Nadszedł czas noworocznych postanowień – również tych ogrodniczych. Nie musisz od razu iść na całość: na dobry początek zaplanuj styczeń w ogrodzie, a także na tarasie i domowym parapecie. Przygotowałem dla Ciebie krótką listę najważniejszych prac do wykonania w tym miesiącu.
Ogrodnik z prawdziwego zdarzenia (nieważne, czy profesjonalista, czy amator) nie nudzi się nawet w środku zimy! Rośliny wymagają pielęgnacji również w okresie spoczynku, dlatego styczeń w ogrodzie może okazać się zaskakująco pracowitym miesiącem. Twoja lista niezbędnych prac do wykonania w tym miesiącu zależy w dużej mierze od przebiegu pogody oraz tego, co konkretnie uprawiasz, niemniej warto opracować sobie wstępny harmonogram, który w razie potrzeby będziesz na bieżąco korygować.
.
Styczeń w ogrodzie ozdobnym
Posadź choinkę. Jeśli pogoda jest łagodna, już teraz przesadź bożonarodzeniową choinkę z donicy do gruntu. Odłóż ten zabieg do wiosny w przypadku prognozowanego rychłego powrotu mrozów lub gdy Twoje drzewko zdążyło wypuścić młode przyrosty. A po więcej wskazówek na ten temat, odsyłam Cię do tego postu.
Otrząśnij śnieg z roślin, zwłaszcza zimozielonych oraz gęstych krzewów. Iglaki o stożkowym i kolumnowym pokroju możesz dodatkowo obwiązać sznurkiem lub owinąć siatką. Biały puch okazuje się zaskakująco ciężki. Śnieg, gdy naprzemiennie rozmarza i zamarza, zmieniając się w zlodowaciałą, ciężką okiść, może zdeformować pokrój roślin lub połamać ich pędy.
Skontroluj stan okryć. Porywisty wiatr może zerwać lub poluzować agrowłókninę oraz stroisz, którymi zabezpieczyłeś ciepłolubne rośliny.
W czasie odwilży poluzuj okrywy roślin i zdejmij ich wierzchnie warstwy. Jeśli dodatnie temperatury mają się utrzymać przez dłuższy czas, rozważ całkowite zdjęcie włókniny.
Podlewaj zimozielone. Gdy pogoda jest bezmroźna, pamiętaj o okazjonalnym podlewaniu roślin zimozielonych.
Okryj rośliny. Przed prognozowanym powrotem mrozów ponownie nałóż wierzchnie warstwy okryw na wrażliwsze rośliny zimujące w ogrodzie i na tarasie.
Pobierz sadzonki zdrewniałe krzewów i drzew ozdobnych, takich jak dereń, kalina, pęcherznica, wierzba, krzewuszka, tawuła i forsycja. Przechowaj do przedwiośnia w chłodnym miejscu, zasypane w wilgotnym piasku lub torfie.
Rozkuj zmrożony trawnik. Warstwa białego puchu chroni trawnik jak miękka kołderka. Niestety, gdy pokrywa śnieżna jest gruba i długo zalega na murawie, z czasem staje się coraz cięższa i zmrożona. Lodowa skorupa odcina trawie dostęp powietrza, łamie i miażdży jej źdźbła. Podduszona i uszkodzona darń po zimie wygląda fatalnie, ponadto staje się podatna na choroby grzybowe, takie jak pleśń śniegowa. Aby temu zapobiec, co jakiś czas rozkuj grabiami długo utrzymującą się pokrywę śnieżną. Jednocześnie na co dzień unikaj deptania zaśnieżonej lub zmrożonej murawy – zimą źle znosi obciążenia. Z tego samego powodu odśnieżając nawierzchnię, wystrzegaj się gromadzenia na trawniku zwałów śniegu.
.
Zanim przejdziemy dalej, polecam Ci podręcznik mojego autorstwa “Jak przejść z ogrodem na TY?”.
To prawdziwa gratka nie tylko dla tych, którzy są dumnymi właścicielami ogrodów, działek czy domów, ale i tych, którzy dopiero myślą o ich zakupie lub budowie. W podręczniku odnajdziesz wszystkie odpowiedzi na najbardziej nurtujące Cię pytania, które będą Ci towarzyszyły od poszukiwań działki do urządzenia lub przebudowy ogrodu. To jedyne opracowanie, które jeszcze bardziej szczegółowo niż na blogu, w prosty, praktyczny i oparty na przykładach sposób, tłumaczy zawiłe sprawy geodezyjne, granic działek i problemów z tym związanych, niwelacji terenu i samodzielnego, kompleksowego zaprojektowania i wykonania ogrodu.
Jestem przekonany, że podręcznik pomoże Ci nie tylko rozwiązać szereg problemów, ale również może przyczynić się do oszczędności Twojego czasu, nerwów i pieniędzy.
.
Styczeń w ogrodzie użytkowym: sad, jagodnik i warzywnik
Bielenie pni. To ostatni moment na bielenie pni drzew owocowych. Zbyt późne wykonie tego zabiegu mija się z celem.
Pobierz zrazy. Jeśli planujesz wiosenne szczepienie drzew owocowych, już teraz pobierz zrazy (jednoroczne pędy) wybranych odmian, zwiąż je w pęczki i umieść w chłodnym miejscu (2-4°C), zasypane w wilgotnym torfie lub piasku.
Zaległe cięcie malin. Jeśli nie zdążyłeś przeprowadzić jesiennego cięcia malin, możesz teraz nadrobić zaległości.
Wypatruj szkodników. Przeglądnij pnie i pędy drzew owocowych – wypatruj obecności zimujących na korze jaj i larw szkodników. Wszelkie tego rodzaju „znaleziska” niezwłocznie usuwaj.
Usuń mumie. Usuń z drzew i krzewów tzw. mumie, czyli zgniłe i zaschnięte owoce. Są jak bomby biologiczne, pełne przetrwalników chorób grzybowych.
Cięcie jagodnika. Pod koniec miesiąca możesz wykonać cięcie porzeczki, agrestu, jagody kamczackiej, rokitnika, aktinidii oraz aronii.
Wapnowanie warzywnika. To dobry moment na wapnowanie warzywnika. Przymrozki i warstewka białego puchu to żaden problem, jednak przełóż zabieg na późniejszy termin, jeśli na zagonach zalega gruba pokrywa śnieżna lub panują silne mrozy.
Zbiór zimowych warzyw. Nadal możesz zbierać niektóre warzywa zimujące w gruncie, m.in. por, jarmuż, brukselkę i pietruszkę naciową.
Sezon na kiełki. Tęsknisz za świeżą zieleniną? Ab ją sobie zapewnić, posadź w skrzynce na parapecie cebulę oraz korzeń pietruszki. Alternatywą jest wysiew rzeżuchy lub innych nasion na kiełki.
.
Styczeń w ogrodzie: oczko wodne
Rozbijaj krę. Jeśli w ogrodowym stawie zimują ryby, w okresach mrozów regularnie rozbijaj taflę lodu pokrywającą zbiornik, aby zapewnić dostęp powietrza.
.
Styczeń w domowym ogrodzie: rośliny pokojowe
Pędzenie cebul. Jeśli jesienią zadołowałeś w gruncie lub umieściłeś w lodówce bulwy i cebulki wiosennych kwiatów, teraz możesz rozpocząć ich pędzenie. W tym celu przenieś doniczki z posadzonymi roślinami do cieplejszego pomieszczenia (10-15°C) i podlej, byle z umiarem. Gdy rozpoczną wegetację i wypuszczą pędy, umieść je w temperaturze pokojowej. Natomiast gdy rozwiną kwiaty, warto ponownie obniżyć temperaturę o kilka stopni, aby przedłużyć kwitnienie.
Zwalczaj szkodniki. Zimą rośliny domowe oraz zimujące w pomieszczeniach są szczególnie narażone na inwazje szkodników, takich jak wełnowce, tarczniki czy przędziorki. Na bieżąco wypatruj niepokojących objawów i w razie potrzeby niezwłocznie reaguj. Im szybciej rozpoczniesz walkę ze szkodnikami, tym łatwiej je pokonasz i zużyjesz do tego mniej środków ochrony roślin. Nawiasem mówiąc, w mieszkaniu najlepiej ograniczyć się do ekologicznych środków ochrony roślin.
Nawilżaj powietrze. W mieszkaniach z centralnym ogrzewaniem powietrze jest suche, co nie służy większości roślin. Aby im pomóc, rozpylaj wokół nich wodę ze spryskiwacza (nie pryskaj bezpośrednio na liście!). Alternatywnie ustaw doniczki na podstawce wypełnioną keramzytem lub kamykami, zalanymi do połowy wodą.
Siew rozsady. Styczeń to najwcześniejszy termin siewu rozsady kwiatów i warzyw o bardzo długim okresie produkcji. Należą do nich m.in. begonia stale kwitnąca oraz por. Terminy siewu wielu innych roślin jednorocznych znajdziesz w tym poście. Nasiona styczniowej rozsady wysiewa się w skrzynkach lub wielodoniczkach w jasnym, ciepłym miejscu, np. w miniszklarence na domowym parapecie.
.
Porządki, konserwacja i inne prace
Konserwacja narzędzi. W porównaniu z pełnią sezonu w styczniu w ogrodzie mimo wszystko niewiele się dzieje, więc możesz wykorzystać czas na czyszczenie i konserwację narzędzi. Warto m.in. naostrzyć i naoliwić sekatory oraz sprawdzić, czy masz zapas maści ogrodniczej. Termin intensywnego cięcia drzew i krzewów owocowych zbliża się wielkimi krokami!
Skontroluj cebulki i kłącza. Sprawdź stan bulw, cebul, kłączy i karp roślin ciepłolubnych (np. mieczyków, dalii czy pacioreczników) przechowywanych do czasu wiosennego sadzenia. Eliminuj wszystko, na czym wypatrzysz ślady pleśnienia, gnicia lub objawy chorób.
Zaplanuj nowe nasadzenia w ogrodzie ozdobnym i użytkowym. Projektując rabaty, zawsze bierz pod uwagę wymagania konkretnych roślin względem nasłonecznienia i rodzaju podłoża. W warzywniku pamiętaj o zasadach płodozmianu i sąsiedztwa roślin na zagonach.
Dokarmiaj ptaki, zwłaszcza jeśli zima jest śnieżna i mroźna.
Odśnieżanie. Regularnie odśnieżaj ścieżki i podjazdy. Dla dobra roślin zrezygnuj z używania soli do odladzania – piasek sprawdzi się równie dobrze.
