Sam zbiornik wodny to dopiero połowa sukcesu: aby zmienił się w ozdobę ogrodu, niezbędne są odpowiednio dobrane rośliny do oczka wodnego.
Oczko wodne z prawdziwego zdarzenia to różnorodna rabata z roślinnością wodną i wilgociolubną. Kluczowy element i podstawę całej aranżacji stanowi mały zbiornik wodny. Jednak dopiero rośliny do oczka wodnego nadają mu specyficzny czar i charakter.
Naturalne stawy i jeziora to nie dziury w ziemi wypełnione wodą. Ich brzegi nie opadają gwałtownie w dół. Przeciwnie, są zróżnicowane, składają się z wielu poziomów, które stanowią swego rodzaju półki na rośliny. Warto kierować się tą sama zasadą, projektując oczko wodne w ogrodzie – a konkretnie kształt zbiornika i rzeźbę dna.
Rośliny do oczka wodnego w ogrodzie dzielą się na kilka grup o różnych wymaganiach. Aby w pełni wykorzystać możliwości aranżacyjne zbiornika wodnego i stworzyć różnorodną, wielopiętrową kompozycję roślinną, trzeba najpierw odpowiednio ukształtować dno zbiornika wodnego.
Instrukcję, jak zbudować oczko wodne w ogrodzie, znajdziesz w tym poście, więc ten etap mogę spokojnie pominąć. Gdy dobierasz rośliny do oczka wodnego, najważniejszy jest fakt, że dno oczka oraz teren wokół niego dzielą się na kilka stref, odpowiednich dla nieco innego zestawu gatunków.
.
Strefy oczka wodnego – jak ukształtować dno zbiornika?
Zacznę od podstaw: aby zbiornik wodny mógł prawidłowo funkcjonować, powinien mieć głębokość co najmniej 40-50 cm przy średnicy 1-1,5 m. Im większy obszar zajmuje oczko wodne, tym powinno być głębsze i na odwrót. Jeśli zamierzasz hodować ryby w oczku wodnym, musi mieć co najmniej 1 m głębokości i 10 m2 powierzchni. Nie zrozum mnie źle: w mniejszym, płytszym oczku ryby też przeżyją, jednak bynajmniej nie będą się w nim czuły jak przysłowiowa ryba w wodzie. Tak czy inaczej warto zainstalować w zbiorniku pompę natleniającą wodę.
W malutkim, płytkim zbiorniku możliwości są ograniczone i niektórych stref roślinnych może zabraknąć.
Za to jeśli planujesz średniej wielkości oczko lub niewielki staw ogrodowy, bez problemu możesz wyprofilować dno zgodnie z uwzględnieniem miejsca na rośliny o różnych wymaganiach. Uwaga: strefy zbiornika wodnego powinny płynnie przechodzić jedna w drugą. Podczas profilowania dna unikaj stromych spadów, w przeciwnym razie podłoże i nasadzenia będą się osuwać.
.
Główne strefy oczka wodnego
Jeśli chodzi o możliwość uprawy roślin w oczku wodnym, zwykle wyróżnia się 4 stref (w nawiasach podałem ich średnią głębokość).
- Strefa głębinowa (>50 cm), inaczej strefa wody głębokiej. Pozwala na uprawę roślin pływających oraz podwodnych.
- Strefa średniej głębokości (30-50 cm) – strefa przejściowa. Mogą w niej rosnąć rośliny wodne korzeniące się głęboko oraz rośliny pływające.
- Strefa wody płytkiej (10–30 cm) – inaczej strefa szuwarowa. Rosną w niej gatunki zakorzenione pod wodą, ale wyrastające ponad jej powierzchnię.
- Strefa bagienna (0-15 cm) – nieprzypadkowo zazębia się ze strefą szuwarową. Rosną w niej rośliny bagienne, które wymagają stale wysokiej wilgotności i uwielbiają podmokłe podłoża. Ich korzenie pomagają zapobiec zamulaniu się wody w oczku.
- Strefa brzegowa, inaczej przybrzeżna, czyli rośliny wokół oczka wodnego. To odpowiednie miejsce dla roślin uprawianych w gruncie, ale lubiących wysoka wilgotność powietrza i podłoża. Tak naprawdę nie jest częścią zbiornika wodnego, ale pozwala ciekawie go zaaranżować i płynnie połączyć z resztą nasadzeń, a tym samym wkomponować w projekt ogrodu.
.
Zanim przejdziemy dalej wspomnę, że Partnerami tego postu są:
.
Rośliny do oczka wodnego
Podstawy już znasz, więc pora przedstawić ciekawe rośliny do oczka wodnego w ogrodzie. *Poniżej znajdziesz propozycje konkretnych gatunków roślin do poszczególnych stref zbiornika.
Rośliny pływające do oczka wodnego
Rośliny pływające z definicji unoszą się na powierzchni wody lub w jej toni. Przemieszczają się pomiędzy głębszymi strefami, nie zakorzeniając się w podłożu. Nie trzeba ich sadzić, wystarczy wrzucić je do wody. Do popularnych gatunków z tej kategorii należą:
- Hiacynt wodny (Eichhornia crassipes)
- Żabiściek pływający (Hydrocharis morsus-ranae)
- Pistia rozetkowa (Pistia stratiotes)
- Salwinia pływająca (Salvinia natans) – inaczej paproć wodna
- Pływacz zwyczajny (Utricularia vulgaris) – wodna roślina owadożerna
- Przęstka pospolita (Hippuris vulgaris) – może rosnąć praktycznie w każdj strefie, do głębokości 10-80 cm. Wybitnie skuteczna w oczyszczaniu wody!
- Osoka aloesowata (Stratiotes aloides)
- Limnobium gąbczaste (Limnobium spongia)
- Rzęsa wodna (Lemna) – nie polecam, jest niesamowicie ekspansywna!
.
Rośliny podwodne do oczka wodnego
Jak sama nazwa wskazuje, rosną pod wodą, zakorzeniając się w dnie lub unosząc w jej toni, ale nie wyrastają ponad powierzchnię. Z brzegu często trudno jest je zauważyć, niemniej pełnią ważne funkcje. Natleniają wodę i oczyszczają ją z nadmiaru składników odżywczych (biogenów), zapewniają schronienie drobnym organizmom wodnym i pokarm roślinożernym rybom.
- Gałęzatka kulista (Aegagropila linnaei) tzw. „ozdobny glon”
- Moczarka kanadyjska (Elodea canadensis)
- Rdestnica (Potamogeton) – różne gatunki
- Rogatek sztywny (Ceratophyllum demersum)
.
Rośliny wodne do oczka zakorzenione w dnie
Unoszą się na powierzchni wody i wyrastają ponad nią, ale jednocześnie są zakotwiczone korzeniami w dnie zbiornika. W tej kategorii znajdziesz głównie rośliny strefy o średniej głębokości. Do wyjątków należą kotewka, okrężnica i niektóre grzybienie, potrafiące zakorzeniać się na głębokości ponad 1 m.
- Grzybienie (Nymphaea), czyli lilie wodne
- Grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata)
- Grążel żółty (Nuphar lutea)
- Wywłócznik (Myriophyllum) – gatunków odpowiednich do uprawy na zewnątrz jest kilka, w tym 3 rodzime.
- Kotewka orzech wodny (Trapa natans)
- Rdest ziemnowodny (Polygonum amphibium) – zgodnie z nazwą, może pływać po powierzchni wody, jak i rosnąć w gruncie, przy brzegu oczka wodnego
- Okrężnica bagienna (Hottonia palustris)
.
Rośliny szuwarowe do oczka wodnego
Rośliny szuwarowe odgrywają kluczową rolę: filtrują wodę napływającą do zbiornika, wychwytując nadmiar składników pokarmowych. Bez nich oczko wodne szybko zarosłoby glonami, które kochają „przenawożoną” wodę.
- Pałka wodna: szerokolistna (Typha latifolia) i wąskolistna (T. angustifolia)
- Strzałka wodna
- Czermień błotna (Calla palustris)
- Jeżogłówka gałęzista (Sparganium erectum)
- Rozpław sercolistny (Pontederia cordata)
- Przęstka pospolita (Hippuris vulgaris)
- Oczeret jeziorny (Schoenoplectus lacustris) czyli sitowie
- Tatarak zwyczajny (Acorus calamus)
- Szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum)
.
Rośliny bagienne do oczka wodnego
- Knieć błotna (Caltha palustris) inaczej kaczeniec
- Kosaciec żółty (Iris pseudacorus)
- Żabieniec babka wodna (Alisma plantago-aquatica)
- Skrzyp zimowy (Equisetum hyemale) – uwaga, jest ekspansywny, wymaga barier korzeniowych wkopanych w podłoże. D0obrze radzi sobie w strefie bagiennej i brzegowej.
- Bobrek trójlistny (Menyanthes trifoliata)
- Lobelia szkarłatna (Lobelia cardinalis)
- Niezapominajka błotna (Myosotis scorpioides)
- Wełnianka pochwowata (Eriophorum vaginatum)
.
Rośliny wokół oczka wodnego
Rośliny przy oczku wodnym to przede wszystkim wilgociolubne byliny. Przykłady można wymieniać w nieskończoność, poniżej kilka moich ulubionych.
- Kosaciec syberyjski (Iris sibirica)
- Pstrolistka sercowata (Houttuynia cordata) inaczej tułacz pstry
- Tojeść rozesłana (Lysimachia nummularia)
- Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria)
- Trojeść krwista (Asclepias incarnata)
- Hakonechloa smukła (Hakonechloa macra) – japońska trawa ozdobna
- Liliowiec (Hemerocallis)
- Funkia (Hosta)
- Rdest himalajski (Persicaria amplexicaulius)
- Turzyce (Carex)
- Bergenia wielkolistna (Bergenia cordata)
- Ketmia błotna (Hibiscus moscheutos)
- Różne gatunki bodziszków
- Różne gatunki paproci
.
Warto wiedzieć
Moczarka kanadyjska (Elodea canadensis) to pływająca roślina wodna, popularna w ogrodowych oczkach wodnych. Niestety, wymknęła się z pod kontroli i obecnie masowo „zachwaszcza” naturalne stawy i jeziora, wypierając rodzime gatunki.
.
Kiedy sadzić rośliny wodne do oczka wodnego w ogrodzie
Rośliny rosnące bezpośrednio w wodzie, wliczając w to strefę bagienną, najlepiej sadzić wiosną, od końca marca do końca maja. Zależnie od ich rodzaju, rośliny wodne sadzi się bezpośrednio w podłożu na dnie, w ażurowych koszach lub po prostu wrzuca do wody.
Rośliny wokół oczka wodnego, rosnące w zwykłej ziemi ogrodowej, już poza strefą podmokłą, można sadzić przez cały sezon. Jeśli nie masz czasu ich nawadniać, wybierz jesień lub wiosnę.
.
Pomysły na oczko wodne w ogrodzie
Najlepsze zostawiłem na koniec. Poniżej znajdziesz ciekawe pomysły na oczko wodne w ogrodzie, czyli wyjątkowo efektownie zaaranżowane przykłady oczek wodnych i stawów ogrodowych z ogrodów odwiedzonych przez Busa.
Małe oczko wodne w ogrodzie wróżek
Oczko wodne otacza przepiękna rabata z krzewów zimozielonych i traw ozdobnych (koloru dodaje czerwona imperata Red Baron. W oczku kwitną miniaturowe grzybienie, których strzeże jedna z ogrodowych wróżek.
.
Naturalistyczne oczko wodne w ogrodzie z odpadów
Wyróżnia je nieregularny kształt i niezwykle różnorodna roślinność. Nenufary (czyli grzybienie) poprzetykane przęstką, a wokół nich wielogatunkowe szuwary, płynnie przechodzące w nasadzenia krzewów, drzew i bylin.
.
Egzotyczne oczko wodne w ogrodzie tropikalnym
To najbardziej oryginalne oczko w tym zestawieniu. Gęsty parawan miskantów chińskich w tle, bananowce tuz obok, a w przedniej części ogrodowe mini torfowisko, czyli stale wilgotna rabata z roślinami mięsożernymi. Na powierzchni oczka unoszą się ciepłolubne rośliny wodne, takie jak limnobium i pistia.
.
Kolorowe oczko wodne w gęstym, zielonym ogrodzie
To oczko wodne zdecydowanie „na bogato”. Jest w nim wszystko, co można sobie wymarzyć: wartko płynąca kaskada i mały mostek, a wokół zbiornika… bajka! Rośliny wodne i nadwodne, takie jak bobrek, otacza wielopiętrowa, wybitnie różnorodna kompozycja z krzewów, bylin i niedużych drzew. Kolorowe berberysy i żurawki sąsiadują z takimi egzotykami, jak araukaria chilijska, palma szorstkowiec Fortunego i sośnica japońska. W zbiorniku wodnym nie zabrakło nawet kolorowych ryb. Jedyne, czego nie ma, to lilie wodne, ale w tym przypadku tylko zepsuły by kompozycję.
.
Swobodne oczko wodne w ogrodzie z niebieskim domkiem
To oczko wodne ma nieskomplikowany kształt i jest obsadzone z umiarem i wyczuciem smaku. W wodzie rosną strzałki wodne i kwitną grzybienie. a jego kształt prosty. Brzegi porastają wiosenne byliny okrywowe, tuz za nimi zielenią się żywotniki, jałowce i płaczący modrzew oraz kwitną wysokie liliowce. Całość emanuje sielską atmosferą, idealną do wypoczynku nad wodą.
.
Podsumowując
Woda w ogrodzie to skarb! Niezależnie od tego, czy planujesz malutkie oczko wodne, czy imponujący staw ogrodowy, nie może zabraknąć odpowiednio dobranych roślin. Mam nadzieje, że ten post pomoże Ci znaleźć swój własny pomysł na oczko wodne w ogrodzie.
- Rośliny do oczka wodnego w ogrodzie – inspiracje i sprawdzone gatunki - 19 stycznia 2025
- Najciekawsze ogrodowe inspiracje - 16 stycznia 2025
- Jak przesadzić kaktusa? Przesadzanie sukulentów bez pomyłek - 13 stycznia 2025
