Ciągi komunikacyjne, czyli wszelkie ścieżki, alejki i dróżki, są niezastąpionym elementem ogrodu. Łączą ze sobą najważniejsze punkty posesji, wizualnie dzielą przestrzeń, pozwalają uniknąć wydeptywania trawnika i roślin okrywowych oraz poruszać się „suchą nogą” nawet po opadach. Oprócz przebiegu znaczenie ma również to, z czego ścieżka jest wykonana. Dlatego w tym poście pomogę Ci znaleźć pomysł na ścieżkę w Twoim ogrodzie.
Wyznaczanie przebiegu ciągów komunikacyjnych zostawię na inny post, natomiast ten chciałbym poświęcić przede wszystkim materiałom, czyli temu, z czego ścieżka ma być wykonana. Dobór materiałów na ścieżkę zależy od wielu czynników. Powinny pasować do stylu Twojego ogrodu, poza tym być dostosowane do planowanej częstotliwości i sposobu użytkowania danej ścieżki, a także jej wymiarów. Zamierzasz nią spacerować codziennie i to wielokrotnie czy raz na jakiś czas? Wyłącznie „spacerować” czy też jeździć taczką? Gdy już odpowiesz sobie na te pytania, łatwiej Ci będzie dokonać wyboru konkretnego materiału, czyli znaleźć pomysł na ścieżkę w ogrodzie. Listę kandydatów wraz z wadami i zaletami każdego z nich znajdziesz poniżej. A więc w drogę – a może raczej w ścieżkę?
.
Zanim przejdziemy dalej, polecam Ci podręcznik mojego autorstwa “Jak przejść z ogrodem na TY?”.
To prawdziwa gratka nie tylko dla tych, którzy są dumnymi właścicielami ogrodów, działek czy domów, ale i tych, którzy dopiero myślą o ich zakupie lub budowie. W podręczniku odnajdziesz wszystkie odpowiedzi na najbardziej nurtujące Cię pytania, które będą Ci towarzyszyły od poszukiwań działki do urządzenia lub przebudowy ogrodu. To jedyne opracowanie, które jeszcze bardziej szczegółowo niż na blogu, w prosty, praktyczny i oparty na przykładach sposób, tłumaczy zawiłe sprawy geodezyjne, granic działek i problemów z tym związanych, niwelacji terenu i samodzielnego, kompleksowego zaprojektowania i wykonania ogrodu.
Jestem przekonany, że podręcznik pomoże Ci nie tylko rozwiązać szereg problemów, ale również może przyczynić się do oszczędności Twojego czasu, nerwów i pieniędzy.
.
Materiały, czyli pomysł na to, z czego wykonać ścieżkę w ogrodzie
- Żwir
To materiał sypki, stosunkowo tani i łatwy do samodzielnego wyłożenia, pasuje praktycznie do każdego stylu ogrodowego. Różnorodność kolorów i uziarnienia żwiru dodatkowo poszerzają możliwości aranżacyjne, zwłaszcza że zamiast żwiru możesz użyć grysu lub tłucznia. Koszt 1 metru kwadratowego żwirowej nawierzchni zaczyna się już od 30 do 35 zł. Z drugiej strony, żwirowe (a także grysowe i tłuczniowe) ścieżki są dość nietrwałe: łatwo zarastają chwastami, a jeśli nie są ograniczone krawężnikiem, z czasem rozsypują się na boki. W nawierzchni powstają dziury, zaś żwir z brzegów miesza się z trawą, ponadto część kamyków w centralnej części wdeptuje się w podłoże, po deszczu mogą też zacząć tworzyć się kałuże. Aby uniknąć problemów, należy pod wierzchnią warstwą z drobnego żwiru lub grysu wykonać podbudowę grubości ok. 10 cm z tłucznia o większym uziarnieniu (3-6 cm). Pomiędzy nie dobrze jest dodatkowo zastosować agrowłókninę, dla uniknięcia chwastów. Powinieneś także wykończyć brzegi żwirowej ścieżki krawężnikiem z betonu, drewna, kamieni, ostatecznie tworzywa.
Aby zwiększyć wytrzymałość i trwałość nawierzchni żwirowej, można użyć tzw. ekokraty, czyli kratki z tworzywa, której oczka wypełnia się sypkim kruszywem.
.
- Granitowa kostka brukowa
Kolejny pomysł na ścieżkę w ogrodzie: granit. To materiał trwały i odporny na warunki atmosferyczne, praktycznie nie wymaga konserwacji. Wygląda elegancko i swojsko zarazem. Pasuje doskonale do stylu rustykalnego i formalnego, ale odpowiednio zaaranżowany odnajdzie się nawet w ogrodzie nowoczesnym czy japońskim. Kostki granitowe są dostępne w różnych kolorach (szara, ruda, żółta, czerwona, czarna) oraz rozmiarach, w kształcie sześcianów o bokach o długości od 4 do 20 cm. Wpływa to na ich cenę za tonę oraz wydajność, tzn. ile kostek potrzebnych do wyłożenia 1 metra kwadratowego nawierzchni. Generalnie im mniejsze kostki, tym większa jest ich wydajność. Przykładowo: tona kostki granitowej w rozmiarze 4/6 cm wystarcza do wyłożenia ok. 8 metrów kwadratowych nawierzchni, podczas gdy toną kostek o boku 15/17 cm da się wybrukować teren o powierzchni tylko ok. 2,7 metra kwadratowego. Stąd cena kostki granitowej potrzebnej do wyłożenia 1 metra kwadratowego nawierzchni może wahać się w granicach od nieco ponad 30 zł do nawet 300 zł. Do tego musisz jeszcze dodać koszty podbudowy i spoiwa, ewentualnie robocizny, jeśli zdecydujesz się zlecić wykonie ścieżki fachowcom. A jeśli chcesz wykonać ją sam, polecam ten post.
.
- Betonowa kostka brukowa
Niezaprzeczalną zaletą betonowych kostek brukowych jest ich ogromna różnorodność. Kształt może być praktycznie dowolny, bo zależy tylko od formy, w jaką wlano beton. Kolorystyka obejmuje wszelkie odcienie szarości, brązu, a także tonację żółci, różu i czerwieni. To materiał stosunkowo tani: za kostki potrzebne do wyłożenia 1 metra kwadratowego nawierzchni zapłacisz od ok. 30 do 80 zł. Pamiętaj, że trzeba do tego dodać jeszcze koszty podsypki piaskowo-betonowej, spoiwa, krawężników itp. Betonowe kostki brukowe dość dobrze imitują inne materiały, takie jak piaskowiec, cegła, bazalt, a nawet drewno – przynajmniej na pierwszy rzut oka. Są odporne na zmienne warunki atmosferyczne, a odpowiednio zaimpregnowane zyskują większą odporność na zabrudzenia. Zwykle betonowe kostki brukowe łączy się nieprzepuszczalnym spoiwem, więc jeśli nie są idealnie wyprofilowane, po opadach mogą się na nich gromadzić kałuże.
.
Myślisz o wyjątkowym, ciepłym i klimatycznym domu w cenie kawalerki?
.
- Cegła klinkierowa
Ścieżka wyłożona klinkierówką wygląda niezwykle stylowo, zwłaszcza w ogrodach urządzonych w stylu rustykalnym, a także naturalistycznych i angielskich. W przeciwieństwie do zwykłej cegły
cegła klinkierowa nie kruszy się, więc zachowuje trwałość przez dziesięciolecia. Jest odporna na uszkodzenia mechaniczne, mróz, wilgoć, słońce, a także sól i substancje chemiczne. Cegła klinkierowa jest dostępna nie tylko w kształcie klasycznych cegiełek, ale także sześciennych kostek. Najczęściej bywa rudobrązowa, ale nie brak też odcieni czerwieni, szarości, żółci, czerni i granatu. Można ją układać w jodełkę lub na zakładkę jak cegły w murze, a także łączyć ze sobą cegły i kostki klinkierowe, tworząc fantazyjne wzory. Wadą takiej nawierzchni jest wysoka cena: 100-200 zł za 1 metr kwadratowy to norma, a zależnie od producenta koszty bywają nawet kilkukrotnie większe.
.
- Ścieżka trawnikowa
Zielona wstążka trawy wijąca się pomiędzy krzewami i ukwieconymi rabatami idealnie pasuje do naturalistycznych ogrodów. Kosztuje tyle, co obsianie trawnika o tej samej powierzchni, czyli niewiele: 8-12 zł za metr kwadratowy. Jest to więc najtańsza „nawierzchnia” z tego zestawienia. Z drugiej strony, wymaga częstej konserwacji w postaci koszenia, nawożenia, ewentualnie nawadniania, wapnowania, aeracji i wertykulacji. Główną wadą trawiastych ścieżek jest podatność na wydeptywanie: jeśli mają pozostać zielone, nie powinny być użytkowane zbyt często i intensywnie. Problem ten nieco załagodzi użycie mieszanki nasion traw o wysokiej odporności na wydeptywanie, czyli tzw. trawy sportowej.
.
- Kamienie wśród trawy
Tanią, trwałą, ekologiczną i prostą do samodzielnego wykonania wersją ścieżki jest ciąg kamiennych płyt, betonowych płyt chodnikowych lub ostatecznie płaskich kamieni ułożonych bezpośrednio w trawniku. Taki pomysł na ścieżkę w ogrodzie jest wprost stworzony do naturalistycznych założeń, ale dobrze komponuje się także ze stylem rustykalnym, a w przypadku użycia płyt o geometrycznych kształtach również ze stylem nowoczesnym. Odległość pomiędzy poszczególnymi elementami tego typu ścieżki powinna odpowiadać przeciętnej długości kroku, czyli 50-60 cm. Wykonanie rozpoczyna się od wycięcia fragmentów darni odpowiadających wielkościom kamiennym „wyspom” ścieżki na tyle głęboko, by pod kamiennymi lub betonowymi płytami zmieściła się jeszcze podsypka z piasku grubości 3-5 cm. Pamiętaj, że po ułożeniu w miejscu wyciętej darni elementy ścieżki powinny leżeć równo z powierzchnią trawnika. Wystające z gruntu utrudnią koszenie i grożą uszkodzeniem kosiarki, z kolei na ułożonych zbyt głęboko zacznie się gromadzić woda i wmywana wraz z nią ziemia.
.
Natomiast o hydroterapii w ogrodzie oraz jej zaletach, przeczytasz w tym cyklu na blogu.
.
- Drewno
Drewniane ścieżki, wykonane z plastrów drewna, drewnianych klocków, belek albo tzw. bruku drewnianego, wyglądają świetnie w ogrodach naturalistycznych, rustykalnych, marynistycznych i nowoczesnych. Niestety, są nietrwałe: nawet po zaimpregnowaniu nadają się do wymiany już po 10-15 latach użytkowania. Wyjątek stanowią wybitnie trwałe, twarde gatunki drewna, zwłaszcza dąb, który w odpowiednich warunkach przetrwa na zewnątrz dziesięciolecia. Z kolei sosnowa ścieżka przestanie nadawać się do użytku po zaledwie kilku latach. Pamiętaj, że do impregnacji drewnianych elementów ogrodowej nawierzchni należy używać wyłącznie preparatów bezpiecznych dla środowiska! Nie sprawdzą się w miejscach wilgotnych i zacienionych, gdyż łatwo chłoną wilgoć, zarastają mchem i gniją. Drewniane elementy układa się na piaskowej podsypce, tak by pozostały pomiędzy nimi kilkumilimetrowe szczeliny, które należy wypełnić piaskiem. Jeśli grunt w Twoim ogrodzie jest mokry i gliniasty, konieczna będzie dodatkowa warstwa drenażu z tłucznia o grubości 20-30 cm.
.
- Płyta chodnikowa
Klasyczne betonowe płyty chodnikowe są ciężkie, stabilne i trwałe, natomiast ich atrakcyjność jest kwestią gustu. Pomysłowo zaaranżowane mogą wyglądać naprawdę dobrze. Przy odrobinie szczęścia możesz je zdobyć z odzysku za grosze.
Alternatywą są ceramiczne płyty chodnikowe, imitujące drewno, beton lub naturalny kamień. Są bardziej podatne na pęknięcia i zarysowania, za to prezentują się porządnie i bardzo estetycznie.
.
Podsumowując
To dopiero pierwsza część postu pt. „Pomysł na ścieżkę w ogrodzie”, poświęcona różnym materiałom adekwatnym do wyłożenia pieszych ciągów komunikacyjnych w Twoim ogrodzie. Już niebawem, w kolejnej części, pokażę Ci pomysły na „kombinowane” wielomateriałowe ścieżki, zaczerpnięte z ogrodów odwiedzonych podczas podróży Busem.
