwiatów, ich budową oraz stopniem wypełnienia płatkami. Do najciekawszych odmian z pewnością można zaliczyć:
‘Hanakisoi’
‘High Noon’
‘Rou Fu Rong’
‘Shimadaijin’
‘Shimane Cho Juraku’
‘Feng Dan Bai’
‘Yin Hong Qiao Dui’
‘Yu Hou Feng’
‘Xue Ta’
.
Planując piwonie w swoim ogrodzie, oczywiście nie musisz rezygnować z tradycyjnych odmian bylinowych.
Jednak jeśli szukasz kandydatki na solistkę lub główną atrakcję aranżacji, zdecydowanie polecam Ci piwonię krzewiastą.
.
Ciekawostka na koniec
W chińskich ogrodach piwonie krzewiaste są sadzone od ponad dwóch tysiącleci, czyli znacznie dłużej niż piwonie bylinowe. Natomiast na zachodzie Europy sytuacja wygląda odwrotnie. Pod koniec średniowiecza jako pierwsza zadebiutowała piwonia lekarska, jednak prawdziwym hitem stała się dopiero piwonia chińska, sprowadzona w XIX wieku.
Tymczasem piwonie krzewiaste trafiły na nasz kontynent w wieku XVIII, natomiast w Polsce dopiero teraz zdobywają w pełni zasłużoną popularność. Obecnie światową karierę robią również tzw. mieszańce Itoh, otrzymane przez skrzyżowanie piwonii krzewiastych z bylinowymi. Spektakularny wygląd odziedziczyły raczej po piwoniach krzewiastych, ale są bylinami. Mają sztywne, odporne na wyleganie, ale jednoroczne pędy. Są mniej wymagające od typowych piwonii krzewiastych i całkowicie mrozoodporne. Stąd również warto brać je pod uwagę.
