Marzą Ci się wakacje w tropikach? Wymarzony urlop przeważnie trwa za krótko, zresztą i tak nie zawsze udaje się wyjechać w ciepłe kraje. A gdyby tak przenieść wakacyjny kurort przed próg Twojego domu? Da się zrobić! Wystarczy, że zaprosisz egzotyczne rośliny do ogrodu.
Jeśli czytasz tego bloga, prawdopodobnie Twój ogród jest miejscem, w którym najchętniej wypoczywasz. Nic dziwnego, nic tak nie odpręża jak widok zieleni i zaciszna atmosfera własnej oazy… No, chyba że urlop. Jeśli przez cały rok tęsknisz do tych kilku tygodni w wakacyjnym kurorcie, wylegiwaniem się pod palmami, spacerem po tropikalnym buszu czy rwaniu egzotycznych owoców prosto z drzewa, powinieneś sprowadzić te widoki do siebie. Jak? Zapraszając egzotyczne rośliny do ogrodu. Nie chodzi tu o wystawienie na lato doniczkowych gatunków uprawianych przez resztę roku w salonie, choć i to jest jakieś rozwiązanie. W dobie ocieplenia klimatu w polskich ogrodach można przez cały rok uprawiać wiele roślin z cieplejszych stref klimatycznych, o wyglądzie już na pierwszy rzut oka zdradzającym przybyszów z odległych stron. Dzięki nim tuż za progiem własnego domu poczujesz się jak na zagranicznych wakacjach. A więc zapraszam Cię w krótką podróż po ogrodowych tropikach: przed tobą 10 egzotycznych roślin do ogrodu, które niezawodnie wnoszą ze sobą gorącą, urlopową atmosferę.
.
Egzotyczne rośliny do ogrodu
Zanim przejdziemy dalej, polecam Ci podręcznik mojego autorstwa “Jak przejść z ogrodem na TY?”.
To prawdziwa gratka nie tylko dla tych, którzy są dumnymi właścicielami ogrodów, działek czy domów, ale i tych, którzy dopiero myślą o ich zakupie lub budowie. W podręczniku odnajdziesz wszystkie odpowiedzi na najbardziej nurtujące Cię pytania, które będą Ci towarzyszyły od poszukiwań działki do urządzenia lub przebudowy ogrodu. To jedyne opracowanie, które jeszcze bardziej szczegółowo niż na blogu, w prosty, praktyczny i oparty na przykładach sposób, tłumaczy zawiłe sprawy geodezyjne, granic działek i problemów z tym związanych, niwelacji terenu i samodzielnego, kompleksowego zaprojektowania i wykonania ogrodu.
Jestem przekonany, że podręcznik pomoże Ci nie tylko rozwiązać szereg problemów, ale również może przyczynić się do oszczędności Twojego czasu, nerwów i pieniędzy.
.
- Banan – tropiki last minute
Istnieje kilka gatunków bananów na tyle mrozoodpornych, byś mógł je uprawiać w ogrodzie przez cały rok. Jeśli wyobraziłeś sobie, że będziesz zrywał banany prosto z drzewa, muszę Cię rozczarować – z dwóch powodów. Po pierwsze, wszystkie gatunki bananów to byliny, chociaż niektóre z nich osiągają w gorących częściach świata do 15 m wysokości. Po drugie, banany w polskim klimacie prawie nigdy nie owocują. Żadna strata, w końcu świeże owoce bananów możesz kupić w każdym sklepie spożywczym. Za to jeśli posadzisz mrozoodporne gatunki bananów w ogrodzie, na widok pióropuszy ich olbrzymich liści od razu poczujesz zew tropików. Do uprawy w Polsce, w cieplejszych częściach kraju, polecane są banan japoński (Musa basjoo), banan himalajski (Musa itinerans), banan Darjeeling (Musa sikkimensis) i banan różowy (Musa velutina), tolerujące spadki temperatury do ok. -15°C. Część nadziemna przemarza, ale w maju bylina budzi się do życia i błyskawicznie odrasta z zimującej w gruncie bryły korzeniowej. Po pierwszych przymrozkach zetnij zbrązowiałe liście, owiń nimi przypominającą pień łodygę, następnie okryj roślinę grubą warstwą słomy i dodatkowo zimową agrowłókniną.
Banany wymagają ciepłego, słonecznego stanowiska osłoniętego od wiatru. Latem lubią obfite podlewanie i zasilanie nawozem bogatym w azot. Preferują wysoką wilgotność powietrza, więc świetnie się czują w pobliżu oczka wodnego. Potrzebują lekko kwaśnej lub obojętnej, żyznej, przepuszczalnej gleby. Pamiętaj o drenażu, bo banany nie znoszą zalegania wody w podłożu zimą.
.
- Bambus – orientalny busz
Jakiś czas temu poświęciłem bambusom i ich uprawie osobny post, więc tym razem będzie skrótowo. Bambusy to najokazalsze z traw ozdobnych, niektóre nawet w polskim klimacie dorównują wysokością drzewom. To niezastąpione rośliny egzotyczne do orientalnego ogrodu. Niektóre gatunki można uprawiać praktycznie w całej Polsce, a w cieplejszych regionach kraju są zimozielone. Ich znak rozpoznawczy to „bambusowe tyczki”, czyli grube, sztywne, puste w środku łodygi o wyraźnie zaznaczonych węzłach. Liście mogą być zielone, żółte lub brązowe, często różnią się kolorem od łodyg. Główny podział bambusów obejmuje gatunki drzewiaste, kępowe i okrywowe. Bambusy drzewiaste (Phyllostachys) osiągają do 6 m wysokości, a czasem jeszcze więcej. Uwaga, są ekspansywne, nie obejdzie się bez barier korzeniowych! Bambusy kępowe (Fargesia) dorastają do 2-2,5 m i nie rozrastają się aż tak intensywnie na boki. Bambusy okrywowe (Pleioblastus, Sasaella) osiągają poniżej 1 m wysokości, tworzą gęste zielone kobierce.
.
- Palma – pocztówka znad oceanu
W Polskich ogrodach jest uprawiany głównie jeden gatunek palmy. Jest nim szorstkowiec Fortunego (Trachycarpus fortunei). W naturze dorasta do 15-20 m, w Polsce rzadko przekracza 3 m wysokości. Charakterystyczne, wachlarzowate, głęboko powcinane liście tej egzotycznej rośliny do ogrodu o średnicy nawet 1 m, wyrastające jak pióropusz z grubego pnia, są niczym tropikalna plaża w pigułce! Szczegółowe informacje na temat uprawy, pochodzenia i aranżacji palmy w ogrodzie znajdziesz w tym poście.
.
Myślisz o wyjątkowym, ciepłym i klimatycznym domu w cenie kawalerki?
.
- Figowiec – śródziemnomorski rarytas
Figowiec pospolity (Ficus carica) w śródziemnomorskim klimacie osiąga do 10 m wysokości, rośnie w formie drzewa o pokładających się gałęziach lub rozłożystego krzewu. W Polsce jego wzrost zwykle nie przekracza 2 m, ale nie traci typowego pokroju. W sezonie jego ozdobą są duże klapowane liście. Od lipca pojawiają się wśród nich owoce. Dojrzewają długo, ale warto poczekać – smak świeżych, słodkich fig jest nie do opisania! Uwaga, owocują tylko odmiany samopylne, takie jak ‘Brown Turkey’, ‘Michurinska 10’ i ‘San Pietro’ czy ‘Morena’. Figowiec wymaga słonecznego, osłoniętego od wiatru stanowiska i przepuszczalnej gleby, najlepiej lekko kwaśnej. Od wiosny do sierpnia potrzebuje regularnego podlewania, przyda się też zasilanie nawozem wieloskładnikowym. Od sierpnia przerwij nawożenie, a pod koniec miesiąca ogranicz nawadnianie. Dzięki temu figa lepiej przygotuje się do zimy. W cieplejszych regionach figowiec może zimować w gruncie, okryty kilkoma warstwami zimowej agrowłókniny. Pamiętaj o zabezpieczeniu korzeni grubą warstwą ściółki z kory. Natomiast figowce uprawiane na stałe w donicy na zimę trzeba wnieść do chłodnego, widnego pomieszczenia.
.
- Araukaria – pozdrowienia z Ameryki
Araukaria chilijska (Araucaria araucana), inaczej igława lub Małpie Drzewo, rośnie w amerykańskich górach, osiąga do 40-50 m wysokości i rozwija szeroką, parasolowatą koronę. W polskim klimacie roślina rośnie bardzo wolno, w wieku 5 lat jej wysokość wynosi do 3-4 m, a docelowo dorasta do 8-10 m. Ma stożkowy pokrój i regularnie rozmieszczone okółki gałęzi, pokryte charakterystycznymi, ostrymi łuskami. Jest zimozielona, więc robi wrażenie cały rok. O tym, jak ją uprawiać i aranżować w ogrodzie, przeczytasz w tym poście.
.
- Kaktusy – pustynne klimaty
Jeśli marzy Ci się wycieczka po pustyni, kaktusy to coś dla Ciebie. Do całorocznej uprawy w ogrodzie nadają się niektóre gatunki gatunki opuncji (Opuntia), echinocereusa (Echinocereus) i eskobarii (Escobaria). Wszystkie mają mięsiste łodygi, w których gromadzą wodę na czas suszy, a zamiast liści ostre igły. Latem rozwijają duże kolorowe kwiaty. Kaktusy powinny rosnąć w pełnym słońcu, a ogrodową glebę musi zastąpić mieszanka żwiru i piasku. Okazjonalny deszcz to dla nich aż nadto, podlewanie może im tylko zaszkodzić. Nie znoszą wilgoci zwłaszcza zimą! Najlepiej wyglądają na żwirowej rabacie lub skalniaku, w towarzystwie innych sukulentów. Kilka propozycji znajdziesz w tym poście.
.
.
- Juka – urlop na Florydzie
Juka karolińska (Yucca filamentosa) to okazała zimozielona bylina podobna do agawy. Tworzy gęste rozety długich, szablastych liści, z których latem wyrastają grube łodygi obwieszone dużymi kremowobiałymi kwiatami. W czasie kwitnienia juka zwykle dorasta do 1,5-2 m, odmiany o barwnych liściach są zwykle nieco niższe. Juka wymaga pełnego słońca, nie boi się suszy, chorób ani szkodników. Szczegółowe informacje o uprawie juki znajdziesz w tym poście, wraz z pomysłami na jej aranżacje w ogrodzie.
.
- Eukaliptus – zapach Australii
Eukaliptus Gunna (Eucalyptus gunnii) to wiecznie zielone drzewo, dorastające w naturze do 20-30 m, ale u nas rzadko osiąga więcej niż 3 m wysokości. Ta egzotyczna roślina do ogrodu pochodzi z gór Tasmanii, gdzie klimat jest ciepły i wilgotny, ale zimą zdarzają się mrozy sięgające -20°C. W Polsce ma szanse przezimować w gruncie tylko w najcieplejszych regionach i to wyjątkowo starannie okryty. Dotyczy to starszych okazów, młode drzewka w pierwszych latach trzeba zimować w chłodnym, widnym pomieszczeniu. W Polsce to drzewko osiąga zaledwie do 2-3 m wysokości. Tworzy dwa rodzaje twardych, skórzastych liści: młode są okrągłe i błękitne, starsze długie, lancetowate i szarozielone. Ich zapach odstrasza komary, więc eukaliptus przyda się na tarasie lub przy kąciku wypoczynkowym. W starszym wieku jego ozdobą jest również gładka szarozielona kora, która łuszczy się podłużnymi płatami, odsłaniając beżowe i pomarańczowe warstwy. Eukaliptus wymaga słonecznego, zacisznego stanowiska osłoniętego od wiatru. Gleba musi być dobrze przepuszczalna, o lekko zasadowym lub obojętnym odczynie. Młode okazy latem potrzebują podlewania, ale z umiarem. Służy im wysoka wilgotność powietrza, więc przyda się oczko wodne w pobliżu.
.
Natomiast o hydroterapii w ogrodzie oraz jej zaletach, przeczytasz w tym cyklu na blogu.
.
- Albicja – z krainy baśni
Albicja jedwabista (Albizia julibrissin) pochodzi z południowo-wschodniej Azji, ale wygląda, jakby przybyła z innej bajki. Przypomina gigantyczną mimozę o wysokości do 4-5 m. To piękne drzewo z szeroką, parasolowatą koroną pokrytą wielkimi, podwójnie pierzastymi liśćmi, złożonymi z mnóstwa drobnych listków. Latem pojawiają się wśród nich spore, ale niezwykle subtelne kwiatostany: puszyste kuliste pędzelki długich różowych pręcików. Wabią owady słodkim aromatem, a jesienią zmieniają się w długie brązowe strąki. Albicja musi rosnąć na zacisznym, słonecznym stanowisku, w przepuszczalnej glebie. Dobrze znosi suszę, posadzona w gruncie wymaga podlewania tylko w pierwszym roku uprawy. Młode drzewka trzeba na zimę przenieść do nieogrzewanego pomieszczenia. Po 3-4 latach uprawy egzotyczne rośliny można przesadzić na stałe do ogrodu, a zimą starannie okrywać kilkoma warstwami zimowej agrowłókniny. Z wiekiem jej mrozoodporność powoli wzrasta, dorosłe drzewa znoszą spadki temperatury poniżej -20°C.
.
- Alokazja – dżungla w ogrodzie
Alokazja z powodu ogromnych liści bywa spotykana pod nazwą „uszy słonia”. Każdy liść może mieć ok. 1 m długości, kształtem faktycznie przypominają słoniowe uszy na długich, grubych łodygach. Alokazja to jedyna roślina z tego zestawienia, która nie zimuje w ogrodzie, ale w gruncie rozwija się znacznie lepiej niż w donicy, rośnie błyskawicznie, w kilka tygodni osiągając iście tropikalne rozmiary. Posadzona do gruntu w maju, w pełni lata w korzystnych warunkach osiąga 1,5-2 m wysokości. Najbardziej wytrzymała alokazja wonna (Alocasia odora) jest w stanie przetrwać chwilowy spadek temperatury kilka stopni poniżej zera, ale lepiej jej na to nie narażać. Dlatego po pierwszym przymrozku zetnij jej liście i potraktuj jak roślinę bulwiastą niezimującą w gruncie. Czyli wykop całą karpę ostrożnie, tak by jej nie uszkodzić, najlepiej z bryłą ziemi. Dosusz ją (nie otrzepuj z ziemi) i przechowaj do wiosny w suchym pomieszczeniu o temperaturze ok. 10°C. Wiosną (w połowie maja) znów posadź roślinę w słonecznym lub półcienistym, zacisznym miejscu, koniecznie osłoniętym przed wiatrem. Przedtem wykop dziurę kilka razy większą od bryły korzeniowej i uzupełnij bardzo żyzną, przepuszczalną glebą bogatą w próchnicę. Nawet gotowy uniwersalny substrat warto wzbogacić kompostem. Alokazje kochają wysoką wilgotność powietrza i obfite nawadnianie. To kolejna kandydatka do posadzenia przy oczku wodnym, najlepiej przy brzegu. W podobny sposób możesz uprawiać kilka inne gatunki alokazji, a także podobnej do niej kolokazji (Colocasia).
.
Podsumowując
Egzotyczne rośliny wprowadzają do ogrodu atmosferę wakacji w ciepłych krajach. Obojętnie, czy marzy Ci się urlop w dżungli, czy nad morzem śródziemnym, wolisz piasek na plaży czy na pustyni, zawsze znajdzie się odpowiedni kandydat wnoszący ze sobą cząstkę Twoich urlopowych marzeń. Powyższe rośliny warto łączyć z sezonowymi egzotykami uprawianymi na stałe w donicy, takimi jak kordylina, agapant, datura albo kuflik cytrynowy.
